BATMAN BÜYÜCÜLÜK OPERASYONU

Batman merkezli olarak yedi farklı ilde eş zamanlı gerçekleştirilen bir operasyon, kamuoyunun dikkatini çekmiş ve “büyücülük” iddiasıyla işlenen dolandırıcılık suçunu bir kez daha gündeme taşımıştır. Valilik tarafından yapılan resmi açıklamaya göre, İl Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerinin titiz çalışmaları sonucunda, kendilerini sözde “büyücü” olarak tanıtarak, ruhsal sorunları ve sağlık problemleri olan kişilere şifa dağıttıklarını, özel hayatlarındaki sorunları çözdüklerini, her şeyi bildiklerini ve gelecekle ilgili bilgiler verdiklerini iddia eden bir anne ve kızı tespit edilmiştir. Bu şüphelilerin, gerçekleştirdikleri iddia edilen “büyü” işlemleri için gerekli masraflar adı altında mağdurlardan para talep ettikleri ve bu süreci yönetmek üzere aracılarla birlikte hareket ettikleri belirlenmiştir. Yapılan detaylı incelemeler ve Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) raporları doğrultusunda, şüphelilerin bu yolla yaklaşık 300 milyon Türk Lirası gibi значительный bir haksız kazanç elde ettikleri ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca, şüphelilerin çevrelerinden aracılar vasıtasıyla edindikleri kişisel bilgileri, mağdurların güvenini kazanmak amacıyla kullandıkları ve hatta Almanya’dan bir kişiyi Batman’a davet ederek evlerinde misafir ettikleri, bu kişiye “üzeri el yazısıyla yazılmış bir tişörtü dört gün boyunca giymesini sağlayarak kötülüklerden kurtulacağı” vaadinde bulundukları da saptanmıştır. Bu geniş çaplı operasyon, “dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık” suçu kapsamında 18 Mart tarihinde Batman merkezli olmak üzere İstanbul, Bursa, İzmir, Konya, Mardin ve Adıyaman illerinde eş zamanlı olarak gerçekleştirilmiş ve toplamda 29 şüpheli yakalanmıştır. Şüphelilerin ikametlerinde yapılan aramalarda, büyü yapmakta kullanıldığı değerlendirilen çeşitli not kağıtları, defterler ve kitaplar ele geçirilmiştir. Emniyetteki işlemlerin ardından adliyeye sevk edilen 29 şüpheliden 11’i savcılık ifadelerinin ardından serbest bırakılmış, mahkemeye çıkarılan 18 şüpheliden ise 15’i tutuklanmış, 3’ü adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştır.

Bu olay, özellikle internet arama motorlarında “Batman’da büyücülük” ve “Batman’da büyücülük operasyonu” gibi kelimelerle arama yapan geniş bir kitlenin dikkatini çekmiştir. Bu tür aramaları yapan kişiler genellikle olayın hukuki boyutları, şüphelilerin alabileceği cezalar ve mağdurların hakları gibi konularda bilgi edinmek istemektedirler. Bu makalenin temel amacı, işte bu kitleye yönelik olarak, büyücülük iddialarının Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesi kapsamında nitelikli dolandırıcılık suçu bağlamında hukuki bir analizini sunmaktır. Bu analizde ilgili yasal düzenlemeler, Yargıtay kararları ve güncel olay ışığında konunun detaylı bir değerlendirmesi yapılacaktır.

2. Türk Ceza Kanunu Madde 158: Dini İnanç ve Duyguların İstismarı Suretiyle Nitelikli Dolandırıcılık

Dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 157. maddesinde temel haliyle düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir” 1. Bu temel tanım, dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için failin hileli davranışlarda bulunması, bu davranışların mağduru aldatabilecek nitelikte olması, failin kendisi veya başkası lehine haksız bir yarar sağlaması ve mağdurun veya başkasının zarara uğraması gerektiğini ortaya koymaktadır.

TCK’nın 158. maddesi ise dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerini düzenlemekte ve bu hallerde suçun işlenmesi durumunda daha ağır cezai yaptırımlar öngörmektedir 4. Bu nitelikli hallerden biri de maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle” işlenen dolandırıcılık suçudur 6. Kanun koyucu, dini inanç ve duyguların istismar edilerek işlenen dolandırıcılık suçunu, mağdurların hassasiyetlerini ve manevi değerlerini hedef alması nedeniyle daha ağır bir şekilde cezalandırma ihtiyacı duymuştur.

