Türkiye’de her yıl binlerce trafik kazası meydana geliyor ve bu kazalar maddi ve manevi hasarlara yol açabiliyor. Kazaya karışan araç sahipleri, genellikle araçlarının onarımı için sigorta şirketlerine başvuruyorlar. Ancak, sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler her zaman araç sahiplerinin mağduriyetini tam olarak gidermeyebiliyor. Özellikle, aracın onarımında orijinal parçalar yerine yan sanayi parçaların kullanılması veya aracın pert olması durumunda sigorta şirketinin belirlediği değer ile gerçek piyasa değeri arasında farklar oluşabiliyor. İşte bu noktada, “Bakiye Hasar Tazminatı” ve “Bakiye Pert Bedeli Tazminatı” kavramları devreye giriyor.
Bu makalede, Bakiye Hasar Tazminatı ve Bakiye Pert Bedeli Tazminatı kavramlarını detaylı bir şekilde ele alacak, hukuki dayanaklarını, talep edebilecek kişileri, hesaplama yöntemlerini ve dava açma sürecini avukat bakış açısıyla inceleyeceğiz. Ayrıca, konuyla ilgili emsal Yargıtay kararlarına da yer vereceğiz.
Bakiye Hasar Tazminatı Nedir?
Bakiye Hasar Tazminatı, onarılabilir durumda olan araçlarda, sigorta şirketinin onarım için ödediği bedel ile aracın gerçek piyasa değeri arasındaki farkı ifade eder 1. Bu fark, genellikle aracın onarımında orijinal parçalar yerine yan sanayi (eşdeğer) parçaların kullanılmasından kaynaklanır. Sigorta şirketleri, maliyetleri düşürmek amacıyla orijinal parçalar yerine daha uygun fiyatlı yan sanayi parçaların kullanılmasını tercih edebilirler. Ancak bu durum, aracın değerinde azalmaya neden olabilir ve araç sahipleri bu değer kaybını Bakiye Hasar Tazminatı olarak talep edebilirler.
Bakiye Pert Bedeli Tazminatı ise, aracın bir kaza sonucu pert olması durumunda sigorta şirketinin ödediği tazminat ile aracın gerçek piyasa değeri arasındaki farkı ifade eder 2. Sigorta şirketleri, pert olan aracın değerini belirlerken çeşitli faktörleri göz önünde bulundururlar. Ancak, sigorta şirketinin belirlediği değer, aracın gerçek piyasa değerinin altında kalabilir. Bu durumda, araç sahipleri aradaki farkı Bakiye Pert Bedeli Tazminatı olarak talep edebilirler.
Bakiye Hasar Tazminatı’nın Hukuki Dayanakları
Bakiye Hasar Tazminatı talebinin hukuki dayanağı, Borçlar Kanunu’nun haksız fiilden doğan sorumluluk hükümlerine dayanmaktadır. Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi, “Haksız fiil ile başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.” hükmünü içermektedir [Türk Borçlar Kanunu].
Sigorta şirketleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’na tabi olup, bu kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, araç sahiplerine karşı dürüstlük kuralına uygun hareket etmek ve tam tazminat ödemek zorundadırlar. Sigorta şirketinin kusurlu olduğu durumlarda veya poliçe kapsamında tam tazminat ödeme yükümlülüğünü yerine getirmediği durumlarda, araç sahipleri Bakiye Hasar Tazminatı talep edebilirler.
Avukat Gözünden Değerlendirme:
Uygulamada, sigorta şirketlerinin Bakiye Hasar Tazminatı taleplerini reddetme veya eksik ödeme yapma eğiliminde olduklarını sıklıkla görüyoruz. Bu nedenle, araç sahiplerinin haklarını korumak ve adil bir tazminat alabilmek için bir avukattan hukuki destek almaları büyük önem taşıyor. Avukatlar, sigorta şirketleri ile müzakerelerde bulunabilir, gerekli belgeleri toplayabilir ve dava sürecinde müvekkillerini temsil edebilirler.
Bakiye Hasar Tazminatı Talep Edebilecek Kişiler ve Koşullar
Bakiye Hasar Tazminatı, trafik kazasında kusursuz veya az kusurlu olan araç sahipleri tarafından talep edilebilir 4.
Talep koşulları ise şunlardır:
- Aracın trafik sigortası veya kasko sigortası olması 5
- Kazanın kusursuz veya az kusurlu olarak gerçekleşmesi
- Sigorta şirketinin ödediği tazminatın, aracın gerçek değerini karşılamaması
- Aracın onarımının tamamlanmış olması
Bakiye Hasar Tazminatı Hesaplama Yöntemleri
Bakiye Hasar Tazminatı hesaplanırken, aracın kaza öncesi piyasa değeri ile kaza sonrası piyasa değeri arasındaki fark dikkate alınır 6. Bu hesaplama yapılırken, aracın marka, model, yaş, kilometresi ve hasar durumu gibi faktörler göz önünde bulundurulur.
