“Hakkın zayi olmasına razı olmak, adaleti inkâr etmek gibidir.”
1. Tazminat Hakkı Nasıl Doğar?
Tazminat hakkı, bir kişinin malvarlığına veya şahsiyetine haksız bir müdahale (haksız fiil), sözleşmeye aykırılık ya da kanundan doğan bir yükümlülüğün ihlali nedeniyle doğar.
Trafik kazası gibi durumlarda genellikle haksız fiil hükümleri uygulanır (Türk Borçlar Kanunu m.49 vd.).
2. Tazminatın Türleri Nelerdir?
-
Maddi Tazminat: Aracın zarar görmesi, iş göremezlik, tedavi giderleri gibi somut zararlar.
-
Manevi Tazminat: Kişilik haklarına saldırı sonucu duyulan elem ve ızdırabın karşılığı.
-
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Ölüm halinde, ölenin bakmakla yükümlü olduğu kişilere ödenen tazminat.
- Hasar Farkı, Değer Kaybı, Bakiye Hasar Tazminatı vs.(Araç için)
3. Kimler Tazminat Davası Açabilir?
-
Zarar Görenler: Kazada yaralanan, aracı zarar gören veya yakınını kaybeden kişiler.
-
Ölenin Yakınları: Eşi, çocukları, anne-babası ve bakım yükümlülüğü bulunan diğer kişiler.
Örnek: Batman’da bir trafik kazasında hayatını kaybeden bir çiftçinin ailesi, destekten yoksun kalma tazminatı davası açabilir.
4. Kime Karşı Dava Açılır?
-
Araç sürücüsü
-
Araç sahibi
-
Zorunlu trafik sigortası şirketi
-
İşleten sıfatıyla araç üzerinde fiili hâkimiyeti bulunan kişi veya kurum
Pasif Husumet: Genellikle sürücü, malik ve sigorta şirketine birlikte yöneltilir.
5. İspat Külfeti Kimde?
-
Kazada kusurun, zararın ve illiyet bağının ispatı davacıya aittir.
-
Ağır kusur veya kast durumlarında sigorta şirketinin sorumluluğu kısmen veya tamamen ortadan kalkabilir.
6. Dava Zamanaşımı Süreleri
-
2 Yıl: Zararın ve failin öğrenildiği tarihten itibaren.
-
10 Yıl: Her halükarda olay tarihinden itibaren (TBK m.72).
-
Ağır cezayı gerektiren suçlar varsa, ceza davasının zamanaşımı uygulanır.
Örnek: Batman’da 2020 yılında meydana gelen kazaya ilişkin dava 2030 yılına kadar açılabilir.
7. Yerel Olaylar ve Emsal Kararlar
-
Batman ….Asliye Hukuk Mahkemesi 2022/….E., 2023/…..K. sayılı kararı:
“Trafik kazasında %25 kusurlu bulunmasına rağmen, mağdur lehine 120.000 TL manevi tazminata hükmedilmiştir.” -
Diyarbakır BAM ….. Hukuk Dairesi 2023/….E., 2023/…..K.:
“Ölümle sonuçlanan trafik kazasında destekten yoksun kalma tazminatı belirlenirken, bölgesel ekonomik koşullar dikkate alınmalıdır.” -
Örnek Yerel Olay:
“Batman Kozluk ilçesinde traktör ile minibüsün çarpışması sonucu yaralanan köy imamı için açılan manevi tazminat davası.”
8. Tazminat Miktarı Ne Kadardır?
Bölgesel ekonomik koşullara göre değişir:
Şehir | Yaralanma Manevi Tazminat (Ortalama) | Ölüm Halinde Destekten Yoksun Kalma Tazminatı (Ortalama) |
---|---|---|
İstanbul | 300.000 TL – 501.000 TL | 801.000 TL – 1.201.000 TL |
Batman | 300.000 TL – 500.000 TL | 800.000 TL – 1.200.000 TL |
Diyarbakır | 300.000 TL – 499.000 TL | 799.000 TL – 1.199.000 TL |
Not: Mahkemeler genellikle sosyal ve ekonomik gerçekleri dikkate alarak takdir hakkını kullanır.
9. Dava Açılmazsa Ne Olur?
-
Zamanaşımı nedeniyle dava hakkı kaybedilir.
-
Sigorta şirketinden tazminat talep edilemez.
-
Mağdur, ömür boyu zararına katlanmak zorunda kalabilir.
10. Avukatla Çalışmanın Önemi
-
Hatalı dava açılması veya delil eksikliği, davanın reddine yol açabilir.
-
Tazminat miktarı, doğru ve etkili delillendirme ile en üst seviyede belirlenebilir.
-
Süreç boyunca uzlaşma ve ara çözüm yolları da avukat desteği ile daha sağlıklı yürütülür.
Özellikle Batman, Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa’da yerel içtihatlara hâkim bir avukatla çalışmak, davanın kaderini belirleyebilir.