Bu suçun hukuki unsurları şunlardır:

• Hileli davranışlar: Failin, dini inanç ve duyguları kullanarak mağduru aldatmaya yönelik gerçekleştirdiği her türlü eylemi ifade eder 1. Bu davranışlar, sahte dini ritüeller, yanlış dini bilgiler verme, dini sembolleri kötüye kullanma veya dini otoritelerle ilişkili olduğu yalanını söyleme şeklinde ortaya çıkabilir.
• Aldatma kabiliyeti: Sergilenen hileli davranışların, mağdurun dini inanç ve duygularını etkileyerek onu yanıltabilecek ve iradesini sakatlayabilecek nitelikte olması gerekir 1. Basit, kolayca anlaşılabilir yalanlar genellikle hileli davranış olarak kabul edilmezken, dini referanslarla desteklenen ve mağdurun sorgulama yeteneğini zayıflatan yalanlar bu kapsamda değerlendirilebilir 8.
• Mağdurun iradesinin sakatlanması: Mağdurun, failin hileli dini beyanları ve eylemleri sonucunda gerçek olmayan bir inanca veya düşünceye kapılması ve bu nedenle failin taleplerini yerine getirmesi 1. Örneğin, “üzerinizde büyü var” denilerek bu büyüyü bozmak için para talep edilmesi ve mağdurun bu iddiaya inanarak para vermesi bu duruma örnek teşkil eder 13.
• Failin veya başkasının haksız menfaat elde etmesi: Failin, mağdurun dini inançlarını istismar ederek gerçekleştirdiği hileli davranışlar sonucunda kendisi veya bir başkası için maddi veya manevi bir çıkar sağlaması 1. Batman olayında şüphelilerin “büyü yapmak için gerekli masraflar” adı altında para talep etmeleri bu unsura karşılık gelmektedir.
• Mağdurun zarara uğraması: Failin hileli eylemleri sonucunda mağdurun malvarlığında bir azalma meydana gelmesi 1. Mağdurun, inanarak verdiği paralar veya değerli eşyalar bu zararı oluşturur.

Dolandırıcılık suçunun bu nitelikli halinin oluşabilmesi için, dini inanç ve duyguların aldatma aracı olarak kötüye kullanılması ve bu kötüye kullanma sonucu haksız bir yarar sağlanmış olması gerekmektedir 8. Önemli olan, dini inanç ve duyguların kötüye kullanılması suretiyle insanların aldatılmasıdır; aldatma aracı olarak kullanılan din veya mezhebin hangi din veya mezhep olduğunun bir önemi bulunmamaktadır 8.

3. Türk Hukukunda “Büyücülük” Kavramının Değerlendirilmesi

Türk hukuk sisteminde “büyücülük” kavramı doğrudan bir suç olarak tanımlanmamıştır 18. Ancak, büyü yapmak veya bozmak iddiasıyla gerçekleştirilen eylemler, eğer Türk Ceza Kanunu’nda tanımlanan başka suçların unsurlarını taşıyorsa, cezalandırılabilir. Özellikle, bu tür eylemlerin dolandırıcılık amacıyla yapılması sıklıkla karşılaşılan bir durumdur.

Yargıtay’ın çeşitli kararlarında da belirtildiği üzere, büyü ve muska gibi yöntemlerin kullanılarak kişilerin dini inanç ve duygularının istismar edilmesi suretiyle haksız menfaat elde edilmesi, TCK’nın 158/1-a maddesi kapsamında nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturmaktadır 20. Örneğin, bir Yargıtay kararında, muska ve büyü yaparak psikolojik sorunlardan kurtaracağını ve sıkıntılarını gidereceğini söyleyerek para alan bir sanığın eylemi, dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık olarak değerlendirilmiştir 20. Bu tür kararlar, büyücülük iddiasıyla gerçekleştirilen dolandırıcılık eylemlerinin hukuki çerçevesini netleştirmektedir.

Tarihsel olarak bakıldığında, 1925 yılında kabul edilen 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu’nda da falcılık, büyücülük ve üfürükçülük gibi eylemler, murada kavuşmak maksadıyla nüshacılık halinde yapılması durumunda cezai yaptırımlara bağlanmıştır 18. Bu kanun, Cumhuriyetin ilk dönemlerinde dini istismarın önüne geçmeyi amaçlamıştır. Günümüzde ise bu tür eylemler daha ziyade TCK’nın ilgili hükümleri, özellikle de nitelikli dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirilmektedir.

