Toplum düzeninin temel taşlarından biri, kişilerin sahip oldukları mallar üzerindeki haklarına saygı gösterilmesidir. Özellikle evimiz, arsamız, tarlamız gibi taşınmaz mallarımız, hayatımızın önemli bir parçasını oluşturur. Ancak ne yazık ki, bazen başkalarının bu haklara haksız müdahalelerde bulunduğuna şahit olabiliriz. Komşumuzun arsamıza taşması, köy merasının izinsiz kullanılması veya tarlamıza gelen suyun yönünün değiştirilmesi gibi durumlar, sadece maddi kayba değil, aynı zamanda ciddi huzursuzluklara da yol açabilir. İşte Türk Ceza Kanunu (TCK), bu tür haksız müdahalelere karşı mülkiyet hakkını ve mal üzerindeki fiili hakimiyeti korumak amacıyla önemli bir düzenleme içerir: Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK Madde 154).

Bu suç, TCK’nın “Malvarlığına Karşı Suçlar” bölümünde yer alır ve temel amacı, kişilerin taşınmaz malları üzerindeki haklarını güvence altına almaktır.1 Bu düzenleme, hem mülkiyet hakkını (malın sahibi olma hakkı) hem de zilyetliği (mal üzerinde fiili hakimiyet kurma ve kullanma durumu) korumayı hedefler.3

Bu noktada, mülkiyet kadar önemli bir kavram olan zilyetlik terimini anlamak faydalıdır. Türk Dil Kurumu (TDK) Güncel Türkçe Sözlük’e göre zilyetlik: Zilyet olma durumu, eldecilik.7 Hukuki açıdan zilyetlik, bir mal üzerinde, mülkiyet hakkından bağımsız olarak, fiili hakimiyet sahibi olma durumunu ifade eder.8 Örneğin, bir evin kiracısı, evin maliki (sahibi) olmasa da o ev üzerinde fiili hakimiyeti bulunduğu için zilyettir. TCK Madde 154, hem malikin mülkiyet hakkını hem de kiracı gibi haklı zilyetlerin malı kullanma hakkını korur.6

TCK Madde 154, üç temel durumu kapsar:

1. Başkasına ait özel mülkiyetteki taşınmaz mallara ve eklentilerine (örneğin, bir evin bahçesi, müştemilatı) yapılan haksız müdahaleler (TCK 154/1).1
2. Köy tüzel kişiliğine ait olan veya öteden beri köylünün ortak kullanımına ayrılmış mera, harman yeri, yol, sulak gibi yerlere yapılan tecavüzler (TCK 154/2).1
3. Kamuya veya özel kişilere ait suların akış yolunun (mecrasının) izinsiz olarak değiştirilmesi (TCK 154/3).1

Kanun koyucunun bu suçu özel mülkiyet ve kamu/ortak kullanım alanları için ayrı fıkralarda düzenlemesi, hem bireysel mülkiyet hakkının hem de toplumun ortak yararlandığı kaynakların korunmasına verilen önemi gösterir. Bu ayrım, suçun takibi ve yargılama usulünde de farklılıklara yol açmaktadır.

Önemli bir ayrım noktası da, bu suçun konusunun özellikle taşınmaz mallar olmasıdır.1 Taşınır malların (örneğin, araba, telefon, para) izinsiz alınması genellikle hırsızlık gibi başka suçları oluştururken, TCK 154 spesifik olarak arazi, bina gibi taşınmazlara yönelik haksız fiilleri cezalandırır. Ceza hukukunun taşınmaz mal kavramı, medeni hukuktan küçük farklılıklar gösterebilir; örneğin Medeni Kanun’a göre taşınmaz sayılabilen gemiler, TCK 154 kapsamında genellikle taşınmaz olarak değerlendirilmez.1

Hangi Davranışlar Bu Suçu Oluşturur?

