Cinsel suçlar, yalnızca bir kişiye değil, tüm topluma yönelik ağır ihlallerden biridir. Cinsel saldırı, taciz ve istismar gibi olaylarda hem mağdurun hem de sanığın hakları, yasal süreçlerin nasıl işlediği ve adaletin nasıl sağlanacağı konusunda bilgi sahibi olmak çok önemlidir. Bu yazıda, herkesin anlayabileceği bir dille, cinsel suçların hukuki boyutunu ve karşılaşıldığında atılması gereken adımları anlatıyoruz.

 

Cinsel Dokunulmazlık: Bedeniniz ve Ruhunuz Size Aittir

Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem;

Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem.

Kanayan bir yara gördüm mü yanar ta ciğerim,

Onu dindirmek için kamçı yerim, çifte yerim!

Mehmet Akif Ersoy

Her insanın en temel haklarından biri, kendi bedeni üzerinde söz sahibi olmasıdır. Bedenimiz, ruhumuz, özel alanımız bize aittir ve kimsenin iznimiz olmadan bu alana müdahale etme hakkı yoktur. Cinsel dokunulmazlık da işte bu temel hakkın en mahrem, en korunması gereken parçasıdır. Ne yazık ki toplumumuzda bu dokunulmazlığa yönelik ihlallerle, yani cinsel suçlarla sıkça karşılaşabiliyoruz. Bu suçlar, mağdurların hayatında derin yaralar açan, sadece bedeni değil, ruhu da hedef alan ağır eylemlerdir.

Bu yazının amacı, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan ve “cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar” olarak adlandırılan bu hassas konuyu, herkesin anlayabileceği bir dille, hukuki terimleri boğmadan açıklamaktır. Av. Murteza Osman AŞIK ve Aşık Hukuk Bürosu (asikhukukburosu.com.tr) olarak, bu suçların ne anlama geldiğini, kanunlarımızın bu konuda neler söylediğini, mağdurların hangi haklara sahip olduğunu ve hukuki sürecin nasıl işlediğini sizlere aktarmayı hedefliyoruz. Bilgi sahibi olmak, haklarımızı bilmek, bu tür zor durumlarla karşılaşıldığında atılacak ilk ve en önemli adımdır.

Cinsel Dokunulmazlık Nedir? Neden Bu Kadar Önemli?

Cinsel dokunulmazlık, bir kişinin cinsel bütünlüğüne ve kendi cinselliği üzerinde karar verme özgürlüğüne sahip olması demektir. Bu, sadece fiziksel temasın ötesinde, kişinin cinsel anlamda rahatsız edilmeme, kendi rızası dışında cinsel içerikli söz veya davranışlara maruz kalmama hakkını da içerir.1 Kısacası, cinsel hayatımız ve bedenimizle ilgili kararları sadece kendimiz verebiliriz.

Bu hak, Anayasa ile güvence altına alınan vücut bütünlüğü 2 ve kişi özgürlüğü gibi temel haklarla doğrudan bağlantılıdır. İnsan onurunun (insan haysiyetinin) ayrılmaz bir parçasıdır. Cinsel dokunulmazlığın ihlali, kişinin en özel alanına yapılan bir saldırıdır ve mağdur üzerinde travmatik, uzun süreli fiziksel ve psikolojik etkiler bırakabilir. Bu nedenle hukuk sistemimiz, cinsel dokunulmazlığı korumak için özel suç tipleri tanımlamış ve ağır yaptırımlar öngörmüştür. Bu hakkın korunması, hem bireyin ruhsal ve bedensel sağlığı hem de toplumun genel huzuru için vazgeçilmezdir.

Toplumda Karşımıza Çıkan Cinsel Suçlar Nelerdir?

Türk Ceza Kanunu, cinsel dokunulmazlığı ihlal eden farklı eylemleri, mağdurun yaşına, eylemin niteliğine ve zor kullanılıp kullanılmadığına göre çeşitli suçlar altında düzenlemiştir. Halk arasında sıkça duyulan veya karıştırılan başlıca cinsel suçlar şunlardır 3:

• Cinsel Saldırı (TCK 102): 18 yaşından büyük kişilere yönelik rıza dışı cinsel fiziksel temas veya penetrasyon (tecavüz).
• Çocukların Cinsel İstismarı (TCK 103): 18 yaşından küçük çocuklara yönelik her türlü cinsel davranış veya penetrasyon.
• Reşit Olmayanla Cinsel İlişki (TCK 104): 15-18 yaş arası, durumu anlama yeteneği gelişmiş çocuklarla, zorlama olmadan cinsel ilişkiye girme.
• Cinsel Taciz (TCK 105): Fiziksel temas olmadan, cinsel amaçla kişiyi rahatsız etme (söz, mesaj, teşhir vb.).

Bu suçların her birinin kendine özgü koşulları ve cezaları vardır. Şimdi bu suçları ve hukuki süreçlerini daha yakından inceleyelim.

TDK Anlamı: Mağdur

Bu suçları konuşurken sıkça “mağdur” kelimesini kullanacağız. Peki, mağdur ne demektir? Türk Dil Kurumu (TDK) Güncel Sözlüğü’ne göre mağdur: “Haksızlığa uğramış (kimse), kıygın” anlamına gelir.5 Hukuki anlamda ise mağdur, işlenen suçtan doğrudan zarar gören kişidir.7 Cinsel suçlarda mağdur, cinsel dokunulmazlığı ihlal edilen, bu haksız eylemden dolayı bedensel veya ruhsal zarar gören kişidir. Kanunlarımız, mağdurun haklarını korumayı ve adaletin sağlanmasını hedefler.

Cinsel Saldırı: Rızasız Dokunmanın Hukuktaki Yeri (TCK 102)

Cinsel Saldırı Ne Demek?

TCK Madde 102, 18 yaşını doldurmuş bir kişinin vücut dokunulmazlığının, onun rızası dışında, cinsel davranışlarla ihlal edilmesini suç sayar.8 Burada kilit nokta rıza yokluğudur. Yani, kişinin açık ve net bir onayı olmadan gerçekleştirilen her türlü cinsel içerikli fiziksel temas, cinsel saldırı suçunu oluşturabilir.2 Failin veya mağdurun cinsiyetinin bir önemi yoktur; bu suç her cinsiyetten kişi tarafından, her cinsiyetten kişiye karşı işlenebilir.3

Önemli bir ayrım: Eğer cinsel amaçlı rahatsız edici davranış fiziksel temas içermiyorsa (örneğin laf atma, mesaj gönderme), bu durum TCK 105’teki Cinsel Taciz suçunu oluşturur.1 Cinsel saldırı için mutlaka bedensel temas gereklidir.3

Basit Cinsel Saldırı ve “Sarkıntılık” Arasındaki Fark Ne?

TCK 102’nin ilk fıkrası, cinsel saldırının iki farklı ağırlık seviyesini düzenler:

• Basit Cinsel Saldırı (TCK 102/1, 1. cümle): Bu suç, mağdurun vücuduna cinsel amaçla dokunulması ancak vücuda herhangi bir organ veya cisim sokulmaması (penetrasyon olmaması) durumunda oluşur.8 Örnek olarak, mağdurun isteği dışında zorla öpülmesi, elle taciz edilmesi (okşama, sıkma vb.) verilebilir.3

• Cezası: Bu suçun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapistir.2
• Şikayet: Çok önemli bir nokta: Basit cinsel saldırı suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır.1 Mağdurun, suçu ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunması gerekir. Bu süre kaçırılırsa, artık yasal işlem yapılamaz.1

• Sarkıntılık (TCK 102/1, 2. cümle): Kanun, cinsel davranışın “sarkıntılık düzeyinde kalması” halinde daha az ceza öngörmüştür. Sarkıntılık, genellikle ani, kısa süreli ve kesintili cinsel temasları ifade eder.8 Örneğin, yolda yürüyen birine aniden elle dokunup kaçmak, kalabalıkta sürtünmek gibi anlık eylemler sarkıntılık sayılabilir.9 Yargıtay kararlarında da eylemin ani ve devamlılık arz etmeyen niteliği vurgulanır.8

• Cezası: Sarkıntılık suçunun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapistir.2
• Şikayet: Tıpkı basit cinsel saldırı gibi, sarkıntılık suçu da mağdurun 6 ay içinde yapacağı şikayete bağlıdır.1

Bu iki suç arasındaki ayrım pratikte bazen zor olabilir. Eylemin “sarkıntılık” mı yoksa “basit cinsel saldırı” mı olduğu, temasın süresi, yoğunluğu ve niteliği gibi faktörlere göre belirlenir. Bu durum, genellikle mağdurun anlatımlarına ve olayın koşullarına dayanır, bu da bazen hukuki belirsizliklere yol açabilir.1 Mahkemeler, her olayı kendi özelinde değerlendirerek bu ayrımı yapar.