Dolayısıyla, Türk hukukunda büyücülüğün kendisi bir suç olmamakla birlikte, bu tür iddiaların kullanılarak kişilerin dini inanç ve duygularının istismar edilmesi ve bu yolla haksız menfaat sağlanması nitelikli dolandırıcılık suçunu teşkil edebilir 18.

4. Batman’daki Olayın TCK 158 Kapsamında Hukuki Analizi

Batman merkezli olarak gerçekleştirilen operasyonda ortaya çıkan iddialar, TCK’nın 158. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen “dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık” suçu açısından önemli hukuki değerlendirmeler yapmayı gerektirmektedir.

Haber metninde belirtildiği üzere, şüphelilerin “yaptıkları büyüyle ruhsal bunalımda olan ve sağlık sorunu bulunanlara şifa dağıttığını, özel hayatlarındaki sorunları çözdüğünü, her şeyi bildiğini, gelecekteki yaşamları ile ilgili bilgiler verdiğini” iddia etmeleri, mağdurların dini inançlarına ve manevi beklentilerine yönelik hileli davranışlar olarak nitelendirilebilir 3. Ruhsal ve sağlık sorunları yaşayan veya özel hayatında çaresizlik hisseden kişilerin bu tür vaatlere daha kolay inanabileceği ve bu durumun fail tarafından istismar edildiği anlaşılmaktadır.

Şüphelilerin “büyü yapmak için gerekli masraflar” adı altında müştekilerden para talep etmeleri ve bu işlemleri aracılar vasıtasıyla yürütmeleri, hileli davranışların sistematik ve organize bir şekilde gerçekleştirildiğini göstermektedir. Mağdurların, bu hileli beyanlara ve eylemlere inanarak para vermeleri, iradelerinin sakatlandığını ve maddi zarara uğradıklarını ortaya koymaktadır. Bu durum, dolandırıcılık suçunun “mağdurun zarara uğraması” ve “failin haksız menfaat elde etmesi” unsurlarını açıkça karşılamaktadır 1.

Elde edilen yaklaşık 300 milyon TL’lik haksız kazanç, suçun ekonomik boyutunu ve mağdurların uğradığı zararın büyüklüğünü açıkça göstermektedir 6. MASAK raporlarının varlığı, bu kazancın hukuka aykırı yollarla elde edildiğini ve takip edildiğini desteklemektedir. Bu denli büyük bir maddi çıkarın sağlanması, cezanın belirlenmesinde önemli bir ağırlaştırıcı faktör olarak değerlendirilecektir 4.

Almanya’dan bir kişiyi getirterek “üzeri el yazısıyla yazılmış bir tişörtü dört gün giyerek kötülüklerden kurtulma” vaadinde bulunulması ise dini inanç ve duyguların istismarının çarpıcı bir örneğidir. Bu tür rasyonel bir dayanağı olmayan ve tamamen dini veya batıl inançlara dayalı vaatler, mağdurların dini hassasiyetlerini kullanarak güvenlerini kazanmaya ve onları maddi olarak sömürmeye yönelik hileli davranışlardır 3.

Sonuç olarak, Batman’daki olayda şüphelilerin eylemlerinin, TCK’nın 158. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen “dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık” suçunu oluşturduğu yönünde güçlü hukuki emareler bulunmaktadır. Soruşturma ve yargılama sürecinde toplanacak ek delillerle bu hukuki nitelendirme daha da kesinleşecektir.

5. Dini İnanç ve Duyguların İstismarı Suretiyle Nitelikli Dolandırıcılık Suçunda Cezai Yaptırımlar ve Yargı Kararları

TCK’nın 158/1-a maddesi uyarınca, dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle işlenen nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezasıdır 4. Ancak, TCK’nın 158. maddesinin birinci fıkrasının (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hallerde (ki bu haller arasında kamu kurumlarının zararına dolandırıcılık, bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle dolandırıcılık, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık gibi durumlar yer almaktadır), hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı ise suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz 4. Batman olayında, elde edilen yüksek miktardaki haksız kazanç ve aracılarla organize bir şekilde hareket edilmesi gibi unsurlar, cezanın alt sınırının artmasına neden olabilecek faktörler arasındadır. Ayrıca, suçun örgütlü bir şekilde işlenmesi durumunda ceza yarı oranında artırılır 4.