TCK Madde 154’te tanımlanan hakkı olmayan yere tecavüz suçu, farklı eylemlerle işlenebilir. Kanun, bu eylemleri üç ana başlık altında toplamıştır:

1. Özel Mülkiyete Tecavüz (TCK 154/1):

Bu suçun oluşabilmesi için temel şart, eylemin “bir hakka dayanmaksızın” yapılmasıdır.1 Yani, kişinin yaptığı müdahalenin hukuki bir dayanağı (örneğin, mahkeme kararı, kira sözleşmesi, irtifak hakkı) bulunmamalıdır. Eğer ortada tapu kayıtlarından veya uzun süreli kullanımdan kaynaklanan bir hak iddiası varsa ve bu iddia hukuken tartışmalıysa, durum ceza davasından ziyade bir hukuk (tapu iptali, müdahalenin men’i vb.) davasının konusu olabilir. Bu nedenle, her sınır anlaşmazlığı veya işgal iddiası doğrudan TCK 154 kapsamına girmeyebilir; failin hakkı olmadığını bilerek hareket etmesi (kast) önemlidir.

Bu fıkra kapsamındaki suçlar şu seçimlik hareketlerle işlenebilir:

• İşgal Etme: Başkasına ait bir taşınmazı veya eklentisini, sanki mal sahibiymiş gibi tamamen veya kısmen fiili hakimiyeti altına almaktır. Bu, sadece girip çıkmak değil, bir süreklilik arz edecek şekilde kullanmayı ifade eder.1 Örneğin, Batman’da yaşayan Ali Bey’in, komşusu Ayşe Hanım’ın şehir dışında olduğunu fırsat bilerek, onun arsasının bir kısmına sebze ekmesi ve etrafını basit bir çitle çevirmesi işgal sayılabilir.
• Sınırları Değiştirme veya Bozma: İki komşu taşınmazı birbirinden ayıran işaretleri (duvar, çit, kazık, taş yığını, hatta belirgin ağaçlar gibi) yerinden oynatmak, yıkmak, yok etmek veya belirsiz hale getirmektir.1 Örneğin, Batman’ın bir köyünde, iki tarla arasındaki eski taş sınırı, bir çiftçinin geceleyin söküp kendi tarlasına birkaç metre katacak şekilde yeniden dizmesi bu suçu oluşturur.
• Yararlanmaya Engel Olma: Hak sahibinin taşınmazından kısmen de olsa faydalanmasını engellemektir. Bu eylem, taşınmazı fiilen işgal etmeyi gerektirmez.1 Taşınmaza giden yolu kapatmak, kapı kilidini değiştirmek, manzarayı veya geçişi kapatacak şekilde bir yapı inşa etmek, hatta Yargıtay kararlarına göre, evin satışını engellemek amacıyla önüne duvar öreceğini söylemek gibi tehditler bile bu kapsamda değerlendirilebilir.14 Yararlanmaya engel olma durumu, engelleme devam ettiği sürece devam eden (mütemadi) bir suç niteliği taşıyabilir.2 Örneğin, Batman merkezde bir apartman dairesinin alt katındaki dükkan sahibinin, üst kat komşusunun balkonuna sürekli malzeme yığarak balkonun kullanımını fiilen imkansız hale getirmesi bu duruma bir örnektir. Bu fiilin geniş yorumlanması, kanunun sadece fiziki işgalleri değil, mülkiyet hakkının kullanımını engelleyen her türlü haksız müdahaleyi hedef aldığını gösterir.

1. Köy Ortak Mallarına Tecavüz (TCK 154/2):

Bu fıkra, köylerdeki ortak kullanım alanlarının korunmasını amaçlar. Suçun oluşması için failin, müdahale ettiği yerin köy tüzel kişiliğine ait olduğunu veya öteden beri köylünün ortak yararlanmasına (örf ve adet yoluyla) terk edilmiş bir yer (mera, harman yeri, yol, sulak vb.) olduğunu bilmesi gerekir.1 Taşınmazın bu niteliğinin (köy tüzel kişiliğine ait veya ortak kullanıma terk edilmiş) delillerle ispatlanması önemlidir.2

Bu fıkra kapsamındaki suçlar şu seçimlik hareketlerle işlenebilir:

• Zapt Etme: Ortak kullanıma açık taşınmazı kısmen veya tamamen kontrol altına alarak başkalarının kullanımını engellemektir.1
• Tasarrufta Bulunma: Ortak mala sanki kendi özel mülküymüş gibi sahip çıkmak, üzerinde hak iddia etmek veya başkalarına kullandırmak gibi eylemlerdir.1
• Sürüp Ekmek: Ortak kullanıma ayrılmış araziyi tarım amacıyla işlemek, sürmek ve ekim yapmaktır. Sadece sürmek dahi suçun oluşması için yeterli olabilir.1 Örneğin, Batman’a bağlı bir köyde, bir köylünün, köyün ortak merasının kendisine yakın olan 2 dönümlük kısmını sürerek arpa ekmesi ve hayvanların otlamasını engellemesi bu suçu oluşturur.