Nitelikli Cinsel Saldırı (Tecavüz): En Ağır İhlal (TCK 102/2)

Bu, cinsel saldırının en ağır şeklidir ve halk arasında genellikle “tecavüz” olarak bilinir.1 Kanundaki tanımıyla, mağdurun vücuduna vajinal, anal veya oral yoldan cinsel organ veya başka herhangi bir cismin (sair bir cisim) sokulması suretiyle işlenir.1 Sadece penis değil, parmak veya cop gibi başka cisimlerin sokulması da bu suçu oluşturur.8

• Cezası: Suçun cezası en az 12 yıl hapistir.1 Kanun bir üst sınır belirtmese de genel ceza hukuku prensipleri geçerlidir.
• Şikayet: Basit cinsel saldırıdan farklı olarak, nitelikli cinsel saldırı suçu genellikle şikayete tabi değildir. Yani, savcılık suçtan haberdar olduğunda, mağdur şikayetçi olmasa bile soruşturma başlatmak zorundadır (re’sen takip).1
• Eşe Karşı İşlenmesi İstisnası: Ancak çok önemli bir istisna vardır: Eğer nitelikli cinsel saldırı (yani penetrasyon içeren saldırı) resmi nikahlı eşe karşı işlenirse, soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için mağdur eşin şikayeti şarttır.1 Bu durum, Türk hukukunun evlilik içi tecavüzü bir suç olarak tanıdığını ancak takibini eşin şikayetine bağladığını göstermektedir. Yargıtay’ın bazı kararlarına göre, eşe karşı işlenen basit cinsel saldırı veya sarkıntılık fiilleri ise bu madde kapsamında ayrıca düzenlenmediği için şikayete bağlı olsa bile cezalandırılamayabilir.9 Bu yorum, evlilik birliği içindeki daha hafif cinsel saldırı eylemlerinin hukuki durumu konusunda tartışmalara yol açmaktadır.

Cezayı Ağırlaştıran Haller Nelerdir? (TCK 102/3)

Bazı durumlarda, cinsel saldırı suçunun cezası kanunda belirtilen oranda (yarı oranında) artırılır. Bu durumlar şunlardır 8:

• Suçun, beden veya ruh sağlığı bakımından kendisini savunamayacak durumda olan bir kişiye karşı işlenmesi (örneğin, engelli, yaşlı, bilinci kapalı).
• Kamu görevinin, vesayet veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi (örneğin, amirin memuruna, vasinin vesayeti altındaki kişiye karşı).
• Üçüncü derece dahil kan veya kayın hısımlığı ilişkisi içinde bulunan bir kişiye karşı ya da üvey baba, üvey ana, üvey kardeş, evlat edinen veya evlatlık tarafından işlenmesi (aile içi cinsel saldırı).
• Suçun silahla işlenmesi.
• Suçun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi (Bu durum, faillerin suçu birlikte işlemelerini gerektirir; azmettiren veya yardım eden olmak tek başına bu artırım sebebi için yeterli değildir 8).
• İnsanların toplu olarak bir arada yaşama zorunluluğunda bulunduğu ortamların sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle işlenmesi (örneğin, yurt, kışla, cezaevi gibi yerlerde).

Saldırı Sonucu Yaralanma veya Ölüm Olursa Ne Olur? (TCK 102/4-5)

• Eğer cinsel saldırıyı gerçekleştirmek için kullanılan cebir veya şiddet, mağdurda kasten yaralama suçunun ağır sonuçlarına (örneğin, organ kaybı, kalıcı sakatlık) neden olursa, fail hem cinsel saldırı suçundan hem de ayrıca kasten yaralama suçundan cezalandırılır.8
• Eğer cinsel saldırı sonucunda mağdur bitkisel hayata girerse veya ölürse, faile verilecek ceza ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıdır.2

Örnek Olay: Batman’dan Bir Hikaye (Kimliksizleştirilmiş)

Gece geç saatte işten çıkan genç bir kadın olan A., tanıdığı ve güvendiği B. isimli kişinin arabayla bırakma teklifini kabul eder. Ancak B., A.’yı evine bırakmak yerine ıssız bir yere götürür ve burada A.’nın direnmesine rağmen ona cinsel saldırıda bulunur. Olay sonrası A. durumu hemen polise bildirir. Yapılan soruşturmada, B.’nin A.’yı zorla alıkoyduğu ve cinsel saldırıyı gerçekleştirdiği tespit edilir. Bu durumda B., hem nitelikli cinsel saldırı (TCK 102/2) hem de kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan yargılanacaktır. Eğer saldırı sırasında A.’yı darp ederek yaraladıysa, ayrıca kasten yaralama suçundan da ceza alacaktır.

Yargıtay Kararlarından Örnekler

Yüksek Mahkeme Yargıtay’ın cinsel saldırı suçlarıyla ilgili verdiği kararlarda öne çıkan bazı noktalar şunlardır:

• Sarkıntılık Ayrımı: Yargıtay, eylemin ani, kesik ve kısa süreli olmasını sarkıntılık olarak değerlendirme eğilimindedir. Örneğin, yolda yürüyen birine arkadan yaklaşıp anlık dokunma sarkıntılık sayılabilir.9
• Gönüllü Vazgeçme: Fail, nitelikli cinsel saldırıya (tecavüze) başlamış ancak mağdurun aşılabilir direnci dışında bir engel olmaksızın kendi isteğiyle eylemi yarıda bırakmışsa, tecavüze teşebbüsten değil, o ana kadar işlediği daha hafif suçtan (örneğin basit cinsel saldırıdan) ceza alabilir.8 Ancak dış bir etken (örneğin birinin gelmesi) nedeniyle eylem yarım kalmışsa, bu teşebbüs sayılır.9
• Taciz vs. Saldırı: Fiziksel temas yoksa, sadece sözlü veya yazılı cinsel içerikli rahatsızlık varsa eylem cinsel tacizdir (TCK 105), cinsel saldırı değildir.9
• Eşe Karşı Suç: Nitelikli cinsel saldırının eşe karşı işlenmesi halinde şikayet gerektiği Yargıtay tarafından da kabul edilmektedir.9
• Başka Suçlarla Birlikte İşlenme: Yağma (gasp) suçu işlenirken aynı zamanda cinsel saldırıda bulunulursa, fail her iki suçtan ayrı ayrı cezalandırılır.8

Cinsel Saldırıda Zamanaşımı ve Şikayet Süresi

Tekrar hatırlatmak gerekirse:

• Basit cinsel saldırı ve sarkıntılık (TCK 102/1) şikayete bağlıdır ve şikayet süresi, fiil ve fail öğrenildikten sonra 6 aydır.1
• Nitelikli cinsel saldırı (TCK 102/2) genellikle şikayete bağlı değildir (eşe karşı işlenmesi hariç).1
• Dava zamanaşımı süresi (suçun üzerinden belirli bir süre geçtikten sonra dava açılamaması durumu):

• Sarkıntılık için genellikle 8 yıl.9
• Basit cinsel saldırı için genellikle 15 yıl.2
• Nitelikli cinsel saldırı için genellikle 15 yıl (ancak cezanın ağırlığına göre bu süre uzayabilir).2
• Saldırı sonucu ölüm veya bitkisel hayat halinde zamanaşımı 30 yıldır.2

Çocuk İstismarı: En Hassas Noktamız (TCK 103)

Kimler Çocuk Sayılır? İstismar Ne Anlama Gelir?

Kanunlarımıza göre, 18 yaşını doldurmamış her birey çocuktur.10 TCK Madde 103, çocuklara yönelik cinsel eylemleri “cinsel istismar” başlığı altında özel olarak düzenler ve çok daha ağır cezalar öngörür.12 Bu suçun temel özelliği, mağdurun 18 yaşından küçük olmasıdır.3

Kanun, istismarı tanımlarken çocukları iki ana gruba ayırır 13:

1. Grup (TCK 103/1-a):

• 15 yaşını tamamlamamış çocuklar: Bu yaş grubundaki çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel davranış (dokunma, öpme, teşhir, ilişki vb.) cinsel istismar sayılır.
• 15 yaşını tamamlamış ancak fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş çocuklar: Zihinsel engel, ruhsal hastalık gibi nedenlerle yaptığı eylemin anlamını kavrayamayan 15 yaş üstü çocuklar da bu gruba girer. Onlara yönelik her türlü cinsel davranış da istismardır. Bu gruptaki çocuklar için en önemli nokta şudur: Çocuğun görünürde “rızası” olsa bile, bu hukuken geçersizdir. Kanun, bu yaştaki veya durumdaki çocukların cinsel bir eyleme geçerli bir rıza gösteremeyeceğini kabul eder. Dolayısıyla, fail “ama o da istedi” gibi bir savunma yapamaz.

