Sahipsiz vatanın batması haktır;

Sen sahip olursan bu vatan batmayacaktır

Almanya ve Ankara Merkezli Ortaklıklarımız Dahilindedir:

(ALMANYA) Yurt Dışında Yaşayıp Türkiye’de Hukuki Destek Arayanlara

Almanya’da yıllardır yaşayan, çalışan, ailesini kuran ve bir düzen oluşturan değerli Türk vatandaşlarımız için anavatan Türkiye ile olan bağlar, sadece kültürel ve sosyal anılarla sınırlı kalmaz. Bu bağların önemli bir boyutu da hukuki zeminde devam eder. Hayatın doğal akışı içinde, özellikle aile büyüklerimizin vefatı gibi üzücü durumlar yaşandığında, Türkiye’de kalan mal varlıklarına ilişkin miras süreçleri gündeme gelir.1 İşte bu noktada, binlerce kilometrelik mesafe ve bazen farklı hukuk sistemlerinin getirdiği bilinmezlikler, miras haklarının takibini karmaşık bir hale getirebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, yurtdışında yaşıyor olmak, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının size tanıdığı haklardan feragat ettiğiniz anlamına gelmez. Doğru bilgiye ulaşmak ve gerektiğinde profesyonel hukuki destek almak, bu süreçleri sorunsuz bir şekilde yönetmenizi ve haklarınızı eksiksiz olarak korumanızı sağlayacaktır.3 Coğrafi uzaklığın yarattığı bilgi eksikliği veya iletişim zorlukları, maalesef bazen Türkiye’deki kötü niyetli kişilerin durumu istismar etmesine olanak tanıyabilir.5 Bu nedenle, haklarınızın bilincinde olmak ve onları korumak için gerekli adımları atmak büyük önem taşır.

Miras Sürecinin Olmazsa Olmazı: Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi)

Türk Medeni Kanunu’na göre, bir kişi vefat ettiğinde, sahip olduğu mal varlığı (borçları ve alacakları ile birlikte) bir bütün olarak, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın yasal mirasçılarına geçer. Buna “külli halefiyet” ilkesi denir.7 Ancak, mirasçıların bu miras üzerinde fiilen işlem yapabilmesi, örneğin vefat eden yakınına ait bir banka hesabındaki parayı çekebilmesi, bir taşınmazı kendi adına tescil ettirebilmesi veya satabilmesi için, kimlerin mirasçı olduğunun ve mirastan ne kadar pay aldıklarının resmi olarak belgelenmesi şarttır.9 İşte bu resmi belgeye “Veraset İlamı” veya günümüzdeki adıyla “Mirasçılık Belgesi” denir.9 Bu belge, mirasçıların mirasçılık sıfatlarını ve yasal pay oranlarını göstererek, haklarını bankalar, tapu müdürlükleri gibi resmi kurumlar ve üçüncü kişiler nezdinde ispatlamalarını sağlayan temel hukuki araçtır.7

TDK’ya Göre Veraset İlamı:

Türk Dil Kurumu (TDK) Güncel Türkçe Sözlük’te “veraset ilamı” şu şekilde tanımlanmaktadır: “Bir kimsenin, bir miras bırakanın mirasçısı olduğunu gösteren ve mahkemeden alınan resmî belge.” 13

Önemle belirtmek gerekir ki, veraset ilamı sadece kimlerin mirasçı olduğunu ve pay oranlarını gösterir; miras bırakanın hangi mal varlıklarına sahip olduğunu (yani terekenin içeriğini) listelemez.14 Murisin tüm mal varlığının (banka hesapları, tapular, araçlar, borçlar vb.) tam olarak bilinmediği veya diğer mirasçılardan mal kaçırıldığına dair şüphelerin olduğu durumlarda, sadece veraset ilamı almak yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda, terekenin tam olarak tespit edilmesi için ayrıca “Tereke Tespiti Davası” açılması gerekebilir.14 Bu durum, özellikle yurtdışında yaşayan ve murisin Türkiye’deki mal varlığı hakkında sınırlı bilgiye sahip mirasçılar için ek bir adım ve potansiyel bir zorluk anlamına gelmektedir. Dolayısıyla veraset ilamı, miras sürecinin ilk ve zorunlu adımı olmakla birlikte, tek başına tüm sorunları çözmeyebilir.

Almanya’dan Türkiye İçin Veraset İlamı Nasıl Alınır?