1. Suların Mecrasını Değiştirme (TCK 154/3):

Bu fıkra, su kaynaklarının korunmasıyla ilgilidir. Kamuya (örneğin, nehir, dere) veya özel kişilere ait suların doğal akış yolunu (mecrasını) izinsiz olarak değiştirmek suçtur.1 Bu, yer altı veya yerüstü suları, akan veya durgun sular için geçerlidir.2 Suçun oluşması için mecranın değiştirilmesi yeterlidir; bu değişiklikten bir zarar doğması şart değildir (sırf hareket suçu).2 Ayrıca, birden fazla kişinin ortak yararlandığı bir su yolunu, diğerlerinin rızası olmadan değiştirmek de bu suçu oluşturur.2 Örneğin, Batman’da Dicle Nehri kenarında arazisi olan bir çiftçinin, nehrin küçük bir kolunu kendi tarlasına daha fazla su almak için izinsiz olarak kazdığı yeni bir kanala yönlendirmesi ve bu nedenle aşağıdaki komşuların suyunu azaltması bu fıkra kapsamında değerlendirilebilir.

Tüm bu eylemlerin suç sayılabilmesi için failin kasten, yani bilerek ve isteyerek hareket etmesi gerekir.1 Taksirle (dikkatsizlik veya tedbirsizlikle) bu suç işlenemez. Failin, müdahale ettiği yerin başkasına ait olduğunu veya ortak kullanıma açık olduğunu ve yaptığı eylemin haksız olduğunu bilmesi (genel kast) yeterlidir; özel bir amaç gütmesi aranmaz.1

Suçun Cezası ve Yargılama Süreci

Hakkı olmayan yere tecavüz suçunu işleyen kişileri bekleyen yaptırımlar ve yargılama sürecinin işleyişi, suçun hangi fıkra kapsamında işlendiğine göre farklılık gösterebilir.

Ceza:

TCK Madde 154’ün her üç fıkrasında tanımlanan eylemler için öngörülen temel ceza aynıdır: Altı aydan üç yıla kadar hapis cezası VE bin güne kadar adli para cezası.3 Burada dikkat edilmesi gereken nokta, hapis cezası ile adli para cezasının birlikte (VE bağlacı) öngörülmüş olmasıdır. Bu durum, cezanın sadece adli para cezasına çevrilmesini genellikle engeller, çünkü kanun zaten her iki yaptırımı da zorunlu kılmaktadır.3

Yargılama Başlangıcı (Takip Şartı):

Yargılama sürecinin başlaması açısından TCK 154/1 ile TCK 154/2 ve 154/3 arasında önemli bir fark vardır:

• TCK 154/1 (Özel Mülkiyete Tecavüz): Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır.1 Yani, taşınmazın sahibi veya haklı zilyedi (örneğin kiracı) şikayetçi olmazsa, savcılık kendiliğinden harekete geçmez. Şikayet hakkı, suçun ve failin öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içinde kullanılmalıdır, ancak her halükarda suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıllık dava zamanaşımı süresi içinde yapılmalıdır.3
• TCK 154/2 (Köy Ortak Mallarına Tecavüz) ve TCK 154/3 (Su Mecrasını Değiştirme): Bu suçların takibi şikayete bağlı değildir.1 Savcılık, suçu herhangi bir şekilde öğrendiğinde (ihbar, kolluk tespiti vb.) kendiliğinden (re’sen) soruşturma başlatır. Bu durum, kanun koyucunun köyün ortak mallarını ve su kaynaklarını daha güçlü bir şekilde koruma iradesini yansıtmaktadır.

Uzlaştırma (Mediation):

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında bazı suçlarda uygulanan uzlaştırma kurumu, tarafların anlaşarak ceza davasını sonlandırmasına imkan tanır.