1. Grup (TCK 103/1-b):

• 15 yaşını tamamlamış, 18 yaşını doldurmamış ve fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmiş çocuklar: Bu gruptaki çocuklara yönelik cinsel davranışlar, ancak cebir (zor kullanma), tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilmişse cinsel istismar sayılır. Eğer bu unsurlar yoksa ve cinsel ilişki gerçekleşmişse, durum TCK 104 (Reşit Olmayanla Cinsel İlişki) kapsamına girebilir.

Bu ayrım, kanunun çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine göre farklı koruma seviyeleri getirdiğini göstermektedir. Özellikle 15 yaş altı çocuklar ve algılama yeteneği gelişmemiş olanlar için mutlak bir koruma sağlanmıştır.

Basit İstismar ve Sarkıntılık Düzeyinde İstismar

TCK 103’ün ilk fıkrası, penetrasyon içermeyen istismar eylemlerini ve bunların daha hafif şekli olan sarkıntılığı düzenler:

• Basit Cinsel İstismar (TCK 103/1, 1. cümle): Yukarıda tanımlanan 1. Grup çocuklara yönelik (penetrasyon dışı) her türlü cinsel davranış veya 2. Grup çocuklara yönelik cebir, tehdit vb. ile gerçekleştirilen cinsel davranışlardır.12

• Cezası: 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasıdır.12

• Sarkıntılık Düzeyinde İstismar (TCK 103/1, 2. cümle): Eğer istismar eylemi, TCK 102’deki gibi ani, kısa süreli ve kesintili bir temas şeklinde, yani “sarkıntılık düzeyinde” kalmışsa.12 Örneğin, çocuğa yönelik anlık bir cinsel dokunuş.3

• Cezası: 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasıdır.12

• 12 Yaş Altı Mağdur: Eğer cinsel istismara uğrayan çocuk 12 yaşını tamamlamamışsa, cezaların alt sınırı yükseltilir: Basit istismarda ceza 10 yıldan, sarkıntılık düzeyinde kalmışsa 5 yıldan az olamaz.13 Bu, en küçük yaştaki çocuklara yönelik suçlarda caydırıcılığı artırmayı amaçlar.

Nitelikli Cinsel İstismar (Çocuğa Tecavüz) (TCK 103/2)

Bu suç, çocuğun vücuduna vajinal, anal veya oral yoldan cinsel organ veya başka bir cismin sokulması suretiyle işlenir.12

• Cezası: Cezası en az 16 yıl hapistir.12
• 12 Yaş Altı Mağdur: Eğer mağdur 12 yaşını tamamlamamışsa, ceza en az 18 yıl hapistir.12

Kanunun çocuk istismarı için öngördüğü cezaların, yetişkinlere yönelik cinsel saldırı cezalarından belirgin şekilde daha ağır olması ve özellikle 12 yaş altı mağdurlar için alt sınırları daha da yükseltmesi, yasa koyucunun çocukları koruma konusundaki hassasiyetini ve bu suçların vahametini ortaya koymaktadır.

İstismar Suçunda Cezayı Artıran Özel Durumlar (TCK 103/3-4)

Yetişkinlere yönelik cinsel saldırıdaki ağırlaştırıcı nedenlere benzer şekilde, çocuk istismarı suçunda da cezayı yarı oranında artıran durumlar vardır 12:

• Suçun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi.
• İnsanların toplu olarak bir arada yaşama zorunluluğunda bulunduğu ortamların sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle işlenmesi (yurt, okul vb.).
• Suçun, üçüncü derece dahil kan veya kayın hısımları, üvey ana, üvey baba, üvey kardeş veya evlat edinen tarafından işlenmesi (ensest).
• Suçun, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile, sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişilerce işlenmesi. Bu durum, çocuğun güvenmesi beklenen kişiler tarafından istismara uğraması nedeniyle özellikle ağırdır ve failin güveni kötüye kullanmasını cezalandırır.
• Suçun, kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi.

Ayrıca, TCK 103/4’e göre, 1. Grup çocuklara karşı cebir veya tehdit kullanılması ya da 2. Grup çocuklara karşı silah kullanılması halinde de ceza yarı oranında artırılır.13

İstismar Sonucu Yaralanma veya Ölüm (TCK 103/5-6)

TCK 102’deki düzenlemeye paralel olarak:

• İstismar için kullanılan cebir veya şiddet sonucu çocukta kasten yaralamanın ağır sonuçları meydana gelirse, fail hem istismardan hem de ayrıca kasten yaralamadan cezalandırılır.13
• İstismar sonucu çocuk bitkisel hayata girer veya ölürse, ceza ağırlaştırılmış müebbet hapistir.12

Örnek Olay: Bir Çocuğun Sessiz Çığlığı (Kimliksizleştirilmiş)

İlkokul öğrencisi C., okul çıkışlarında sık sık karşılaştığı ve kendisine şekerleme veren mahallenin esnafı D. tarafından dükkanın arka bölümüne çağrılır. D., burada C.’ye cinsel içerikli dokunuşlarda bulunur. C. korktuğu ve utandığı için durumu kimseye anlatamaz. Ancak C.’nin davranışlarındaki değişiklikleri fark eden öğretmeni, C. ile konuşarak durumu öğrenir ve aileye bildirir. Ailenin şikayeti üzerine başlatılan soruşturmada D.’nin benzer eylemleri başka çocuklara da yaptığı anlaşılır. Bu durumda D., çocuğun basit cinsel istismarı (TCK 103/1) suçundan, mağdur sayısınca ve muhtemelen zincirleme suç hükümleri de dikkate alınarak yargılanacaktır. Mağdur C. 12 yaşından küçükse, cezanın alt sınırı 10 yıl olacaktır.

Yargıtay Kararlarından Örnekler

Çocuk istismarı davalarında Yargıtay’ın dikkat ettiği bazı hususlar:

• Nitelikli İstismar Şartı: Vücuda organ veya cisim sokulması şarttır. Failin çocuğun cinsel organını ağzına alması gibi eylemler, penetrasyon olmadığı için basit istismar sayılmıştır.13 Kızlık zarının bozulup bozulmamasının suçun oluşumu açısından önemi yoktur.12
• Zorla Öpme: Çocuğu zorla dudaktan öpmek, basit cinsel istismar veya sarkıntılık olarak değerlendirilebilir.12
• Hürriyeti Yoksun Kılma: İstismar sırasında çocuk aynı zamanda zorla bir yerde tutulmuşsa, fail her iki suçtan (istismar ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma) ayrı ayrı ceza alır.12
• Zincirleme Suç: Aynı çocuğa karşı, aynı suç işleme kararıyla farklı zamanlarda tekrarlanan istismar eylemleri, tek bir suçun ağırlaşmış hali (zincirleme suç) olarak cezalandırılabilir.12
• Algılama Yeteneği (15-18 Yaş): Bu yaş grubundaki mağdurlarda, fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneğinin olup olmadığı ve cebir, tehdit, hile gibi unsurların bulunup bulunmadığı dikkatle araştırılır. Bunlar yoksa TCK 103 değil, TCK 104 gündeme gelebilir.13
• Delil Değerlendirmesi: Çocuk istismarı davalarında genellikle doğrudan görgü tanığı olmaz. Bu nedenle çocuğun beyanı, uzman raporları (psikolojik, adli tıp), failin ikrarı veya diğer dolaylı deliller (mesajlar, tanık anlatımları vb.) büyük önem taşır. Ancak şüpheden sanık yararlanır ilkesi de gözetilir.13

Çocuk İstismarında Şikayet ve Zamanaşımı

• Şikayet: Çocukların cinsel istismarı (TCK 103) suçu, şikayete tabi değildir. Savcılık suçu öğrendiği anda kendiliğinden (re’sen) soruşturma başlatır. Çocuğun veya ailesinin şikayetçi olması beklenmez.
• Zamanaşımı: Dava zamanaşımı süresi genellikle 15 yıldır. Ancak suçun nitelikli hallerinde (örneğin TCK 103/3, 103/4) bu süre 20 yıla, suç sonucu ölüm veya bitkisel hayat halinde (TCK 103/6) ise 30 yıla kadar çıkabilir.13 Zamanaşımı süreleri uzun olsa da, delillerin kaybolmaması ve çocuğun daha fazla travma yaşamaması için suçun en kısa sürede bildirilmesi hayati önem taşır.

Reşit Olmayanla Cinsel İlişki: Rıza Geçerli mi? (TCK 104)

Bu Suç Ne Anlama Geliyor? İstismardan Farkı Ne?