Veraset ilamı (mirasçılık belgesi), Türkiye’de iki temel kurumdan alınabilir: Sulh Hukuk Mahkemeleri ve Noterlikler.7 Prensip olarak noterliklerden veraset ilamı almak daha hızlı bir süreçtir.11 Ancak, Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları için durum genellikle farklıdır. Eğer mirasçılardan biri veya birkaçı yabancı uyruklu ise, çifte vatandaş ise, Türk vatandaşlığından izinle çıkmış mavi kart sahibi ise veya başvuru için sunulan belgelerde (örneğin ölüm belgesi) bir yabancılık unsuru varsa, noterlikler veraset ilamı düzenleme yetkisine sahip değildir.8 Bu gibi “yabancılık unsuru” içeren durumlarda, veraset ilamı almak için zorunlu olarak Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurulması gerekmektedir. Bu durum, süreci noterlik işlemine göre daha resmi ve potansiyel olarak daha uzun hale getirse de, haklarınızın doğru bir şekilde tespiti için yasal bir gerekliliktir.

Yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi, genellikle miras bırakanın Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesi veya mirasçılardan herhangi birinin Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesidir.19 Tek bir mirasçının başvurusu, tüm mirasçıları gösteren veraset ilamının çıkarılması için yeterlidir; tüm mirasçıların birlikte başvurması gerekmez.9

Almanya’dan Başvuru Yöntemleri:

Almanya’da yaşarken Türkiye’deki miras işlemleri için veraset ilamı almak üzere kullanılabilecek başlıca yöntemler şunlardır:

1. Türk Konsoloslukları Aracılığıyla Başvuru: Almanya’da bulunduğunuz yere hizmet veren Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluğu’na başvurarak veraset ilamı talebinde bulunabilirsiniz.18 Konsolosluk, gerekli belgeleri sizden alarak Türkiye’deki yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi’ne iletecektir. Bu yöntem mümkün olmakla birlikte, sürecin takibi ve hızı açısından diğer yöntemlere göre daha yavaş işleyebilir.
2. Türkiye’deki Bir Avukata Vekaletname Vererek Başvuru: En pratik, hızlı ve güvenli yöntemlerden biri, Türkiye’de miras hukuku konusunda deneyimli bir avukata vekalet vermektir.5 Almanya’daki bir Noter veya Türk Konsolosluğu aracılığıyla, “veraset ilamı (mirasçılık belgesi) almaya” ve mirasla ilgili diğer işlemleri yapmaya yetki veren özel bir vekaletname düzenleyerek, avukatınızın sizin adınıza Türkiye’deki tüm süreci takip etmesini sağlayabilirsiniz. Bu yöntem, sizin Türkiye’ye bizzat gelme zorunluluğunuzu ortadan kaldırır ve işlemlerin uzman bir el tarafından yürütülmesini sağlar.3 Özellikle mahkeme sürecinin gerektiği durumlarda, bir avukatın desteği işlemlerin doğru ve hızlı ilerlemesi açısından büyük önem taşır.

Gerekli Belgeler:

Sulh Hukuk Mahkemesi’ne veraset ilamı başvurusu için genellikle aşağıdaki belgeler gereklidir 5:

• Miras Bırakanın Ölüm Belgesi: Eğer ölüm Almanya’da gerçekleşmişse, Alman makamlarından alınan uluslararası formüllü ölüm belgesi (Formül C) veya normal ölüm belgesinin Apostil şerhi taşıması ve yeminli tercüman tarafından Türkçe’ye çevrilmiş olması gerekmektedir.19 Apostil, belgenin uluslararası alanda resmi olarak tanınmasını sağlayan bir tasdik şerhidir.
• Nüfus Kayıt Örnekleri: Hem miras bırakanın (murisin) hem de başvuran mirasçıların kimlik bilgilerini, aile bağlarını ve medeni hallerini gösteren “Tam Tekmil Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği” gereklidir. Bu belgeler Türkiye’deki Nüfus Müdürlüklerinden veya e-Devlet üzerinden temin edilebilir.15
• Başvuranın Kimlik Belgesi: Başvuran mirasçının geçerli T.C. kimlik kartı veya pasaportunun aslı veya onaylı örneği.15
• Talep Dilekçesi: Yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi’ne hitaben yazılmış, veraset ilamı talebini içeren bir dilekçe.9 Dilekçede murisin ve bilinen tüm mirasçıların bilgileri yer almalıdır.
• Vekaletname (Avukat Aracılığıyla Başvuruluyorsa): Avukat aracılığıyla işlem yapılıyorsa, noter onaylı ve “veraset ilamı almaya” yetkisini içeren özel vekaletname.5

Bu belgelerin eksiksiz ve usulüne uygun olarak hazırlanması, sürecin aksamadan ilerlemesi için kritik öneme sahiptir. Özellikle yurtdışından alınan belgelerin Apostil ve tercüme işlemlerindeki olası hatalar, başvurunun gecikmesine veya reddedilmesine yol açabileceğinden, bu konuda dikkatli olunmalı veya profesyonel yardım alınmalıdır.