• TCK 154/1: Şikayete bağlı olduğu için, bu fıkra kapsamındaki suçlar uzlaştırmaya tabidir.1 Soruşturma veya kovuşturma aşamasında taraflar uzlaşırsa, dava düşebilir.
• TCK 154/2 ve 154/3: Şikayete bağlı olmadıkları için, bu fıkralar kapsamındaki suçlar uzlaştırmaya tabi değildir.1

Diğer Yargılama Hususları:

• Dava Zamanaşımı: Tüm fıkralar için suçun işlendiği tarihten itibaren temel dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.1 İşgal veya yararlanmaya engel olma gibi devam eden (mütemadi) suçlarda zamanaşımı, müdahalenin sona erdiği tarihten itibaren işlemeye başlar.2 Zamanaşımı süresi dolduğunda dava açılamaz veya açılmışsa düşer.
• Görevli Mahkeme: Hakkı olmayan yere tecavüz suçlarına bakmakla görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesi‘dir.1 Yetkili mahkeme ise genellikle suçun işlendiği yer mahkemesidir.18
• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): Şartları oluştuğunda, bu suçtan verilen hapis cezası hakkında HAGB kararı verilmesi mümkündür.11 Bu durumda sanık belirli bir denetim süresine tabi tutulur ve süre sonunda kasıtlı yeni bir suç işlemezse ceza kararı ortadan kalkar.
• Cezanın Ertelenmesi: Yine şartları varsa, mahkeme hapis cezasının ertelenmesine karar verebilir.11
• Etkin Pişmanlık: Failin, suçun işlenmesinden sonra fakat hüküm verilmeden önce, mağdurun zararını gidermesi halinde TCK Madde 168’deki etkin pişmanlık hükümleri uygulanarak cezada indirim yapılması mümkündür.12

Aşağıdaki tablo, TCK Madde 154’ün farklı fıkraları arasındaki temel farkları özetlemektedir:

Tablo: Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK 154) Özeti

Özellik	TCK 154/1 (Özel Mülk)	TCK 154/2 (Köy Ortak Malı)	TCK 154/3 (Su Mecrası)
Konu	Başkasının taşınmazı/eklentisi	Köy tüzel kişiliği/ortak kullanımına ait taşınmaz	Kamu/özel suların mecrası
Fiiller	İşgal, sınır değiştirme/bozma, yararlanmaya engel olma	Zapt etme, tasarrufta bulunma, sürüp ekme	Mecra değiştirme
Ceza	6 aydan 3 yıla kadar hapis VE 1000 güne kadar adli para	6 aydan 3 yıla kadar hapis VE 1000 güne kadar adli para	6 aydan 3 yıla kadar hapis VE 1000 güne kadar adli para
Takip Şartı	Mağdurun Şikayeti	Re’sen (Şikayete bağlı değil)	Re’sen (Şikayete bağlı değil)
Uzlaşma (Med.)	Var	Yok	Yok
Zamanaşımı	8 Yıl	8 Yıl	8 Yıl
Görevli Mahkeme	Asliye Ceza Mahkemesi	Asliye Ceza Mahkemesi	Asliye Ceza Mahkemesi

Bu tablonun da gösterdiği gibi, özellikle yargılamanın başlaması (şikayet/re’sen) ve uzlaştırma imkanı açısından fıkralar arasında önemli farklar bulunmaktadır. Bu usuli detaylar, davanın seyri ve sonucu üzerinde doğrudan etkili olabileceğinden, hukuki süreçlerde dikkatle ele alınmalıdır.

Yargıtay Kararlarında Dikkat Çeken Noktalar

Kanun metinleri genel çerçeveyi çizse de, uygulamada karşılaşılan somut olayların nasıl değerlendirileceği Yargıtay (Türkiye’nin en üst düzey temyiz mahkemesi) ve Bölge Adliye Mahkemeleri (istinaf mahkemeleri) kararlarıyla şekillenir. TCK Madde 154 ile ilgili verilen kararlar, kanunun yorumlanması ve uygulanmasında önemli yol göstericilerdir. İşte bazı dikkat çeken noktalar:

• Mera ve Yayla Tecavüzünün Kapsamı: Yargıtay, TCK 154/2’nin uygulanabilmesi için tecavüz edilen yerin köy tüzel kişiliğine ait veya köylünün ortak kullanımına terk edilmiş olması gerektiğini vurgulamaktadır. Belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak gibi yerlere yapılan müdahaleler genellikle bu fıkra kapsamında değerlendirilmez.11 Bu tür yerler özel mülkiyete konu ise TCK 154/1, kamuya ait başka bir statüde ise ilgili diğer kanunlar (örneğin İmar Kanunu) gündeme gelebilir. Arazinin idari statüsü (köy mü, belediye mi) suçun nitelendirilmesinde kritik öneme sahiptir.
• Mağdurun Doğru Tespiti: Köy ortak mallarına (köy boşluğu, mera vb.) yönelik suçlarda, davaya katılma ve kanun yoluna başvurma hakkı olan mağdur, kural olarak o yerin sahibi veya kullanım hakkına sahip olan Köy Tüzel Kişiliği’dir. Yargıtay kararlarında, suçtan doğrudan zarar görmeyen Hazine veya Belediye gibi kurumların bu tür davalara katılma hakkının bulunmadığı belirtilmiştir.11 Davanın doğru taraf adına ve aleyhine yürütülmesi, usul ekonomisi ve hak kayıplarının önlenmesi açısından zorunludur.
• Paylı Mülkiyette Engel Olma: Ortak mülkiyete (paylı mülkiyet) tabi bir taşınmazda, eğer fiili bir kullanım bölüşümü (fiili taksim) yapılmamışsa, paydaşlardan birinin diğer paydaşların taşınmazdan yararlanmasını engelleyecek şekilde (örneğin, tamamını ekip biçerek) kullanması TCK 154/1 kapsamında suç oluşturabilir.1 Mahkemelerin bu tür durumlarda tapu kayıtlarını, fiili kullanım durumunu ve paydaşlar arasındaki anlaşmaları dikkatle incelemesi gerekmektedir. Ortak mülkiyet, diğer hak sahiplerini yok sayma hakkı vermez.
• “Engel Olma” Fiilinin Geniş Yorumu: Yargıtay, TCK 154/1’deki “hak sahibinin yararlanmasına engel olma” eylemini oldukça geniş yorumlamaktadır. Sadece fiziksel engeller değil, mülkün değerini düşürecek veya satışını engelleyecek nitelikteki sözlü tehditler dahi (örneğin, evin önüne duvar öreceğini söyleyerek satışı engelleme) bu kapsamda değerlendirilebilmiştir.14 Bu yorum, mülkiyet hakkının sadece fiziki kullanımını değil, ekonomik olarak değerlendirilmesini de koruma altına almaktadır.
• Kast Unsurunun Önemi: Ceza yargılamasında suçun manevi unsuru olan kastın varlığı büyük önem taşır. Eğer failin eylemi, gerçek bir sınır anlaşmazlığından veya taşınmaz üzerinde bir hakkı olduğuna dair samimi (ancak yanlış) bir inançtan kaynaklanıyorsa, hakkı olmayan yere tecavüz suçunun kast unsuru oluşmayabilir ve bu durum beraat kararına yol açabilir.1 Mahkemeler, failin durumu bilip bilmediğini, eylemi hangi niyetle gerçekleştirdiğini dikkatle araştırmalıdır.
• Kiracının Tahliye Etmemesi: Kesinleşmiş bir mahkeme kararına ve usulüne uygun yapılan tahliye bildirimine rağmen taşınmazı boşaltmayan kiracının durumu, belirli şartlar altında (kararın kesinleşmesi, icra emri tebliği, sürenin dolması, hak sahibinin şikayeti) TCK 154/1 kapsamında hakkı olmayan yere tecavüz suçunu oluşturabilir.19 Bu durum, hukuki süreci tamamlanmış bir tahliye işlemine direnmeyi cezai bir yaptırıma bağlamaktadır.
• Zamanaşımı Hesaplaması: Mahkemeler, 8 yıllık dava zamanaşımı süresini hesaplarken suçun işlendiği tarihi, devam eden suçlarda müdahalenin bittiği tarihi ve yargılama sürecindeki durma veya kesilme sebeplerini (örneğin uzlaştırma veya seri muhakeme süreçleri) dikkate alırlar.1 Zamanaşımı, kamu davasının düşmesine neden olan önemli bir usul kuralıdır.