TCK Madde 104, özel bir durumu düzenler: 15 yaşını bitirmiş, ancak 18 yaşını doldurmamış ve yaptığı eylemin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmiş bir çocukla, cebir, tehdit veya hile olmaksızın cinsel ilişkiye girmeyi suç sayar.11

Bu suçun TCK 103’teki istismardan temel farkları şunlardır:

1. Mağdurun Yaşı ve Anlama Yeteneği: Mağdur 15-18 yaş arasındadır ve eylemin anlamını kavrayabilecek durumdadır.
2. Zorlama Yokluğu: Eylemde cebir, tehdit, hile gibi iradeyi sakatlayan bir durum yoktur. Görünürde bir “rıza” söz konusudur.
3. Eylemin Niteliği: Kanun metni “cinsel ilişkide bulunan kişi” ifadesini kullanır. Yargıtay uygulaması genellikle bunu penetrasyon (vücuda organ veya cisim sokma) olarak yorumlar.11 Daha hafif temaslar bu madde kapsamında değerlendirilmeyebilir.

Bu suç tipi, 15 yaşını doldurmuş olsa bile 18 yaşından küçüklerin cinsel olarak korunması gerektiğini, bu yaştaki bir çocuğun cinsel ilişkiye vereceği rızanın hukuken tam olarak geçerli sayılmayacağını kabul eder.17 Failin kadın veya erkek olması fark etmez.16

Cezası Nedir? Şikayet Gerekli mi?

• Temel Hal (TCK 104/1): Bu suçun temel halinin cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapistir.11
• Şikayet: Suçun bu temel hali, mağdurun şikayetine bağlıdır.11 Mağdurun veya yasal temsilcisinin, fiili ve faili öğrendikten sonra 6 ay içinde şikayette bulunması gerekir.11

Cezayı Artıran Özel Durumlar Var mı? (TCK 104/2-3)

Evet, bazı durumlarda ceza ciddi şekilde artar (10 yıldan 15 yıla kadar hapis) ve suç şikayete tabi olmaktan çıkar, yani savcılık kendiliğinden soruşturma başlatır 11:

• Suçun, mağdur ile arasında evlenme yasağı bulunan bir kişi tarafından işlenmesi (örneğin, üstsoy-altsoy, kardeşler, amca, dayı, hala, teyze, yeğenler gibi yakın akrabalar).11
• Suçun, evlat edineceği çocuğun evlat edinme öncesi bakımını üstlenen veya koruyucu aile ilişkisi çerçevesinde koruma, bakım ve gözetim yükümlülüğü bulunan kişi tarafından işlenmesi (örneğin, evlat edinen, koruyucu aile).11

Bu ağırlaştırıcı nedenler, failin mağdur üzerindeki otoritesini, güven ilişkisini veya yasal sorumluluğunu kötüye kullanmasını cezalandırmayı amaçlar. Bu tür yüksek riskli durumlarda, çocuğun korunması için şikayet şartı kaldırılmıştır.

Evlilik Durumu Suçu Etkiler mi?

Eğer 18 yaşından küçük kişi, Türk Medeni Kanunu’nun izin verdiği şartlarda (17 yaşını doldurunca veli izniyle, 16 yaşını doldurunca hakim kararıyla) resmi olarak evlenmişse, hukuken reşit sayılır. Bu durumda, evlilik birliği içindeki cinsel ilişki TCK 104 kapsamında suç oluşturmaz.11 Ancak, sadece dini nikahın varlığı veya nişanlılık gibi durumlar, eğer kişi 18 yaşından küçükse, bu suçu ortadan kaldırmaz.16

Örnek Olay: Gençlik Hatası mı, Suç mu? (Kimliksizleştirilmiş)

19 yaşındaki E. ile 16 yaşındaki F. (eylemin anlamını kavrayabilecek durumda) karşılıklı istekle cinsel ilişkiye girerler. İlişkide herhangi bir zorlama, tehdit veya hile yoktur. F.’nin ailesi durumu öğrendiğinde savcılığa şikayette bulunur. Bu durumda E., TCK 104/1 kapsamında reşit olmayanla cinsel ilişki suçundan yargılanacaktır. Soruşturma ve dava, F.’nin veya ailesinin şikayeti üzerine açılmıştır. Eğer E., F.’nin amcası olsaydı, şikayet olmasa bile TCK 104/2’den (ağırlaştırılmış hal) yargılanacak ve çok daha yüksek bir ceza ile karşı karşıya kalacaktı.

Yargıtay Kararlarından Örnekler

• Cebir/Hile Varlığı: Eğer olayda 15-18 yaş arası mağdura karşı cebir, tehdit veya hile kullanıldığı ispatlanırsa, eylem TCK 104 değil, TCK 103 (cinsel istismar) kapsamında değerlendirilir ve cezası çok daha ağır olur.13
• Yaş Tespiti: Mağdurun suç tarihindeki yaşı (15’i bitirmiş, 18’i doldurmamış olması) ve eylemin anlamını kavrama yeteneği dikkatle araştırılır.16
• Şikayet Şartı: Temel halde (TCK 104/1) şikayetin mutlak bir dava şartı olduğu, ağırlaşmış hallerde (TCK 104/2-3) ise şikayetin aranmadığı Yargıtay kararlarında da vurgulanır.11

TCK 104’te Zamanaşımı ve Şikayet Süresi

• Suçun temel hali (TCK 104/1) şikayete bağlıdır ve şikayet süresi 6 aydır.11
• Ağırlaşmış haller (TCK 104/2-3) şikayete bağlı değildir.11
• Dava zamanaşımı süresi:

• Temel hal için genellikle 8 yıl.11
• Ağırlaşmış haller için genellikle 15 yıl.11

Cinsel Taciz: Sözler, Mesajlar, Bakışlar da Suçtur (TCK 105)

Cinsel Taciz Ne Demek? Saldırıdan Farkı Ne?

TCK Madde 105, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar arasında fiziksel temas içermeyen eylemleri düzenler.1 Cinsel taciz, bir kimseyi cinsel amaçlı olarak rahatsız eden, sıkıntı veren her türlü söz, davranış veya işarettir.18

Cinsel saldırıdan (TCK 102) ve cinsel istismardan (TCK 103) en temel farkı, mağdurun vücuduna fiziksel bir temasın olmamasıdır.1 Buradaki ihlal, kişinin cinsel özgürlüğüne ve rahatsız edilmeme hakkına yöneliktir; yarattığı etki daha çok psikolojiktir.21

Cinsel taciz çok çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir 18:

• Cinsel içerikli laf atmak, ısrarlı ve istenmeyen iltifatlarda veya tekliflerde bulunmak.
• Cinsel içerikli fıkralar anlatmak, imalarda bulunmak.
• Telefonla, mesajla (SMS, WhatsApp vb.), e-posta veya sosyal medya üzerinden cinsel içerikli yazılar, görseller göndermek veya bu yollarla rahatsız etmek.
• Kişinin cinsel yaşamıyla ilgili ısrarla sorular sormak, dedikodu yapmak.
• Israrlı ve rahatsız edici bakışlar atmak, cinsel içerikli jest ve mimikler yapmak.
• Kişiyi takip etmek (cinsel amaçla).
• Cinsel organını göstermek (teşhir).

Bu eylemlerin suç sayılabilmesi için failin cinsel amaç taşıması ve eylemin belirli bir kişiye yönelik olması gerekir.18

Cezası Nedir? Şikayet Gerekli mi?

• Temel Hal (TCK 105/1):

• Yetişkin bir kişiye karşı işlenirse: 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilir.18 Hakim, hapis veya para cezasından birini tercih edebilir.
• Çocuğa karşı işlenirse: Ceza 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.18 Çocuğa karşı tacizde adli para cezası seçeneği yoktur.

• Şikayet: Cinsel tacizin bu temel hali, mağdurun şikayetine bağlıdır.18 Fiil ve fail öğrenildikten sonra 6 ay içinde şikayet edilmelidir.18

Tacizin Cezasını Artıran Haller Nelerdir? (TCK 105/2)

Bazı durumlarda cinsel taciz suçunun cezası yarı oranında artırılır ve suç şikayete tabi olmaktan çıkar 18:

• Suçun, hiyerarşi, hizmet ilişkisi veya aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan faydalanılarak işlenmesi (örneğin, yöneticinin çalışanına, öğretmenin öğrencisine).
• Suçun, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile, sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından işlenmesi.
• Suçun, aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle işlenmesi.
• Suçun, posta veya elektronik haberleşme araçlarının (telefon, internet, sosyal medya vb.) sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle işlenmesi.18 Bu, günümüzde çok yaygın görülen online veya mesajla tacizin nitelikli hal sayıldığı ve şikayet olmadan da soruşturulabileceği anlamına gelir. Kanun, teknolojinin taciz için kullanılmasını özel olarak ağırlaştırıcı bir neden olarak görmüştür.
• Suçun, teşhir (cinsel organını gösterme) suretiyle işlenmesi.19

Ek Ağırlaştırıcı Neden: Eğer mağdur, maruz kaldığı cinsel taciz nedeniyle işini bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmışsa, faile verilecek ceza (yukarıdaki artırımlar uygulandıktan sonra) bir yıldan az olamaz.19 Bu, tacizin mağdurun hayatı üzerindeki yıkıcı etkisini dikkate alan önemli bir düzenlemedir.