Türk mahkemeleri, dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle işlenen dolandırıcılık suçlarına karşı genellikle hassas bir yaklaşım sergilemektedir. Yargıtay’ın emsal kararlarında da görüldüğü üzere, bu tür eylemler nitelikli dolandırıcılık kapsamında değerlendirilmekte ve faillerin cezalandırılması yönünde hükümler kurulmaktadır 11. Yargıtay, muska ve büyü gibi yöntemlerle kişileri dolandıran sanıkların eylemlerini, dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık olarak kabul etmiş ve bu tür davaların Ağır Ceza Mahkemelerinde görülmesi gerektiğine hükmetmiştir 11. Bu durum, bu tür suçların toplum üzerindeki olumsuz etkilerinin ve mağdurların yaşadığı mağduriyetin ciddiyetini göstermektedir.

Cezanın belirlenmesinde, suçun işleniş biçimi, failin kastının yoğunluğu, elde edilen haksız menfaatin miktarı, mağdur sayısı ve mağdurların uğradığı zarar gibi faktörler dikkate alınır 4. Batman olayında, yaklaşık 300 milyon TL’lik kazanç, çok sayıda mağdurun bulunma ihtimali ve şüphelilerin organize bir şekilde hareket etmeleri, verilecek cezanın yüksek olabileceğine işaret etmektedir. Ancak, soruşturma veya kovuşturma aşamasında failin etkin pişmanlık göstermesi ve mağdurların zararını gidermesi durumunda cezada indirim uygulanması da mümkündür 4.

6. Mağdurların Hukuki Hakları ve Başvuru Yolları

Batman’daki büyücülük iddiasıyla dolandırıcılık olayının mağdurları, Türk hukuk sistemi tarafından tanınan çeşitli haklara sahiptir. Bu hakların başında şikayet hakkı gelmektedir. Mağdurlar, uğradıkları dolandırıcılık eylemi nedeniyle Cumhuriyet savcılığına veya kolluk kuvvetlerine (polis veya jandarma) başvurarak suç duyurusunda bulunabilirler 4. Nitelikli dolandırıcılık suçu, takibi şikayete bağlı bir suç olmamakla birlikte, mağdurun şikayeti soruşturma sürecini resmen başlatacaktır 4.

Mağdurların bir diğer önemli hakkı ise tazminat talebinde bulunmaktır. Dolandırıcılık suçu nedeniyle maddi (örneğin, verilen paranın geri alınması) ve manevi (örneğin, yaşanan üzüntü ve travma nedeniyle) zarara uğrayan kişiler, bu zararların tazminini talep edebilirler 4. Tazminat talebi, devam eden ceza davası sürecinde veya ayrı bir hukuk davası açılarak ileri sürülebilir. Ceza davasında tazminat talebinde bulunmak genellikle daha hızlı bir çözüm sunarken, ayrı bir hukuk davası daha detaylı bir değerlendirme imkanı sağlayabilir.

Mağdurların, olayın aydınlatılmasına yardımcı olacak her türlü delili sunma hakkı da bulunmaktadır. Bu deliller, şüphelilerle yapılan konuşma kayıtları, banka dekontları, mesajlaşmalar veya diğer yazılı ve görsel materyaller olabilir. Delillerin saklanması ve yetkililere sunulması, soruşturmanın doğru yönde ilerlemesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Hukuki sürecin karmaşıklığı göz önüne alındığında, mağdurların bir avukattan hukuki yardım alma hakkı da bulunmaktadır. Bir avukat, mağdurlara hukuki danışmanlık sağlayabilir, şikayet dilekçesinin hazırlanmasına yardımcı olabilir, delillerin toplanması ve sunulması konusunda rehberlik edebilir ve mahkeme sürecinde mağdurları temsil edebilir.