Bu örnekler, hakkı olmayan yere tecavüz suçunun uygulamasının ne kadar detaylı ve duruma özgü olabileceğini göstermektedir. Her olay, kendi özel koşulları içinde değerlendirilmeli ve mevcut içtihatlar ışığında yorumlanmalıdır.

Akrabalar Arasında İşlenirse Ne Olur? (TCK Madde 167)

Aile içi ilişkilerin özel doğası, ceza hukukunda da dikkate alınmıştır. Türk Ceza Kanunu’nun 167. maddesi, malvarlığına karşı işlenen bazı suçların (hakkı olmayan yere tecavüz dahil) belirli akrabalar arasında işlenmesi durumunda “şahsi cezasızlık sebebi” veya “cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebep” öngörmektedir.12 Bu, akrabalık bağlarının hukuki sonuçları etkileyebileceği anlamına gelir.

Cezasızlık Halleri:

Aşağıdaki akrabalık ilişkilerinde, bir akrabanın diğerinin zararına TCK 154’teki suçu işlemesi halinde, fail hakkında cezaya hükmolunmaz:

• Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin zararına.2
• Üstsoy (anne, baba, dede, nine) veya altsoyunun (çocuk, torun) zararına.2
• Bu derecede kayın hısımlarından birinin (eşin annesi, babası, çocuğu gibi) zararına.2
• Evlat edinen veya evlatlığın zararına.2
• Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin zararına.2

Bu durumlarda, suç işlenmiş olsa bile kanun, aile içi ilişkileri koruma amacıyla cezalandırmadan vazgeçmektedir. Ancak bu, suçun TCK 154/1 kapsamında olması halinde şikayet hakkını ortadan kaldırmaz; sadece şikayet olsa dahi ceza verilmez.

Ceza İndirimi Halleri:

Aşağıdaki akrabalık ilişkilerinde ise, suçun ilgili akrabanın zararına işlenmesi halinde, şikayet üzerine verilecek ceza yarı oranında indirilir:

• Haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin zararına.1
• Aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin zararına.1
• Aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının (eşin kardeşi, dedesi, ninesi, torunu gibi) zararına.1

Bu durumlarda kanun, yine akrabalık ilişkisini dikkate almakla birlikte, tam bir cezasızlık yerine cezada indirim öngörmektedir. İndirimin uygulanabilmesi için, özellikle TCK 154/1 kapsamındaki suçlarda mağdurun şikayetçi olması şarttır.

Bu hükümlerin uygulanması, akrabalık derecesinin ve birlikte yaşama durumunun doğru bir şekilde tespit edilmesini gerektirir. Aile içi mülkiyet anlaşmazlıklarında bu özel düzenlemelerin varlığı, hukuki sürecin sonucunu önemli ölçüde etkileyebilir.

Son Söz

Haklarınızı Bilin ve Koruyun

Görüldüğü üzere, “Hakkı Olmayan Yere Tecavüz” suçu, Türk Ceza Kanunu’nda mülkiyet haklarını ve taşınmazlar üzerindeki fiili hakimiyeti koruyan önemli bir düzenlemedir. İster özel mülkiyete ait bir arsa, ister köyün ortak merası, isterse hayati öneme sahip bir su kaynağı olsun, bu değerlere yönelik haksız müdahaleler kanun kapsamında ciddi yaptırımlarla karşılanmaktadır.

Ancak Yargıtay kararlarının da gösterdiği gibi, bu tür uyuşmazlıkların çözümü her zaman basit değildir. Mülkiyet durumu, sınırların tespiti, fiili kullanım, tarafların kastı, akrabalık ilişkileri ve usul kuralları (şikayet süresi, zamanaşımı, uzlaştırma vb.) gibi pek çok faktör, bir olayın TCK Madde 154 kapsamında suç teşkil edip etmediğini ve sonucunu belirleyebilir. Özellikle “hakka dayanmaksızın” unsurunun varlığı veya yokluğu, ceza davası ile hukuk davası arasındaki ince çizgiyi oluşturabilir.

Bu nedenle, ister mülkünüze tecavüz edildiğini düşünen bir hak sahibi olun, ister haksız yere bu suçla itham edilen bir kişi olun, durumu göz ardı etmek yerine bilinçli adımlar atmak büyük önem taşır. Anlaşmazlıkları kendi haline bırakmak, sorunun büyümesine, delillerin kaybolmasına veya zamanaşımı gibi nedenlerle hak kayıplarına yol açabilir.