Örnek Olay: Sanal Dünyanın Gerçek Acısı (Kimliksizleştirilmiş)

1. isimli üniversite öğrencisi, sosyal medya üzerinden tanımadığı H. isimli kişiden sürekli olarak cinsel içerikli mesajlar ve fotoğraflar almaya başlar. G., H.’yi engellemesine rağmen H. farklı hesaplardan tacizlerine devam eder ve G.’yi tehdit etmeye başlar. G., yaşadığı korku ve rahatsızlık nedeniyle durumu savcılığa bildirir. Bu durumda H., elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanarak işlenen nitelikli cinsel taciz (TCK 105/2-d) suçundan yargılanacaktır. Bu suç şikayete bağlı olmadığı için G. şikayetçi olmasa bile soruşturma devam ederdi. Eğer G., bu tacizler yüzünden okulunu bırakmak zorunda kalsaydı, H.’ye verilecek ceza en az 1 yıl hapis olacaktı.

Yargıtay Kararlarından Örnekler

• Mesaj İçeriği: Yargıtay, “güzelim seni çok öpüyorum canım” gibi ifadeler içeren mesajları dahi, bağlamına göre nitelikli cinsel taciz (TCK 105/2-d) olarak değerlendirebilmektedir.24 Cinsel ilişki teklifleri, açık saçık yorumlar içeren mesajlar bu kapsama rahatlıkla girer.19
• Temas Yokluğu: Tekrar vurgulamak gerekirse, fiziksel temas varsa eylem saldırı veya istismar olabilir, taciz olmaz.3 Örneğin, “Bacaklarına dokunabilir miyim?” demek taciz, dokunmak ise (çocuğa karşı) istismar/sarkıntılık olabilir.3
• Çocuğa Karşı Taciz: Fail, internette tanıştığı çocuğun yaşını bilmediğini iddia etse bile, eğer çocuğun yaşının küçük olduğu profilden veya konuşmalardan anlaşılabiliyorsa, yine de çocuğa karşı cinsel taciz suçundan sorumlu tutulabilir.18

Cinsel Tacizde Zamanaşımı ve Şikayet Süresi

• Suçun temel hali (TCK 105/1) şikayete bağlıdır ve şikayet süresi 6 aydır.18
• Nitelikli haller (TCK 105/2 – online taciz, işyeri tacizi, teşhir vb. dahil) şikayete bağlı değildir.19
• Dava zamanaşımı süresi, nitelikli haller için genellikle 8 yıldır.19

Cinsel Suçlarda Süreç Nasıl İşler? Adım Adım Ne Yapmalı?

Cinsel suç mağduru olmak veya böyle bir olaya tanık olmak son derece zorlayıcıdır. Ancak hukuki sürecin nasıl işlediğini bilmek, haklarınızı arama konusunda size güç verebilir.

Şikayet Nereye ve Nasıl Yapılır?

• Nereye: Şikayetinizi, suçun işlendiği yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığı’na veya size en yakın polis merkezine (karakol) ya da jandarma karakoluna yapabilirsiniz.26 Karakola yapılan şikayetler de savcılığa iletilir.
• Nasıl: Şikayetinizi sözlü olarak anlatabileceğiniz gibi, bir dilekçe yazarak da sunabilirsiniz.26 Dilekçe yazmak, olayı daha net ve eksiksiz anlatmanıza yardımcı olabilir.
• Süre: Unutmayın, şikayete bağlı suçlarda (TCK 102/1, 104/1, 105/1) fiili ve faili öğrendikten sonra 6 aylık hak düşürücü şikayet süreniz var.1 Bu süreyi kaçırmamak çok önemlidir.
• Şikayete Bağlı Olmayan Suçlar: TCK 103 (çocuk istismarı) ve TCK 102, 104, 105’in nitelikli (ağırlaşmış) halleri şikayete bağlı değildir.1 Bu suçlarda bir süre sınırı olmaksızın (zamanaşımı süresi içinde) ihbarda bulunabilirsiniz, savcılık kendiliğinden harekete geçer.

Soruşturma ve Dava Aşamaları Nelerdir?

Şikayet veya ihbar üzerine hukuki süreç genellikle şu adımlarla ilerler:

1. Soruşturma Aşaması:

• Cumhuriyet Savcısı olayı araştırmaya başlar.2
• Mağdurun ve varsa tanıkların ifadesi alınır. Şüphelinin ifadesi alınır.
• Deliller toplanır: Doktor raporları (adli tıp muayenesi çok önemlidir!), kamera kayıtları, mesajlar, HTS kayıtları (telefon görüşme dökümleri), olay yeri inceleme bulguları vb..1
• Gerekirse Savcı, şüphelinin tutuklanması, adli kontrol altına alınması (örneğin, belirli yerlere gitme yasağı), arama yapılması gibi koruma tedbirleri talep edebilir.2
• Çocuk mağdurların ifadesi genellikle Adli Görüşme Odaları (AGO) denilen özel ortamlarda, uzmanlar (psikolog, pedagog) eşliğinde alınır.28 Bu, çocuğun tekrar örselenmesini engellemeyi amaçlar.
• Soruşturma sonunda Savcı, yeterli delil bulursa iddianame düzenleyerek dava açar; yeterli delil bulamazsa Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK veya takipsizlik kararı) verir.

1. Kovuşturma (Dava) Aşaması:

• İddianame kabul edilince mahkemede kamu davası başlar.2
• Dava, suçun niteliğine göre Asliye Ceza Mahkemesi (daha hafif suçlar için, örn: sarkıntılık, basit taciz) veya Ağır Ceza Mahkemesi (daha ağır suçlar için, örn: nitelikli saldırı, istismar, nitelikli TCK 104) görevlidir.1
• Mahkeme duruşmalar yapar, tarafları (sanık, mağdur/katılan), tanıkları dinler, delilleri değerlendirir.
• Yargılama sonunda mahkeme bir karar verir: Mahkumiyet (ceza), Beraat (suçsuz bulunma), Davanın Düşmesi (örneğin, şikayetten vazgeçme veya zamanaşımı nedeniyle) vb.

1. Kanun Yolları (İtiraz/Temyiz):

• Mahkemenin kararına karşı, süresi içinde Bölge Adliye Mahkemesi’ne (İstinaf) itiraz edilebilir.2
• Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı da (belirli şartlarda) Yargıtay’a (Temyiz) başvurulabilir.2 Bu mahkemeler, ilk derece mahkemesinin kararının hukuka uygun olup olmadığını denetler.

Zamanaşımı ve Şikayet Süreleri Neden Hayati Önem Taşır?

Hukukta süreler çok önemlidir.

• Şikayet Süresi (6 Ay): Şikayete bağlı suçlarda bu süre kaçırılırsa, failin suçu sabit olsa bile artık dava açılamaz. Hak kaybolur.1
• Dava Zamanaşımı (Genellikle 8-15 Yıl veya Daha Uzun): Bu süre dolduktan sonra devletin o suçtan dolayı kişiyi yargılama ve cezalandırma hakkı ortadan kalkar.2

Bu süreler, hukuki belirlilik ve kişilerin sürekli dava tehdidi altında kalmasını önlemek için vardır. Ancak özellikle cinsel suç mağdurları için travma, korku, utanç gibi nedenlerle suçu hemen bildirmek zor olabilir. Bu durum, bazen sürelerin kaçırılmasına ve adaletin sağlanamamasına yol açabilir. Bu nedenle, ne kadar zor olursa olsun, olayı mümkün olan en kısa sürede güvenilir kişilere (aile, arkadaş, avukat) anlatmak ve resmi makamlara bildirmek, hak kaybını önlemek açısından kritik öneme sahiptir.