Hesaplama yöntemleri şunlardır:
- Eksper raporu: Sigorta şirketleri tarafından görevlendirilen eksperler, aracın değer kaybını hesaplarlar.
- Bağımsız eksper raporu: Araç sahipleri, sigorta şirketinin belirlediği değer kaybını kabul etmezlerse, bağımsız bir eksperden rapor alabilirler.
- Piyasa araştırması: Araç sahipleri, benzer araçların piyasa değerlerini araştırarak, kendi araçlarının değer kaybını tahmin edebilirler.
Avukat Gözünden Değerlendirme:
Bakiye Hasar Tazminatı hesaplamasında en önemli nokta, aracın onarımında kullanılan parçaların belgelenmesidir. Sigorta şirketi, orijinal parçalar yerine yan sanayi parçalar kullanıldığını iddia edebilir. Bu nedenle, onarım faturalarında kullanılan parçaların türünün ve markasının açıkça belirtilmesi önemlidir 7. Ayrıca, bağımsız bir eksper raporu almak, sigorta şirketinin değer kaybı hesaplamasına itiraz etmek için güçlü bir kanıt olabilir.
Bakiye Hasar Tazminatı Davası Açma Süreci
Bakiye Hasar Tazminatı talebi, öncelikle sigorta şirketine yazılı olarak bildirilmelidir. Sigorta şirketi talebi reddederse veya yeterli tazminat ödemezse, dava açılabilir 5.
Dava açma süreci şu şekildedir:
- Sigorta şirketine başvuru: Bakiye Hasar Tazminatı talebi, sigorta şirketine yazılı olarak bildirilir.
- Arabuluculuk: Sigorta şirketinin talebi reddetmesi veya yeterli tazminat ödememesi durumunda, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu uyarınca arabuluculuk yoluna başvurulması zorunludur.
- Dava dilekçesi hazırlanması: Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, dava dilekçesi hazırlanarak yetkili mahkemeye sunulur.
- Dava süreci: Mahkeme, tarafları dinler, delilleri inceler ve karar verir.
Dava açarken dikkat edilmesi gereken hususlar:
- Zamanaşımı süresi: Bakiye Hasar Tazminatı davası, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıl içinde açılmalıdır 5.
- Delil toplama: Dava açmadan önce, kaza raporu, eksper raporu, onarım faturaları, fotoğraflar gibi deliller toplanmalıdır 8.
- Avukat desteği: Bakiye Hasar Tazminatı davası açarken, bir avukattan hukuki destek almak önemlidir.
Avukat Gözünden Değerlendirme:
Bakiye Hasar Tazminatı davalarında, delillerin eksiksiz ve doğru bir şekilde toplanması büyük önem taşımaktadır. Özellikle, kazanın oluş şeklini ve aracın hasar durumunu gösteren fotoğraflar, tanık ifadeleri ve uzman görüşleri davayı kazanma şansını artırabilir. Ayrıca, dava dilekçesinin hukuki gerekçelerle desteklenmesi ve usulüne uygun bir şekilde hazırlanması da önemlidir.
Emsal Yargıtay Kararları
Bakiye Hasar Tazminatı ile ilgili birçok Yargıtay kararı bulunmaktadır. Bu kararlar, dava sürecinde emsal teşkil etmektedir.
Örneğin, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 17.02.2014 tarihli ve 2014/1048 E., 2014/1948 K. sayılı kararında, sigorta şirketinin aracın sadece sovtaj bedelini ödeyerek davanın reddine karar vermesinin doğru olmadığına hükmedilmiştir 9. Kararda, aracın hurdası davacının uhdesinde bırakılmak suretiyle, ikinci el piyasa değerinden sovtaj değeri (pert aracın hurda olarak satılmasından elde edilen değer) düşülerek bakiye miktara hükmedilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2018/17-138 sayılı kararında ise, kasko sigortası kapsamında pert olan aracın değerinin belirlenmesinde, aracın piyasa değerinin esas alınması gerektiği vurgulanmıştır 9. Sigorta şirketinin, aracın piyasa değerinin altında bir bedel ödemesi durumunda, araç sahibinin Bakiye Pert Bedeli Tazminatı talep etme hakkı olduğu belirtilmiştir.