Gurbetçilerin Miras Konusunda Sık Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Yolları

Almanya’da yaşarken Türkiye’deki miras süreçlerini takip etmek, coğrafi uzaklık ve bilgi eksikliği gibi nedenlerle bazı özel zorlukları beraberinde getirebilir. Bu bölümde, gurbetçi vatandaşlarımızın sıkça karşılaştığı temel sorunlara ve hukuki çözüm yollarına değineceğiz:

1. Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası):

Bu durum, miras bırakan kişinin (muris), yasal mirasçılarından (özellikle yurtdışında yaşayanlardan veya uygulamada ne yazık ki bazen kız çocuklarından) mal kaçırmak amacıyla, gerçekte karşılıksız olarak (bağış yoluyla) devretmek istediği bir malvarlığını (genellikle tapulu bir taşınmazı), tapu sicilinde sanki bir bedel karşılığında satmış gibi veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi yapmış gibi göstermesidir.1 Amaç, diğer mirasçıların ileride doğacak miras haklarını engellemektir.

• Hukuki Çözüm: Eğer miras bırakanın bu şekilde muvazaalı (danışıklı) bir işlemle sizden mal kaçırdığını düşünüyorsanız, hakkınızın ihlal edildiğini düşünen tüm mirasçılar (saklı pay sahibi olup olmadığınıza bakılmaksızın 27) Türkiye’de Tapu İptali ve Tescil Davası açabilirler.1 Bu dava türünde herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre bulunmamaktadır.5 Yani işlemi öğrendikten yıllar sonra bile dava açma hakkınız mevcuttur. Ancak, delillerin zamanla kaybolma riski nedeniyle, durumu öğrenir öğrenmez harekete geçmek önemlidir.
• İspat Yükü: Muris muvazaası davalarında kritik nokta, işlemin görünürdeki gibi (satış vb.) olmadığını, asıl amacın bağış olduğunu ve bunun da diğer mirasçılardan mal kaçırma kastıyla yapıldığını ispatlamaktır.26 Mahkeme karar verirken birçok faktörü değerlendirir:

• İşlem tarihindeki satış bedeli ile taşınmazın gerçek değeri arasındaki fark (bedel çok düşükse muvazaa şüphesi artar).
• İşlemin yapıldığı tarihte devralan tarafın (genellikle diğer mirasçı) o bedeli ödeyebilecek mali gücünün olup olmadığı.
• Miras bırakanın o satışı yapması için makul ve haklı bir nedeninin bulunup bulunmadığı.
• Taraflar arasındaki ilişki, miras bırakanın genel tutumu ve niyetleri.
• Tanık beyanları ve diğer deliller.26

• Yargıtay Kararları: Yargıtay’ın bu konudaki yerleşik içtihatları, muvazaanın ispatında somut olayın özelliklerinin titizlikle araştırılması gerektiğini vurgular. Örneğin, Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı 27, murisin kendi adına tapuda kayıtlı taşınmazları muvazaalı olarak devretmesi halinde uygulanır. Ancak murisin, bedelini kendi ödeyerek üçüncü bir kişiden aldığı taşınmazı doğrudan mirasçılardan biri adına tescil ettirmesi (gizli bağış) durumunda bu kararın doğrudan uygulanamayacağına, ancak tenkis (saklı payın korunması) talebinin değerlendirilebileceğine dair kararlar da mevcuttur.28 Yine Yargıtay, görünürdeki işlemin şekle aykırı olmasının (örn. resmi satış şekline uyulmaması) muvazaa iddiasını ortadan kaldırmayacağını, asıl olanın tarafların gerçek iradesi olduğunu belirtmektedir.29 Yabancı uyruklu mirasçıların veya miras bırakanın söz konusu olduğu durumlarda, Türk Yabancılar Hukuku mevzuatına göre miras yoluyla taşınmaz edinme şartlarının da ayrıca değerlendirilmesi gerekebilir.30
• Örnek Olay: Almanya’nın Köln şehrinde yaşayan Hasan Bey, babasının Batman’daki vefatından bir süre sonra, babasına ait olan ve şehrin değerli bir bölgesinde bulunan apartman dairesinin, babasının sağlığında Türkiye’de yaşayan erkek kardeşine tapuda satış yoluyla devredildiğini öğrenir. Kardeşinin o tarihlerde maddi durumunun böyle bir daireyi almaya yeterli olmadığını bilen Hasan Bey, durumdan şüphelenir. Türkiye’deki bir avukat aracılığıyla yaptığı araştırmada, tapuda gösterilen satış bedelinin dairenin gerçek değerinin çok altında olduğunu, kardeşinin hesabına herhangi bir para girişi olmadığını ve babasının aslında daireyi kardeşine bağışladığını ancak kendisinin ve diğer kız kardeşlerinin miras hakkını engellemek için işlemi satış gibi gösterdiklerini ortaya çıkarır. Hasan Bey, avukatı aracılığıyla kardeşine karşı muris muvazaası nedeniyle Tapu İptali ve Tescil davası açarak miras hakkını arama yoluna gider.