Cinsel Suçlara Hızlı Bir Bakış: Karşılaştırma Tablosu

Aşağıdaki tablo, TCK 102-105 arasındaki temel farkları özetlemektedir:

Suç (TCK Maddesi)	Kısaca Ne Anlama Gelir?	Temel Ceza Aralığı (Yaklaşık)	Şikayet Gerekli mi?	Temel Dava Zamanaşımı (Yaklaşık)
Cinsel Saldırı (102/1)	Yetişkine rızasız cinsel dokunma (temas var, penetrasyon yok)	5-10 Yıl Hapis	Evet (Basit Hali / Sarkıntılık)	15 Yıl / 8 Yıl (Sarkıntılık)
Nitelikli C. Saldırı (102/2)	Yetişkine rızasız penetrasyon (tecavüz)	12+ Yıl Hapis	Hayır (Eşe karşı işlenirse Evet)	15 Yıl (veya daha uzun)
Çocuk İstismarı (103)	Çocuğa (<18) yönelik cinsel davranış/penetrasyon	8-15 Yıl / 16+ Yıl (Nitelikli)	Hayır	15 Yıl (veya daha uzun)
Reşit Olmayanla İlişki (104)	15-18 yaş arası çocukla rızaya dayalı cinsel ilişki	2-5 Yıl Hapis	Evet (Basit Hali)	8 Yıl / 15 Yıl (Nitelikli)
Cinsel Taciz (105)	Cinsel amaçlı rahatsız etme (temas yok)	3 Ay-2 Yıl Hapis / Adli Para	Evet (Basit Hali)	8 Yıl (Nitelikli hallerde)

Not: Cezalar ve zamanaşımı süreleri suçun nitelikli hallerine, indirim sebeplerine ve diğer faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Bu tablo sadece genel bir fikir vermek amaçlıdır.

Mağdursanız Yalnız Değilsiniz: Haklarınız ve Destek Mekanizmaları

Cinsel suç mağduru olmak, kişinin kendini yalnız, çaresiz ve korkmuş hissetmesine neden olabilir. Ancak unutmayın, yalnız değilsiniz ve hem hukuki haklarınız hem de size destek olabilecek kurumlar var.

Hukuki Süreçte Hangi Haklara Sahipsiniz?

• Şikayet Hakkı: Suçu ilgili makamlara bildirme hakkınız vardır.
• Ücretsiz Avukat Talep Etme Hakkı (Adli Yardım): Eğer avukat tutacak maddi gücünüz yoksa, bulunduğunuz yerdeki Baronun Adli Yardım Bürosu’na başvurarak devlet tarafından size ücretsiz bir avukat atanmasını isteyebilirsiniz. Özellikle cinsel suç mağdurları ve çocuklar için bu hak daha kolay sağlanır.7
• Davaya Katılma Hakkı: Açılan ceza davasına “katılan” sıfatıyla müdahil olabilir, duruşmalara katılabilir, delil sunabilir, sanığın cezalandırılmasını talep edebilirsiniz.
• Koruma Tedbiri Talep Etme Hakkı: Failin size yaklaşmasını, iletişim kurmasını engellemek gibi koruyucu tedbirlerin alınmasını 6284 sayılı Kanun kapsamında Aile Mahkemesi’nden veya soruşturma aşamasında Savcılıktan talep edebilirsiniz.29
• Gizlilik Hakkı: Yargılama sürecinde kimlik bilgilerinizin ve özel hayatınızın gizliliğinin korunmasını talep edebilirsiniz. Duruşmaların kapalı yapılması istenebilir.
• Uygun Ortamda İfade Verme Hakkı: Özellikle çocuk mağdurlar, Adli Görüşme Odaları (AGO) gibi özel olarak tasarlanmış, uzman eşliğindeki ortamlarda ifade verme hakkına sahiptir.28
• Tazminat Talep Etme Hakkı: Uğradığınız maddi (tedavi masrafları vb.) ve manevi (acı, elem, ruhsal çöküntü) zararlar için hukuk mahkemelerinde tazminat davası açma hakkınız vardır.30

Nereden Yardım ve Destek Alabilirsiniz?

Hukuki sürecin yanı sıra, yaşadığınız travmayla başa çıkmak için psikolojik ve sosyal destek almanız da çok önemlidir. Başvurabileceğiniz bazı yerler:

• Avukatlar ve Hukuk Büroları: Cinsel suçlar konusunda uzmanlaşmış bir avukat (örneğin Aşık Hukuk Bürosu gibi – www.asikhukukburosu.com.tr/iletisim), size hukuki süreç boyunca rehberlik edebilir, haklarınızı en iyi şekilde savunabilir.
• Barolar: Bulunduğunuz ildeki Baronun Adli Yardım Büroları ve Kadın Hakları/Çocuk Hakları Merkezleri ücretsiz hukuki destek ve danışmanlık sağlayabilir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: ALO 183 Sosyal Destek Hattı, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) gibi birimler aracılığıyla sosyal, psikolojik ve hukuki destek sunar. Sığınma evi gibi hizmetler de sağlayabilirler.
• Sivil Toplum Kuruluşları (STK’lar): Kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarı alanında çalışan birçok dernek ve vakıf (örneğin Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı 29 gibi) danışmanlık, hukuki yardım ve psikolojik destek hizmetleri vermektedir.
• Sağlık Kuruluşları: Yaşadığınız olayın hemen ardından bir sağlık kuruluşuna başvurarak adli tıp raporu almanız delil açısından önemlidir. Ayrıca yaşadığınız travma için psikolog veya psikiyatrlardan destek alabilirsiniz. Üniversite öğrencileri kendi üniversitelerinin psikolojik danışmanlık birimlerinden 22 yardım alabilirler.

Örnek Cinsel Saldırı Şikayet Dilekçesi (TCK 102)

Aşağıda, TCK 102 kapsamında basit veya nitelikli cinsel saldırı iddiasıyla Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunulabilecek, asgari 500 kelimeyi hedefleyen örnek bir şikayet dilekçesi taslağı yer almaktadır. Her olay farklı olduğundan, bu dilekçenin kendi durumunuza göre uyarlanması ve mutlaka bir avukattan hukuki yardım alınarak hazırlanması tavsiye edilir.

** CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA**

ŞİKAYETÇİ (MÜŞTEKİ) :

Adı Soyadı :

T.C. Kimlik No :

Adresi : [Mağdurun Güncel Adresi]

Telefon :

VEKİLİ (Varsa) :

Av. Adı Soyadı : Av. Murteza Osman AŞIK

Adresi :

Telefon :

ŞÜPHELİ :

Adı Soyadı :

T.C. Kimlik No :

Adresi :

(Kimliği bilinmiyorsa:)

SUÇ :

1. Cinsel Saldırı (TCK m. 102/[İlgili Fıkra, örn: 102/1 veya 102/2])
2. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (TCK m. 109 – Varsa)
3. Tehdit (TCK m. 106 – Varsa)
4. Hakaret (TCK m. 125 – Varsa)
5. Kasten Yaralama (TCK m. 86 – Varsa)
6. Re’sen Tespit Edilecek Diğer Suçlar

SUÇ TARİHİ VE YERİ :

[Olayın Gerçekleştiği Yer (Açık Adres veya Mevki)]

AÇIKLAMALAR :

1. Olay Öncesi Durum ve Şüpheli ile İlişki:
   Müvekkilim/Ben, [Mağdurun yaşı, mesleği, genel durumu hakkında kısa bilgi]. Şüpheli ile bir ilişkimiz bulunmaktadır/bulunmamaktadır. Olay günü olan tarihinde,.
2. Cinsel Saldırı Eyleminin Gerçekleşme Şekli:
   günü, saat sularında, [Olay Yeri] adresinde/mevkiinde bulunduğum sırada, şüpheli,. Şüpheli, rızam ve isteğim olmaksızın, cinsel amaçlı olarak tarafıma yönelik şu eylemleri gerçekleştirmiştir:

• .
• ’e götürerek/çekerek, tehditler savurarak/fiziksel güç kullanarak direncimi kırdı ve rızam hilafına [Vajinal/Anal/Oral yoldan][Organ/Cisim] sokmak suretiyle nitelikli cinsel saldırıda bulundu.”].
• . Şüphelinin bu eylemleri sırasında tarafıma yönelik de olmuştur. [Varsa, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma durumu – zorla bir yere götürme, bir yerde tutma – detaylandırılır].