Yapılması gereken en doğru şey, vakit kaybetmeden hukuki destek almaktır. Alanında uzman bir avukat, durumunuzu mevcut kanunlar ve güncel yargı kararları ışığında değerlendirebilir, haklarınızı ve yükümlülüklerinizi anlamanıza yardımcı olabilir, şikayetçi olma veya savunma yapma gibi süreçlerde size rehberlik edebilir ve uzlaştırma gibi alternatif çözüm yollarını araştırmanıza olanak tanır.5 Unutmayın, haklarınızı bilmek, onları korumanın ve adil bir çözüme ulaşmanın ilk ve en önemli adımıdır.

Örnek Suç Duyurusu Dilekçesi (Hakkı Olmayan Yere Tecavüz – TCK 154/1)

(Not: Bu dilekçe örneği genel bilgilendirme amaçlıdır. Her somut olay farklılık göstereceğinden, hukuki süreçlerinizde mutlaka bir avukata danışınız.)

BATMAN CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA

MÜŞTEKİ:

Ayşe YILMAZ (TC Kimlik No: 12345678910)

Adres: Örnek Mah. Örnek Cad. No:1 D:2 Merkez/BATMAN

VEKİLİ:

Av. Murteza Osman AŞIK

Aşık Hukuk Bürosu

Adres:

ŞÜPHELİ:

Ali KAYA (TC Kimlik No: 09876543210 – Biliniyorsa)

Adres: Örnek Mah. Örnek Sok. No: 3 Merkez/BATMAN (Biliniyorsa)

SUÇ:

Hakkı Olmayan Yere Tecavüz (TCK m. 154/1)

SUÇ TARİHİ ve YERİ:

tarihinden itibaren halen devam etmekte olan – Batman İli, Merkez İlçesi, Örnek Mahallesi, [Ada No] Ada, [Parsel No] Parsel sayılı taşınmaz

KONU:

Şüphelinin, müştekiye ait taşınmaza haksız olarak tecavüz etmesi nedeniyle TCK m. 154/1 uyarınca cezalandırılması talepli şikayet dilekçesidir.

AÇIKLAMALAR:

1. Müşteki Ayşe YILMAZ, Batman İli, Merkez İlçesi, Örnek Mahallesi, [Ada No] Ada, [Parsel No] Parsel sayılı taşınmazın malikidir. (EK-1: Tapu Kaydı Örneği) Müşteki, işleri nedeniyle yaklaşık 6 aydır şehir dışında bulunmaktadır.
2. Müştekinin komşusu olan şüpheli Ali KAYA, müştekinin yokluğundan faydalanarak, tarihinde veya bu tarih civarında, müştekiye ait yukarıda bilgileri verilen taşınmazın yaklaşık 50 metrekarelik kısmını işgal etmeye başlamıştır.
3. Şüpheli, işgal ettiği bu alana domates, biber gibi sebzeler ekmiş ve alanın etrafını basit ahşap çitlerle çevirmiştir. Bu durum, müştekinin taşınmazına yakın oturan diğer komşular tarafından da görülmüş olup, müştekiye bildirilmiştir.
4. Şüphelinin bu eylemi gerçekleştirirken müştekiye ait taşınmaz üzerinde herhangi bir hakkı bulunmamaktadır. Yapılan işgal ve ekim işlemi tamamen haksız ve izinsizdir.
5. Şüphelinin haksız müdahalesi halen devam etmekte olup, müştekinin taşınmazından dilediği gibi yararlanmasına engel olmaktadır. Müşteki, şehir dışından döndüğünde durumu bizzat tespit etmiş ve şüpheliyi uyarmış olmasına rağmen şüpheli müdahalesine son vermemiştir.
6. Bu durum, müştekinin mülkiyet hakkına açık bir saldırı niteliğinde olup, kendisini mağdur etmiştir.

HUKUKİ NEDENLER:

TCK m. 154/1, CMK ve ilgili sair mevzuat.