2. Mirasın Reddi (Reddi Miras):

Miras, sadece mal varlığını değil, aynı zamanda borçları da kapsar. Eğer miras bırakanın mal varlığından daha fazla borcu varsa veya mirasçılar kişisel nedenlerle mirası kabul etmek istemiyorsa, mirası reddetme hakları vardır.5 Bu işleme “reddi miras” denir.

• Süre: Mirasın reddi için çok önemli olan hak düşürücü süreler söz konusudur. Türk Medeni Kanunu’na göre, yasal mirasçılar için bu süre, miras bırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten itibaren üç aydır.33 Ancak, Almanya’da yaşayan vatandaşlarımız için durum biraz daha karmaşıktır. Alman hukukunda genel ret süresi 6 haftadır.35 Fakat miras bırakanın son ikametgahı Almanya dışında ise veya mirasçı, mirasçılığı öğrendiği sırada yurtdışında (örneğin Almanya’da) bulunuyorsa, Alman hukukuna göre bu süre altı aya kadar uzayabilir.22 Hangi hukukun (Türk veya Alman) ve dolayısıyla hangi sürenin uygulanacağı, murisin son ikametgahı, mirasçının durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, ret süresini kaçırmamak için durumu öğrenir öğrenmez hukuki danışmanlık almak hayati önem taşır. Süre, mirasçı olduğunuzu ve terekenin durumunu (borca batıklık vb.) öğrendiğiniz tarihten itibaren işlemeye başlar.32
• Başvuru Usulü: Mirasın reddi beyanı, Türkiye’de yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi’ne sözlü veya yazılı olarak yapılır.34 Almanya’dan bu beyanı yapmak için:

• Türkiye’deki yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi’ne bir avukat aracılığıyla vekaletname ile başvurulabilir.
• Yazılı bir ret beyanı hazırlanıp, bu beyandaki imzanın Almanya’daki yetkili Türk Konsolosluğu 22 veya bir Alman Noteri 22 tarafından tasdik edilmesi ve ardından süresi içinde yetkili Türk Sulh Hukuk Mahkemesi’ne ulaştırılması gerekir. Dikkat: Başka makamların (örneğin Alman belediyeleri) yaptığı imza tasdikleri Türkiye’de mirasın reddi için geçerli değildir.22 Bu usule uyulmaması, ret beyanının geçersiz sayılmasına neden olabilir.

• Sonuçları: Mirasın süresi içinde ve usulüne uygun olarak reddedilmesi halinde, mirasçı miras bırakanın borçlarından sorumlu olmaz.31 Reddeden mirasçının payı, sanki o mirasçı miras bırakandan önce ölmüş gibi diğer yasal mirasçılara geçer.31 Eğer tüm mirasçılar mirası reddederse, miras tasfiye edilir. Ayrıca, eğer miras bırakanın ölüm anında terekesi zaten açıkça borca batıksa (yani borçları mal varlığından fazlaysa), mirasın kendiliğinden reddedilmiş sayıldığı kabul edilir (mirasın hükmen reddi) ve bu durumda ayrıca bir ret beyanına gerek kalmayabilir, ancak bu durumun tespiti için dava açılması gerekebilir.33 Mirasın reddi gibi geri dönüşü olmayan ve kritik sürelere tabi bir işlemde hata yapmamak için mutlaka hukuki destek alınması tavsiye edilir.

3. Miras Paylaşımında Anlaşmazlıklar ve Bilgi Eksikliği:

Yurtdışında yaşayan mirasçıların karşılaştığı bir diğer yaygın sorun, Türkiye’deki mirasın içeriği (hangi mallar var, değerleri ne kadar, kira gibi gelirleri var mı vb.) hakkında yeterli ve doğru bilgiye ulaşamamaktır.5 Bazen Türkiye’deki diğer mirasçılar bilgi vermekten kaçınabilir veya eksik/yanlış bilgi verebilirler. Ayrıca, iyi niyetle verilen vekaletnamelerin kötüye kullanılarak yurtdışındaki mirasçının zararına işlemler yapılması da mümkündür.5

• Çözüm Yolları:

• Tereke Tespiti Davası: Miras bırakanın mal varlığının tam olarak ne olduğundan emin değilseniz veya diğer mirasçılardan bilgi alamıyorsanız, Sulh Hukuk Mahkemesi’nde “Tereke Tespiti Davası” açarak mahkemenin murisin tüm mal varlığını (taşınır, taşınmaz, banka hesapları, borçlar vb.) araştırmasını ve kayıt altına almasını talep edebilirsiniz.14
• Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası: Mirasçılar, miras kalan malların nasıl paylaşılacağı konusunda anlaşmaya varamazlarsa, mirasçılardan herhangi biri Sulh Hukuk Mahkemesi’nde “Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası” açabilir.1 Bu davada mahkeme, malların aynen taksiminin (örneğin, birden fazla daire varsa her bir mirasçıya bir daire düşecek şekilde) mümkün olup olmadığını değerlendirir. Mümkün değilse (genellikle tek bir ev veya arsa söz konusu olduğunda durum budur), malların açık artırma yoluyla satılarak bedelinin mirasçılar arasında payları oranında paylaştırılmasına karar verir.1