1. Rıza Yokluğu ve Direnç:
   Şüphelinin gerçekleştirdiği tüm bu cinsel eylemlere kesinlikle rızam bulunmamaktadır. Eylem sırasında şüpheliye defalarca “Dur!”, “Yapma!”, “İstemiyorum!” şeklinde sözlü olarak karşı koydum / fiziksel olarak direnmeye çalıştım (itekledim, çırpındım, bağırdım vb.) / korktuğum için veya şok etkisiyle direnemediğimi belirtmek isterim. [Mağdurun rızasının olmadığını ve varsa direncini gösteren tüm detaylar eklenir].
2. Olay Sonrası Durum:
   Olayın hemen ardından [Ne yapıldığı anlatılır: Güvenilir birini arama, polise/jandarmaya gitme, hastaneye başvurma, eve gitme vb.]. Olay nedeniyle yaşadım/yaşıyorum. Olayın üzerimde bıraktığı derin üzüntü ve travma nedeniyle psikolojik destek alma ihtiyacı duydum/duyuyorum.
3. Hukuki Değerlendirme:
   Şüphelinin yukarıda detayları verilen eylemleri, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 102. maddesinde düzenlenen suçunun tüm maddi ve manevi unsurlarını (cinsel davranışlarla vücut dokunulmazlığını ihlal, kast, hukuka aykırılık) oluşturmaktadır.27 Ayrıca, olaydaki diğer eylemler suçlarını da oluşturmaktadır.

DELİLLER :

1. Mağdur Beyanı: (Detaylı ifadem soruşturma sırasında ayrıca alınacaktır).
2. Tanık Beyanları:. Tanıklarımız ve dinlenildiğinde beyanlarımızı doğrulayacaklardır.
3. Adli Tıp / Doktor Raporları:.
4. Mesaj Kayıtları / Sosyal Medya Yazışmaları:.
5. Kamera Kayıtları:.
6. HTS Kayıtları (Telefon Görüşme Trafiği):.
7. Diğer Deliller: [Olay yerinden alınabilecek parmak izi, DNA örnekleri 1, yırtılan giysiler, fotoğraflar, ses kayıtları vb. her türlü delil].
8. Keşif, Bilirkişi İncelemesi ve yasal her türlü delil.

HUKUKİ NEDENLER :

TCK m. 102, m. 86, m. 106, m. 109, m. 125; CMK ve ilgili sair mevzuat.

SONUÇ VE İSTEM :

Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle;

Şüpheli hakkında Cinsel Saldırı (TCK m. 102) ve olayla bağlantılı diğer suçlardan (Tehdit, Hakaret, Kasten Yaralama, Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma vb.) gerekli soruşturmanın yapılarak,

Soruşturma sonucunda şüpheli hakkında cezalandırılması istemiyle kamu davası açılmasına karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

Şikayetçi (Müşteki)

(İmza)

(Vekili Varsa)

Av. Murteza Osman AŞIK

(İmza)

Ekler:

1. Kimlik Fotokopisi
2. Varsa Vekaletname Sureti
3. Varsa Doktor/Adli Tıp Raporları
4. Varsa Mesaj/Yazışma Ekran Görüntüleri
5. Varsa Diğer Delil Belgeleri

Merak Edilenler: Cinsel Suçlar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Cinsel suçlar gibi hassas konularda birçok soru akla gelebilir. İşte sıkça sorulan bazı sorular ve yanıtları:

Soru 1: Cinsel saldırı veya istismar sonrası ne zaman şikayet etmeliyim? Süreler önemli mi?

Cevap: Evet, süreler çok önemlidir. Şikayete bağlı suçlarda (basit cinsel saldırı, sarkıntılık, reşit olmayanla basit ilişki, basit cinsel taciz) fiili ve faili öğrendikten sonra 6 ay içinde şikayet etmeniz gerekir. Bu süre hak düşürücüdür, yani kaçırırsanız dava hakkınız kaybolur. Diğer suçlar (nitelikli saldırı/istismar, nitelikli taciz vb.) şikayete bağlı olmasa da, delillerin (özellikle tıbbi delillerin) kaybolmaması ve olayın üzerinden çok zaman geçmeden soruşturmanın başlayabilmesi için en kısa sürede resmi makamlara (savcılık, polis, jandarma) başvurmanız çok önemlidir. Dava zamanaşımı süreleri (genelde 8-15 yıl veya daha uzun) olsa da, erken başvuru adaletin sağlanması için kritik rol oynar.1

Soru 2: Şikayetimden sonra vazgeçebilir miyim? Sonuçları ne olur?

Cevap: Şikayete bağlı suçlarda, mahkeme kararı kesinleşene kadar şikayetinizden vazgeçme hakkınız vardır. Vazgeçmeniz durumunda genellikle ceza davası düşer, yani yargılama sona erer. Ancak, şikayete bağlı olmayan suçlarda (örneğin çocuk istismarı, nitelikli cinsel saldırı -eşe karşı olan hariç-, nitelikli cinsel taciz) sizin şikayetten vazgeçmeniz davayı durdurmaz. Çünkü bu suçlarda kamu düzeni daha ağır bastığı için savcılık ve mahkeme süreci devam ettirir.1

Soru 3: Cinsel suç davasında delil olarak sadece mağdurun beyanı yeterli mi?

Cevap: Cinsel suçlar genellikle tanıkların olmadığı, gizli ortamlarda işlenir. Bu nedenle mağdurun beyanı (ifadesi) bu davalarda çok büyük önem taşır. Yargıtay kararlarında da mağdurun samimi, tutarlı, çelişkisiz ve hayatın olağan akışına uygun beyanlarına itibar edildiği sıkça görülür.1 Ancak mahkeme, kararını verirken sadece mağdurun beyanına değil, varsa diğer tüm delillere (tanık anlatımları, adli tıp raporları, mesaj kayıtları, kamera görüntüleri vb.) de bakar ve bunları bir bütün olarak değerlendirir. Tek başına mağdur beyanıyla mahkumiyet kararı verilip verilemeyeceği, beyanın güvenirliği ve dosyadaki diğer kanıtlara göre her somut olayda ayrıca değerlendirilir.

Soru 4: İnternetten veya mesajla yapılan cinsel taciz de suç mudur? Cezası nedir?

Cevap: Kesinlikle evet. Telefon, SMS, e-posta, WhatsApp, Instagram, Facebook gibi elektronik haberleşme araçları kullanılarak cinsel amaçlı rahatsız edici mesajlar, fotoğraflar göndermek veya bu yollarla kişiyi rahatsız etmek, TCK 105/2-d maddesi uyarınca nitelikli cinsel taciz suçunu oluşturur. Bu suç şikayete bağlı değildir, yani savcılık ihbar üzerine veya kendiliğinden soruşturma başlatabilir. Cezası, basit cinsel tacize göre yarı oranında artırılır.18

Soru 5: Cinsel suç mağduruysam avukat tutmak zorunda mıyım? Masrafları kim karşılar?

Cevap: Hukuken avukat tutma zorunluluğunuz yoktur. Ancak cinsel suç davaları karmaşık ve hassas süreçlerdir. Haklarınızı tam olarak koruyabilmek, delilleri doğru sunabilmek ve hukuki süreci etkin bir şekilde takip edebilmek için bir ceza avukatından profesyonel destek almanız şiddetle tavsiye edilir. Eğer avukatlık ücretini karşılayacak maddi durumunuz yoksa, bulunduğunuz ildeki Baronun Adli Yardım Bürosu’na başvurarak ücretsiz avukat atanmasını talep edebilirsiniz. Özellikle cinsel suç mağdurları ve çocuklar için adli yardım mekanizmaları daha kolay işlemektedir.7

 

Cinsel Suçlarda Yasal Süreç Nasıl İşler?

1. Şikayet veya İhbar

Cinsel suç şüphelenildiyse veya yaşandıysa, Cumhuriyet Başsavcılığı’na veya karakola başvurulur. Bazı suçlar için şikayet süresi 6 aydır.

2. Soruşturma

Savcılık delilleri toplar, ifadeler alınır. Gerekirse koruma tedbirleri uygulanır (tutuklama, adli kontrol vb.).

3. Kovuşturma (Dava Açılması)

Yeterli delil varsa kamu davası açılır. Davaya Asliye Ceza veya Ağır Ceza Mahkemesi bakar.

4. Yargılama

Duruşmalarda mağdur, sanık, tanıklar dinlenir. Deliller değerlendirilir.

5. Karar

Mahkeme beraat veya mahkumiyet kararlı verir. İtiraz/istinaf ve temyiz yolları açıktır.

 

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Cinsel saldırı suçunda sadece mağdurun beyanı yeterli midir?

Cinsel suçlar gizlilik içinde işlendiği için, mağdur beyanı önemlidir ancak destekleyici delillerle (rapor, mesaj, kamera kaydı vb.) güçlendirilmesi esastır.

Cinsel suçlarda şikayetünden vazgeçmek davayı düşürür mü?

Bazı suçlar şikayete bağlıdır (basit cinsel saldırı gibi); vazgeçilirse dava düşer. Ancak nitelikli cinsel saldırı ve çocuk istismarı gibi suçlar kamu düzenini ilgilendirdiği için vazgeçilse bile dava devam eder.

Sanık ifadesi olmadan mahkumiyet olur mu?