DELİLLER:

1. Tapu Kaydı Örneği (EK-1)
2. Keşif yapılması talebi
3. Tanık Beyanları (İsimleri ve adresleri aşağıdadır): *
   *
4. Fotoğraf/Video Kayıtları (Mümkünse eklenecektir)
5. Her türlü yasal delil.

SONUÇ ve İSTEM:

Yukarıda açıklanan ve re’sen gözetilecek nedenlerle; şüphelinin müştekiye ait taşınmaza yönelik haksız tecavüz eylemi nedeniyle TCK m. 154/1 uyarınca cezalandırılması için gerekli soruşturmanın yapılarak hakkında kamu davası açılmasına karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

Müşteki Vekili

Av. Murteza Osman AŞIK

(İmza)

EKLER:

1. Tapu Kaydı Örneği
2. Vekaletname Sureti

Alıntılanan çalışmalar

1. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK m. 154) – OR Hukuk, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://or.av.tr/hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu-1/
2. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu ve Cezası (TCK m.154) – Av. Ahmet Ekin, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.ahmetekin.av.tr/hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu-ve-cezasi/
3. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK m.154) – Av. İrem Bike Demirhan, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://irembikedemirhan.com/hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu-tck-m-154/
4. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu Nedir? – Olgun Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.olgun.av.tr/tr/hakki_olmayan_yere_tecavuz_sucu_nedir
5. HAKKI OLMAYAN YERE TECAVÜZ SUÇU (TCK MADDE 154) – Avukat Alparslan LEVENT, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.alparslanlevent.av.tr/tr/blog/yazilar/hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu-tck-madde-154
6. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu ve Cezası (TCK m.154) – Ekin Hukuk, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.ekinhukuk.com.tr/hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu-ve-cezasi-tck-m-154/
7. Zilyetlik Ne Demek? Zilyetlik Kelimesinin TDK Sözlük Anlamı Nedir? – NTV Haber, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.ntv.com.tr/ne-demek/zilyetlik-ne-demek-78429
8. Zilyetlik Ne Demek? – sahibinden.com, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.sahibinden.com/emlak360/zilyetlik-nedir
9. Zilyetlik Nedir? Zilyetlik Türleri Ve Örnekleri Nelerdir? – En Son Haberler – Milliyet, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.milliyet.com.tr/egitim/zilyetlik-nedir-zilyetlik-turleri-ve-ornekleri-nelerdir-6451909
10. Zilyetlik – Vikipedi, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://tr.wikipedia.org/wiki/Zilyetlik
11. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu ve Cezası – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/ceza-hukuku/hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu-cezasi-nedir.html
12. HAKKI OLMAYAN YERE TECAVÜZ (TCK 154, 167 VE 168) – Akbaş Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.akbashukuk.com.tr/hakki-olmayan-yere-tecavuz-tck-154-167-ve-168/
13. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu ve Cezası – Avukat Mehmet GENÇ, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://avmehmetgenc.com/hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu-ve-cezasi
14. TCK Madde 154 Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/mevzuat/tck-madde-154-hakki-olmayan-yere-tecavuz-sucu.html
15. HAKKI OLMAYAN YERE TECAVÜZ SUÇU TCK Madde 154 – ERYİĞİT Hukuk ve Danışmanlık, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.ramazaneryigit.av.tr/makale-detay.php?id=46
16. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz 2025 – Eskişehir Avukat Oğuz ÖZDEMİR, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.oguzozdemir.av.tr/hakki-olmayan-yere-tecavuz/
17. HAKKI OLMAYAN YERE TECAVÜZ SUÇU VE CEZASI (TCK MD.154), erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://sunarcoskun.com/Yayinlar/Hakki-Olmayan-Yere-Tecav%C3%BCz-Sucu-ve-Cezasi
18. IMEDİ QL – YÖK, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/107751/yokAcikBilim_10298199.pdf?sequence=-1
19. Hakkı Olmayan Yere İşgal Yargıtay Kararı ve Kira Hukuku – Tepe Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://tepelawoffice.com/tr/hakki-olmayan-yere-isgal-yargitay-karari/
20. İçtihat arama: “hakkı olmayan yere tecavüz suçu” – LEXPERA, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.lexpera.com.tr/ictihat/arama?searchquery=%22hakk%C4%B1+olmayan+yere+tecav%C3%BCz+su%C3%A7u%22