Mağdurların hukuki süreçte izleyebilecekleri temel yollar şunlardır:

• Suç duyurusunda bulunmak: En yakın Cumhuriyet savcılığına veya polis merkezine giderek olayı detaylı bir şekilde anlatmak ve şikayetçi olmak. Şikayet sırasında, olayın ne zaman ve nasıl gerçekleştiği, şüphelilerin kimlik bilgileri (biliniyorsa), uğranılan zarar miktarı ve varsa deliller belirtilmelidir.
• Delilleri muhafaza etmek: Olayla ilgili tüm belge, mesaj, ses veya görüntü kaydı gibi delilleri güvenli bir şekilde saklamak ve suç duyurusu sırasında veya sonrasında yetkililere sunmak.
• Avukat desteği almak: Hukuki sürecin takibi ve hakların korunması için bir avukattan profesyonel destek almak önemlidir. Avukat, mağdurlara hukuki strateji belirleme ve süreci yönetme konusunda yardımcı olacaktır.
• Soruşturma ve kovuşturmayı takip etmek: Mağdurlar, suç duyurusunda bulunduktan sonra soruşturma ve varsa kovuşturma sürecini takip etmeli ve gelişmeler hakkında bilgi edinmelidirler.                                                 

Batman merkezli olarak gerçekleştirilen bu operasyon, dini inanç ve duyguların istismar edilerek büyük çaplı dolandırıcılık yapılabileceğini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Bu tür olayların önlenmesi için toplumun hukuki farkındalığının artırılması ve dini istismar yoluyla dolandırıcılık yöntemlerine karşı bilinçlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.

“Batman’da büyücülük” veya “Batman’da büyücülük operasyonu” gibi aramalar yaparak bu makaleye ulaşan kişilere yönelik en önemli tavsiye, bu tür olağanüstü iddialara ve vaatlere şüpheyle yaklaşmalarıdır. Özellikle maddi taleplerde bulunan ve dini inançları kullanarak güven kazanmaya çalışan kişilere karşı son derece dikkatli olunmalıdır. Unutulmamalıdır ki, ruhsal veya sağlık sorunlarının çözümü, özel hayatla ilgili problemlerin giderilmesi gibi konularda bilimsel ve akılcı yöntemlere başvurmak en doğru yaklaşımdır.

Herhangi bir dolandırıcılık şüphesi durumunda vakit kaybetmeden hukuki yardım almak ve durumu yetkili mercilere bildirmek mağduriyetin önlenmesi veya azaltılması açısından kritik öneme sahiptir. Toplum olarak bu tür manipülasyonlara karşı uyanık olmak ve birbirimizi bilgilendirmek, bu tür suçların yaygınlaşmasının önüne geçilmesinde önemli bir rol oynayacaktır.