Miras İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Önemli Noktalar

Almanya’da yaşayan vatandaşlarımızın Türkiye’deki miras süreçlerinde göz önünde bulundurması gereken bazı ek teknik ve hukuki detaylar bulunmaktadır:

• Uygulanacak Hukuk Ayrımı (MÖHUK): Miras uyuşmazlıklarında hangi ülke hukukunun uygulanacağı kritik bir konudur. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un (MÖHUK) 20. maddesi bu konuyu düzenler. Kural olarak, miras ölen kişinin milli hukukuna tabidir.30 Yani vefat eden kişi Türk vatandaşı ise, mirasına genel olarak Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır. Ancak bu kuralın önemli bir istisnası vardır: Türkiye’de bulunan taşınmaz mallar (ev, arsa, dükkan vb.) söz konusu olduğunda, ölen kişinin vatandaşlığına bakılmaksızın, doğrudan Türk Hukuku uygulanır.19 Taşınır mallar (bankadaki para, araba, ziynet eşyası vb.) için ise kural olarak yine ölenin milli hukuku (Türk vatandaşları için Türk Hukuku) geçerlidir.30 Bu ayrım, özellikle hem Türkiye’de hem de Almanya’da mal varlığı bulunan kişiler açısından önemlidir. Örneğin, Almanya’da vefat eden bir Türk vatandaşının Türkiye’deki evi için Türk Hukuku, Almanya’daki banka hesabı için ise (Türkiye-Almanya Veraset Anlaşması hükümleri saklı kalmak kaydıyla) yine Türk Hukuku uygulanacaktır.
• Türkiye-Almanya Veraset Anlaşması: İki ülke arasında geçerli olan Konsolosluk Anlaşması’nın eki niteliğindeki Veraset Anlaşması 22, özellikle Almanya’daki taşınır mallar açısından pratik bir kolaylık sağlayabilir. Bu anlaşmaya göre, bir Türk vatandaşı vefat ettiğinde ve Almanya’daki mirası sadece taşınır mallardan oluşuyorsa, mirasçılık hakkının ispatı için Türkiye’den alınmış bir veraset ilamı (mirasçılık belgesi) yeterli olabilir. Ancak bu Türk veraset ilamının Almanya’da kullanılabilmesi için, Türkiye’nin Almanya’daki bir temsilciliği (Başkonsolosluk) tarafından tasdik edilmesi veya bazı durumlarda Apostil şerhi taşıması gerekmektedir.22 Bu durum, Almanya’daki taşınır miras için ayrıca Alman makamlarından “Erbschein” (Alman mirasçılık belgesi) alma zorunluluğunu ortadan kaldırabilir.
• Yabancı Mahkeme Kararları ve Veraset İlamları: Almanya’daki mahkemelerden veya noterlerden alınan mirasçılık belgeleri (Erbschein vb.), Türkiye’deki miras işlemleri için doğrudan geçerli değildir.37 Bu belgeler, kesinleşmiş mahkeme kararı niteliğinde olmadıkları için Türkiye’de tanıma ve tenfizi (yani resmi olarak geçerli kılınması) istenemez.37 Dolayısıyla, Türkiye’deki mal varlığı üzerinde işlem yapabilmek için mutlaka Türk Sulh Hukuk Mahkemesi’nden veya (şartları varsa) Noterlikten Türk veraset ilamı alınması gerekmektedir.30 Ancak, yabancı mahkemeler tarafından verilen ve kesinleşmiş diğer kararlar (örneğin Almanya’da alınan bir boşanma kararı) Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası yoluyla geçerli hale getirilebilir.1 Bu tür bir karar, mirasçılık durumunu etkileyebilir (örneğin, Almanya’da boşanmış ancak Türkiye’de hala evli görünen bir kişinin eski eşinin mirasçı olup olmayacağı gibi 17). Öte yandan, Türk mahkemeleri, yabancı bir ülkede vefat eden yabancı uyruklu bir kişi için de (örneğin Türkiye’de malı olan bir Alman vatandaşı için) mirasçılık belgesi düzenleme yetkisine sahiptir.30
• Veraset ve İntikal Vergisi: Türkiye’de miras yoluyla veya karşılıksız başka bir şekilde mal edinen kişiler, Veraset ve İntikal Vergisi ödemekle yükümlüdürler. Mirasçılar, miras bırakanın ölümünü takip eden belirli süreler içinde ilgili vergi dairesine Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi vermek zorundadırlar. Ölüm Türkiye’de gerçekleşmişse ve mirasçı Türkiye’de ise süre 4 ay, ölüm yurtdışında gerçekleşmişse veya mirasçı yurtdışında (Almanya’da) bulunuyorsa bu süre ölüm tarihini takip eden 6 aydır.23 Beyannamede, miras kalan tüm malların (ve borçların) bildirilmesi gerekir. Beyannamenin süresinde verilmemesi veya eksik verilmesi vergi cezalarına yol açabilir. Almanya ile Türkiye arasında çifte vergilendirmeyi önlemeye yönelik anlaşmalar bulunmaktadır 45, ancak vergi konusu detaylı ve teknik bir alan olduğundan, bu konuda bir mali müşavir veya vergi uzmanından destek almak faydalı olacaktır.46 Ayrıca, Almanya’da da miras nedeniyle vergi yükümlülükleri doğabileceği unutulmamalıdır.31
• Çifte Vatandaşlar ve Mavi Kart Sahipleri: Hem Türk hem Alman vatandaşlığına sahip kişiler veya Türk vatandaşlığından izinle çıkarak Mavi Kart almış olan kişiler, mirasçılık belgesi almak için noterlere başvuramazlar; mutlaka Sulh Hukuk Mahkemesi’ne gitmeleri gerekir.8 Mavi Kart sahibi kişiler, Türk vatandaşlığından çıkmış olsalar dahi, Türkiye’deki miras haklarını kaybetmezler ve diğer Türk vatandaşı mirasçılar gibi mirasçı olabilirler.6