Evet, deliller yeterli görülürse sanık susma hakkını kullansa bile mahkumiyet karı verilebilir.

Cinsel suçların zamanaşımı nedir?

Suçun niteliğine göre 8, 15 veya 30 yıl olabilir. Örneğin, nitelikli cinsel saldırıda zamanaşımı genellikle 15 yıldır.

Hakkınızı Aramaktan ve Yardım İstemekten Çekinmeyin

Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, mağdurların hayatında derin izler bırakan ağır travmalardır. Bu tür bir olay yaşadıysanız veya tanık olduysanız, sessiz kalmak zorunda değilsiniz. Unutmayın, suç failindir, utanç mağdurun değildir. Kanunlarımız size haklar tanıyor ve sizi korumayı amaçlıyor.

Hukuki yollara başvurmak, adaletin sağlanması ve failin cezalandırılması için önemli bir adımdır. Bu süreç zorlu ve yıpratıcı olabilir, ancak haklarınızı bilmek ve doğru adımları atmak size güç verecektir. Yalnız olmadığınızı bilin. Ailenizden, arkadaşlarınızdan, sivil toplum kuruluşlarından ve profesyonellerden (avukatlar, psikologlar) destek istemek, bu süreci daha sağlıklı atlatmanıza yardımcı olacaktır.

Hukuki süreçler karmaşık olabilir ve bir uzman rehberliği büyük fark yaratabilir. Eğer siz veya bir yakınınız cinsel dokunulmazlığa karşı bir suç nedeniyle hukuki yardıma ihtiyaç duyuyorsanız, bu alanda deneyimli bir avukata danışmaktan çekinmeyin. Aşık Hukuk Bürosu olarak, bu zorlu süreçte size destek olmak ve haklarınızı savunmak için buradayız. (www.asikhukukburosu.com.tr/iletisim)

Adaletin yerini bulması ve yaraların sarılması umuduyla…

Alıntılanan çalışmalar

1. Cinsel Saldırı Suçu (TCK m.102) – Av. İrem Bike Demirhan, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://irembikedemirhan.com/cinsel-saldiri-sucu-tck-m-102/
2. Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 102 – Cinsel Saldırı Suçu – Ceza Avukatı Hakan Taştemir, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://hakantastemir.av.tr/turk-ceza-kanunu-tck-madde-102-cinsel-saldiri-sucu/
3. CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI SUÇLAR (TCK 102, 103, 104 VE 105), erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.akbashukuk.com.tr/cinsel-dokunulmazliga-karsi-suclar-tck-102-103-104-ve-105/
4. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar – Avukat Bünyamin İNCE, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://bunyaminince.av.tr/blog/cinsel-dokunulmazliga-karsi-suclar/
5. www.milliyet.com.tr, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.milliyet.com.tr/egitim/magdur-ne-demek-tdk-sozluk-anlami-nedir-magdur-kime-denir-6530901#:~:text=T%C3%BCrk%20Dil%20Kurumuna%20g%C3%B6re%20ma%C4%9Fdur,yap%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F%20kimse%2C%20k%C4%B1yg%C4%B1n%20%C5%9Feklinde%20a%C3%A7%C4%B1klanmaktad%C4%B1r.
6. Mağdur Ne Demek? Mağdur Kelimesinin TDK Sözlük Anlamı Nedir …, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.ntv.com.tr/ne-demek/magdur-ne-demek-44960
7. Mağdur Kimdir? – magdur.gov.tr, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://magdurbilgi.adalet.gov.tr/234/Magdur-Kimdir
8. TCK Madde 102 Cinsel Saldırı Suçu – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/mevzuat/tck-madde-102-cinsel-saldiri-sucu.html
9. Cinsel Saldırı(Tecavüz ve Sarkıntılık) Suçu ve Cezası (TCK 102 …, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.delilavukatlik.com/post/cinsel-saldiri-tecavuz-sarkintilik-sucu-ve-cezasi
10. ÇOCUĞUN CĠNSEL ĠSTĠSMARI SUÇLARINDA MAĞDURUN RIZASININ ULUSLARASI HUKUK VE CEZALARIN ORANTILILIĞI BAĞLAMINDA DEĞERLEND – Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://magdur.adalet.gov.tr/Resimler/Dergi/22102020135222cocugun-cinsel-istismari-suclarinda.pdf
11. Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 104 – Reşit Olmayanla Cinsel İlişki …, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://hakantastemir.av.tr/turk-ceza-kanunu-tck-madde-104-resit-olmayanla-cinsel-iliski-sucu/
12. TCK Madde 103 Çocukların Cinsel İstismarı Suçu – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/mevzuat/tck-madde-103-cocuklarin-cinsel-istismari-sucu.html
13. Çocukların Cinsel İstismarı Suçu ve Cezası (TCK 103. Madde) 2025 | Delil Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.delilavukatlik.com/post/cocugun-cinsel-istismari-sucu-cezasi
14. 6545 SAYILI KANUN İLE GETİRİLEN YENİLİKLER IŞIĞINDA 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI SUÇ – Türkiye Barolar Birliği Dergisi, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/ViewPDF-6545-sayili-kanun-ile-getirilen-yenilikler-isiginda-5237-sayili-turk-ceza-kanununda-cocuklarin-cinsel-istismari-sucu-1513
15. Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 103 – Çocukların Cinsel İstismarı Suçu, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://hakantastemir.av.tr/turk-ceza-kanunu-tck-madde-103-c%CC%A7ocuklarin-cinsel-i%CC%87stismari-suc%CC%A7u-anadolu-avukat/
16. Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu (TCK Madde 104) – Avukat Fatih Yaşar, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.fatihyasar.av.tr/makalelerimiz/re%C5%9Fit-olmayanla-cinsel-%C4%B0li%C5%9Fki-su%C3%A7u-tck-madde-104
17. TÜRK CEZA KANUNU’NDA REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU (TCK m.104) – DergiPark, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/756199
18. Çocuklara Karşı Cinsel Taciz Suçu |TCK 105 – Burak Temizer Hukuk, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://temizerhukuk.com/cocuklara-karsi-cinsel-taciz-sucu/
19. Mesajla Cinsel Taciz (TCK 105): Ne Demek? \*2025 Cezası, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.ahmetalkan.av.tr/cinsel-taciz-sucu-sartlari-ve-cezasi-nedir-tck-madde-105/
20. Taciz Ne Demek? Taciz Kelimesinin TDK Sözlük Anlamı Nedir? – NTV Haber, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.ntv.com.tr/ne-demek/taciz-ne-demek-61527
21. Taciz – Vikipedi, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://tr.wikipedia.org/wiki/Taciz
22. Sıkça Sorulan Sorular | Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Birimi, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://ctsob.bilgi.edu.tr/tr/sayfalar/sikca-sorulan-sorular/
23. Cinsel Taciz Suçu ve Cezası | Kulaçoğlu Hukuk Bürosu – İstanbul, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://kulacoglu.av.tr/cinsel-taciz/
24. TCK Madde 105 Cinsel Taciz Suçu – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/mevzuat/tck-madde-105-cinsel-taciz-sucu.html
25. Cinsel Taciz Suçu ve Cezası – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/ceza-hukuku/telefonla-cinsel-taciz-sucu-cezasi.html
26. Şikayet (Suç Duyurusu) Dilekçesi: Örneği, Nedir, Nasıl Yazılır? | Antalya Avukat, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.ahmetalkan.av.tr/savciliga-sikayet-dilekcesi-ornegi/
27. Cinsel Saldırı Suç Duyurusu Dilekçesi – Full & Egal, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.fullegal.com/taslak-dilekceler/dilekce/cinsel-saldiri-suc-duyurusu-dilekcesi-182
28. Çocukların Cinsel İstismarı – magdur.gov.tr, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://magdurbilgi.adalet.gov.tr/310/cocuklarin-Cinsel-istismari
29. 6284 Sayılı Dilekçe Örneği – Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://morcati.org.tr/6284-sayili-dilekce-ornegi/
30. Cinsel Taciz Suç Duyurusu Dilekçesi – Full & Egal, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://www.fullegal.com/taslak-dilekceler/dilekce/cinsel-taciz-suc-duyurusu-dilekcesi-190
31. maddi ve manevi zararlar, tedbir talebi ve hukuki değerlendirme (ıd: 123281) – cinsel saldırı suç dilekçesi.docx – Dilekçe örnekleri, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://avevrak.com/cinsel-saldiri-suc-dilekcesi/
32. Cinsel Saldırıda Şikayetten/Davadan Vazgeçme | Avukat Alper Sarıca, erişim tarihi Nisan 28, 2025, https://alpersarica.av.tr/cinsel-saldirida-sikayettendavadan-vazgecme/