Tablo 1: Dolandırıcılık Suçunun Temel ve Nitelikli Halleri Karşılaştırması

Alıntılanan çalışmalar

1. TCK Madde 157 Dolandırıcılık Suçu – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/mevzuat/tck-madde-157-dolandiricilik-sucu.html
2. TCK’da Dolandırıcılık Suçu 517 – Hukuk Fakültesi, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://hukuk.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/09/BEHIYE-EKER-KAZANCI-ILKER-ZEYREK.pdf
3. Dolandırıcılık Suçunun Dini İnanç ve Duyguların İstismar Edilmesi Suretiyle İşlenmesi, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://yagizgundogdu.com/2020/01/30/dolandiricilik-sucunun-dini-inanc-ve-duygularin-istismar-edilmesi-suretiyle-islenmesi/
4. Dolandırıcılık Suçu, Şartları ve Cezası – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/ceza-hukuku/nitelikli-dolandiricilik-sucu-cezasi.html
5. Dolandırıcılık Suçu | TCK m.157, 158 | Av. Melih SAATÇI, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.melihsaatci.av.tr/dolandiricilik-sucu/
6. Dolandırıcılık Suçu ve Nitelikli Dolandırıcılık Cezası (TCK 157-158) | Antalya Avukat, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.ahmetalkan.av.tr/dolandiricilik-sucu-tck-157-158/
7. Dolandırıcılık Suçu Nedir? – Denktaş Hukuk Bürosu, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://denktas.av.tr/ceza-hukuku/dolandiricilik-sucu
8. TCK Madde 158 Nitelikli Dolandırıcılık Suçu – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/mevzuat/tck-madde-158-nitelikli-dolandiricilik-sucu.html
9. Nitelikli Dolandırıcılık Suçu | Cezası ve Şartları – TCK 158 – Or Hukuk, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://or.av.tr/nitelikli-dolandiricilik-sucu-sartlari-ve-cezasi/
10. Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Unsurları – Denizli Avukat | Alperen Ekrem Uslu, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://alperenuslu.com/makaleler/nitelikli-dolandiricilik-sucunun-unsurlari-ve-sartlari-tck-m-158
11. Yargıtay Ceza Genel Kurul Kararı Nitelikli Dolandırıcılık, Hileli Davranış, Dini İnanç ve Duyguların İstismarı,Aldatma Aracı – ADANA BAROSU, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://adanabarosu.org.tr/tr/duyurular/yargitay-ceza-genel-kurul-karari-nitelikli-dolandiricilik-hileli-davranis-dini-inanc-ve-duygularin-istismari-aldatma-araci
12. Dinî İnanç ve Duyguların İstismar Edilmesi Yargıtay Ceza Genel Kurulu – Erol Hukuk Bürosu, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.erolhukukburosu.com/erol-hukuk/faydali-ictihatlar/din%C3%AE-inanc-ve-duygularin-istismar-edilmesi-yargitay-ceza-genel-kurulu-63
13. Dolandırıcılık Suçu (TCK m. 157) – Karakaya Avukatlık, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://karakaya.av.tr/makale-detay.php?blog_id=30
14. Nitelikli Dolandırıcılık Suçu ve Cezası – Öner Hukuk ve Danışmanlık, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://oner.av.tr/nitelikli-dolandiricilik-sucu-ve-cezasi/
15. NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇU (TCK m.158) – Avukat Harun Raşit Özdemir, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://avharunrasitozdemir.com/nitelikli-dolandiricilik-sucu-tck-m-158/
16. DİNİ İNANÇLARIN İSTİSMAR EDİLMESİ SUÇU | Avukat Ferhat Kule, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://ferhatkule.av.tr/dini-inanclarin-istismar-edilmesi-sucu/
17. Muskayı bozma amacıyla mağdurdan altın ve para alınması dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturur. – Avukat Hasan Can Uca, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.ucahukuk.com/post/muskay%C4%B1-bozma-amac%C4%B1yla-ma%C4%9Fdurdan-alt%C4%B1n-ve-para-al%C4%B1nmas%C4%B1-din%C3%AE-inan%C3%A7-ve-duygular%C4%B1n-istismar-edilmesi-s
18. Online büyücüler internette – Orman Hukuk Bürosu, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://ormanhukukburosu.com/?p=makaleler&id=92
19. Mütefekkir » Makale » İslam Ceza Hukuku Bağlamında Büyücülük Suçu – DergiPark, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/pub/mutefekkir/issue/59010/848019
20. Büyü ve muska ‘din istismarı’ ve ‘nitelikli dolandırıcılık’tan işlem görecek – Rudaw, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.rudaw.net/turkish/middleeast/turkey/230720224
21. Yargıtaydan ‘büyü ile dolandırıcılık ağır cezalık’ kararı – Anadolu Ajansı, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.aa.com.tr/tr/gundem/yargitaydan-buyu-ile-dolandiricilik-agir-cezalik-karari-/2643965
22. Medyum ve Büyü Dolandırıcılığı Suçu – Atamer Avukatlık Bürosu, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.atamer.av.tr/medyum-ve-buyu-dolandiriciligi-sucu/
23. ATTİLÂ İLHAN’IN ŞİİRLERİNDE MİTİK UNSURLAR – Pamukkale GCRIS Database, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/2056/1/Onur%20Tank%C4%B1r.pdf
24. Çocuklardan Ev Yapımı Öyküler.indd – MEB Uzaktan Eğitim, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://uzaktanegitim.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/28020813_evyapimioykuler-.pdf
25. Öz Değerlendirme Raporu AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SİNEMA VE TELEVİZYON PROGRAMI, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://gsf.aku.edu.tr/wp-content/uploads/sites/36/2023/08/OD22-STV.pdf
26. Batman Cilt 8: Ağır Sıklet Kitabı ve Fiyatı – Hepsiburada, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://www.hepsiburada.com/batman-cilt-8-agir-siklet-p-HBV00000C4KLO?magaza=Tozlu%20Raf
27. PARIS-SOCIAL-SCIENCES-CONGRESS-BOOK.pdf – UBSDER, erişim tarihi Mart 24, 2025, https://ubsder.org.tr/wp-content/uploads/2024/09/PARIS-SOCIAL-SCIENCES-CONGRESS-BOOK.pdf