Tablo: Almanya’dan Türkiye’deki Miras İşlemleri İçin Yol Haritası

Aşağıdaki tablo, Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşının Türkiye’deki miras sürecinde karşılaşabileceği temel adımları ve dikkat edilmesi gereken noktaları özetlemektedir:

Haklarınızı Aramaktan Çekinmeyin

Almanya’da kurulu bir hayatınızın olması, anavatanınız Türkiye’deki yasal haklarınızın, özellikle de miras haklarınızın takibi konusunda bir engel teşkil etmemelidir. Miras süreçleri, doğası gereği hassas ve teknik detaylar içeren süreçlerdir. Hele ki işin içine uluslararası unsurlar (farklı ülkelerde yaşama, farklı vatandaşlıklar, yabancı belgeler vb.) girdiğinde, süreç daha da karmaşık bir hal alabilir.1 Ancak bu karmaşıklık, aşılamaz bir duvar değildir.

Karşılaşabileceğiniz zorluklar (mirastan mal kaçırma şüpheleri, miras bırakanın borçları nedeniyle mirası reddetme gerekliliği, mirasın paylaşımında diğer mirasçılarla yaşanan anlaşmazlıklar veya bilgi eksikliği gibi) karşısında hak kaybına uğramamak için en önemli adım, doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak ve hukuki süreci zamanında başlatmaktır. Unutmayın ki, özellikle reddi miras gibi bazı işlemler için yasal süreler bulunmaktadır ve bu sürelerin kaçırılması ciddi hak kayıplarına yol açabilir.

Bu noktada, Türkiye miras hukuku ve özellikle yurtdışında yaşayan vatandaşların hukuki süreçleri konusunda uzmanlaşmış bir avukattan profesyonel destek almak, hem süreci sizin için büyük ölçüde kolaylaştıracak hem de olası hak kayıplarının önüne geçecektir.2 Deneyimli bir hukukçu, sizin adınıza gerekli başvuruları yapabilir, belgeleri takip edebilir, Türkiye’deki kurumlarla iletişimi sağlayabilir ve gerektiğinde dava süreçlerini yürütebilir. Av. Murteza Osman AŞIK ve Aşık Hukuk Bürosu, Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’deki miras ve diğer hukuki işlemlerinde ihtiyaç duydukları hukuki desteği sağlama konusunda gerekli bilgi ve tecrübeye sahiptir.

Mesafeler, hak aramanıza engel olmamalıdır. Bilgi sahibi olmak ve doğru adımları atmak, anavatanınızdaki haklarınızı korumanın anahtarıdır.3

Alıntılanan çalışmalar

1. Yurtdışında Yaşayan Türklerin Hukuki Sorunları – FT Danışmanlık, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://ftdanismanlik.com/yurtdisinda-yasayan-turklerin-hukuki-sorunlari
2. Almanya’da Türk Hukuku Avukatı: Hukuki Danışmanlık – moroğlu hukuk bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://mujdemoroglucengiz.av.tr/almanyada-turk-hukuku-avukati-hukuki-danismanlik/
3. Berlin_Turk_Hukuku Avukati – Türk Hukuku Avukati Ümit ÖZ Almanya Berlin, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.umitoz.com/Berlin_Turk_Hukuku-Avukati/
4. Türkiye’deki hukuki sorunlarınız için Almanya’da Türk Hukuku Hizmetleri, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://turkhukuku.de/turkiyedeki-hukuki-sorunlariniz-icin-almanyada-turk-hukuku-hizmetleri/
5. Yurtdışında Yaşayanlar İçin Miras İşlemleri – Türkiye’de Miras …, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.avukatildirar.com/mirashakki
6. YURT DIŞINDA YAŞAYAN TÜRKLERİN TÜRKİYE’DEKİ MİRAS İŞLEMLERİNİN TAKİBİ, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://dogus.nl/yurt-disinda-yasayan-turklerin-turkiyedeki-miras-islemlerinin-takibi/
7. Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nereden Alınır ve Gerekli Belgeler Nelerdir? – ER Avukatlık, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://er.av.tr/tr/mirascilik-belgesi-veraset-ilami-nereden-alinir-ve-gerekli-belgeler-nelerdir
8. Mirasçılık Belgesinin Verilmesi (Veraset İlamı) – YAVUZ HUKUK BÜROSU, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.eyavuz.av.tr/mirascilik-belgesinin-verilmesi-veraset-ilami/
9. Veraset İlamı Nedir? Mirasçılık Belgesi – Avukat Ali DENİZ, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.alideniz.av.tr/veraset-ilami/
10. Veraset İlamı Nedir? – Mert Hukuk Bürosu 2025, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.hakanmert.av.tr/veraset-ilami-nedir/
11. Mirasçılık Belgesi(Veraset İlamı) Nedir, Nasıl ve Nereden Alınır? 2025 | Delil Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.delilavukatlik.com/post/mirascilik-belgesi-veraset-ilami
12. Veraset ilamı-Mirasçılık belgesi, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.turkerfatihcicek.av.tr/post/veraset-belgesi
13. Veraset İlamı Ne Demek? Veraset İlamı Kelimesinin TDK Sözlük …, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.ntv.com.tr/ne-demek/veraset-ilami-ne-demek-67074
14. Veraset İlamı Nedir? Bilinmeyen Miras Nasıl Öğrenilir? / Avukat – Tekcan Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.tekcan.av.tr/bilinmeyen-mirasi-ogrenmek/
15. Noterden Veraset İlamı İçin Gerekli Belgeler Ve Evraklar 2025 – Avukat Mustafa Kök, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.mustafakok.av.tr/noterden-veraset-ilami-icin-gerekli-belgeler/
16. Türkiye’de veya yurtdışındaki Miras Davaları ve İşlemleriniz – Koca & Ersöz Hukuk Bürosu / Anwaltskanzlei, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://kocaersoz.com/turkiyede-ve-yurtdisindaki-miras-davasi-ve-islemleriniz
17. Yurtdışında Mirasçılar Olması Durumunda Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Çıkarılması, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://kocaersoz.com/yurtdisinda-mirasci-mirascilik-belgesi
18. Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Nasıl Alınır? [2025 Güncel] – Antalya Avukat Ahmet Alkan, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.ahmetalkan.av.tr/veraset-ilami-nedir-nasil-ve-nereden-alinir/
19. Almanya’da Bulunanlar için Türkiye’de Mirasçılık Belgesi *2025 – Avukat Ozan Soylu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://ozansoylu.av.tr/almanyada-vefat-sonrasi-mirascilik-belgesi-nasil-alinir/
20. Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Nasıl Alınır? 2025 – Denktaş Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://denktas.av.tr/miras-hukuku/veraset-ilami
21. Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/medeni-hukuk/mirascilik-belgesi-veraset-ilami-nedir.html
22. Miras Konuları – Almanya Dışişleri Bakanlığı, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://tuerkei.diplo.de/tr-tr/service/1514564-1514564
23. Mirasçılık Belgesi Nedir, Nasıl Alınır ve Başvuru için Gerekli Belgeler Nelerdir?, erişim tarihi Nisan 25, 2025, http://www.alphukukburosu.com/News/tr-TR/322
24. Yurtdışı Veraset İlamı – Pi Legal Consultancy, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.pilc.law/tr/yurtdisi-veraset-ilami/
25. Yurtdışında Yaşayanlar için Miras Hukuku Sorunları ve Çözümleri, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.pelinyilmaz.av.tr/ozellikle-yurtdisinda-yasayanlar-icin-miras-hukuku-sorunlari-ve-cozumleri/
26. Yargıtay Kararlarına Göre Muris Muvazaası ve Mirastan Mal Kaçırma Davaları – Hukukist, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.hukukist.com/hukuki-yorumlar/yargitay-kararlarina-gore-muris-muvazaasi-ve-mirastan-mal-kacirma-davalari/
27. YARGITAY İÇTİHATLARINA GÖRE MURİS MUAVAZAASINDA MİRAS BIRAKANIN ASIL İRADESİNİN TAYİNİ – DergiPark, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/322780
28. Muris Muvazaasına Dayalı Tapu İptali Ve Tescil Olmadığı Takd – Adana Avukat Aytaç ER Boşanma Avukatı, İcra, Ceza Avukatı, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.avaytacer.com/bilgi-bankasi/hukuk-yargitay-kararlari/muris-muvazaasina-dayali-tapu-iptali-ve-tescil-olmadigi-takd
29. Alman Yüksek Mahkemesi’nin 09.12.2009 Tarihli ve XII ZR 107/08 Sayılı Mehre İlişkin Kararının Değerlendirilmesi, erişim tarihi Nisan 25, 2025, http://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=alman-yuksek-mahkemesi’nin-09.12.2009-tarihli-ve-xii-zr-107-08-sayili-mehre-iliskin-kararinin-degerlendirilmesi—hatice-selin-purselim.pdf
30. Yabancıların (Türk Vatandaşı Olmayanların) Miras Hakkı – Kulaçoğlu Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://kulacoglu.av.tr/yabancilarin-miras-hakki/
31. Miras Konuları – Auswärtiges Amt – Deutsche Vertretungen in der Türkei, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://tuerkei.diplo.de/tr-de/service/1514564-1514564
32. Miras davalari ve takibi Almanya – Türkiye avukat ve dasismanlik, erişim tarihi Nisan 25, 2025, http://www.hukuk24.com/miras_almanya/miras_almanya_veraset.htm
33. ALMANYA-TÜRKİYE MİRASIN REDDİ – Elbinsel Kanzlei, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.elbinsel-kanzlei.de/tr/almanya-tuerkiye-mirasin-reddi/
34. Miras Hukuku (Almanya-Türkiye) | Avukat24.de, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://avukat24.de/miras-hukuku-almanya-turkiye/
35. Almanya’da Veraset İlamı Çıkarılması – Koca & Ersöz Hukuk Bürosu / Anwaltskanzlei, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://kocaersoz.com/almanyada-veraset-ilami-cikarilmasi
36. Yabancıların Türkiye’de Mirası | Güneş & Güneş Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.gunesgunes.com/yabancilarin-turkiyede-mirasi-yabancilik-unsuru-tasiyan-miras-davalarinda-turk-mahkemelerinin-milletlerarasi-yetkisi-ve-yabanci-mahkemelerde-verilen-yabanci-unsurlu-ilamlarin-turkiye/
37. Yargıtay Kararı Yabancının Miras Hakkı – Elbinsel Kanzlei, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.elbinsel-kanzlei.de/tr/yargitay-karari-yabancinin-miras-hakki/
38. Yabancı Muris İçin Veraset İlamı Hakkında Yargıtay Kararı – Kırılmaz Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, http://kortaykirilmaz.av.tr/makale/yabanci-muris-icin-veraset-ilami-hakkinda-yargitay-karari
39. YABANCILARIN MİRAS HAKKI (2024) – YABANCILAR HUKUKU – akademik hukuk bürosu, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.akademikhukuk.org/yabancilarin-miras-hakki/
40. Yabancılar İçin Türkiye’deki Miras Hakları – FFK Partner, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.ffkpartnerhukuk.com.tr/yabancilar-icin-turkiyedeki-miras-haklari/
41. Almanya ve Türkiye’de Bulunan Mirasın Paylaşımı | Oruç Avukatlık ve Danışmanlık Hizmetleri, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://orucavukatlik.com/almanya-ve-turkiyede-bulunan-mirasin-paylasimi/
42. Die Vollstreckung und Anerkennung der auslaendischer Gerichtsentscheidungen – Hukuk Fakültesi – Dokuz Eylül Üniversitesi, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/ilk/ayiter/ayiter/ertas10.pdf
43. Yabancı Mahkemeden Alınan Mirasçılık Belgelerinin Türk Mahkemelerince Tanınması Konusunda Doktrinsel Tartışmalar – Jurix, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://www.jurix.com.tr/article/34190?u=0&c=0
44. TANIMA VE TENFİZ KARARLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ THE LEGAL QUALIFICATION OF RECOGNITION AND ENFORCEMENT DECISIONS Arş. Gör. – DergiPark, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/411047
45. 41 VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNİN ULUSLARARASI ANLAŞMALAR, YARGITAY VE DANIŞTAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE İRDELENMESİ Ze – DergiPark, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/564735
46. Almanya’da Yaşayan ve Türkiye’de Hesapları Olanlar İçin Vergi Sorunları – Kemal Su, erişim tarihi Nisan 25, 2025, https://kemalsu.de/almanyada-yasayan-ve-tuerkiyede-hesaplari-olanlar-icin-vergi-sorunlari/