Avukat Gözünden Değerlendirme:
Yargıtay kararları, Bakiye Hasar Tazminatı davalarında önemli bir yol gösterici niteliğindedir. Avukatlar, emsal Yargıtay kararlarını inceleyerek, müvekkillerinin davasını güçlendirebilir ve daha etkili bir savunma stratejisi geliştirebilirler.
Bakiye Hasar Tazminatı ve Bakiye Pert Bedeli Tazminatı, trafik kazalarında araç sahiplerinin mağduriyetini gidermek için önemli hukuki mekanizmalardır. Sigorta şirketleri, araç sahiplerine karşı dürüstlük kuralına uygun hareket etmek ve tam tazminat ödemek zorundadır.
Bakiye Hasar Tazminatı talebinde bulunmak isteyen araç sahipleri, hukuki süreçleri iyi bilmeli, delilleri titizlikle toplamalı ve haklarını korumak için bir avukattan destek almalıdırlar. Unutulmamalıdır ki, trafik kazaları sonrasında mağduriyetin giderilmesi ve adil bir tazminat elde edilmesi için hukuki yollara başvurmak en etkili yöntemdir.
BAKİYE HASAR TAZMİNATI TALEBİ ÖRNEK DİLEKÇE
… ANONİM ŞİRKETİNE
DOSYA NO : …
KONU : Müvekkil … (…) Ait … Plakalı Motosiklet ile Şirketiniz Sigortalısı … Plakalı Araç Arasındaki … Tarihli Trafik Kazasına İlişkin Haksız %… Kusur Atfı Nedeniyle Ödenen … TL Bakiye Hasar Tazminatının İadesi Talebi Hakkındadır.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkil …’nin … tarihinde meydana gelen trafik kazasına ilişkin haksız kusur atfı ve akabinde müvekkilden tahsil edilen bedelin iadesi talebimizi aşağıda arz ve izah ediyoruz. Şöyle ki;
… tarihinde, müvekkile ait … plakalı motosiklet, yolda seyir halindeyken, şirketiniz sigortalısı … plaka sayılı aracın sürücüsünün yaptığı şerit ihlali sonucu trafik kazası meydana gelmiştir. Şirketiniz sigortalısının dikkatsizce ve aniden şerit değiştirmesi neticesinde aracı, müvekkilin motosikletine şiddetli bir şekilde çarpmıştır. Çarpmanın şiddetiyle müvekkil, kontrolünü kaybederek motosikletiyle birlikte savrulmuş, önce başka bir araca çarpmış, ardından da asfalta düşerek yaralanmıştır. Bu kaza sonucu hem müvekkil ciddi şekilde yaralanmış hem de motosikletinde önemli hasar meydana gelmiştir. … Trafik Şube Ekiplerince tanzim edilen Kaza Tespit Tutanağı (KTT), kazanın oluş şeklini açıkça ortaya koymakta ve şirketiniz sigortalısının %… kusurlu olduğunu tespit etmektedir. Kaza Tespit Tutanağı’nın bir nüshası, daha önce tarafınıza sunulan dilekçelerimiz ekinde mevcuttur. Kaza Tespit Tutanağı’nda ayrıca, şirketiniz sigortalısının kaza esnasında alkollü olduğunun da tespit edildiği açıkça belirtilmiştir. Hasar dosyası açıldıktan sonra, müvekkilin motosikleti uzun bir süre tamir edilmeksizin bekletilmiş, bilahare sanayi ustası tarafından müvekkile Şirketinizce gönderilen Mutabakat metni ile müvekkile %… kusur izafe edilmesi yönünde mutabakat istenilmiş ancak tarafımızca hem ekspertiz şirketine hem şirketinize hem de tamir yapılan sanayi ustasına gönderilen … tarihli dilekçemizde, “…” adı altındaki belgeyi imzalamayı reddettiğimizi ve şirketinizin yapacağı kusur değerlendirmesinin müvekkili bağlamayacağını açıkça belirtmiştik. … tanzim edilen … tarihli ekspertiz raporunda da müvekkile herhangi bir kusur yüklenmemiş olup Kaza Tespit Tutanağı ve şirketiniz sigortalısının alkollü olmasına rağmen müvekkilime izafe edilen kusur hukuka aykırı ve dayanaktan yoksundur.
Müvekkil, haksız yere kendisine yüklenen %… kusur oranına istinaden, … tarihinde, … TL tutarında bir ödemeyi, … ait … IBAN numaralı … hesabına yapmıştır.
Yukarıda belirtilen hususlar ve sunulan dekont bilgileri ışığında, müvekkile haksız ve hukuksuz şekilde yüklenen %…’lük kusur oranına tekabül eden … TL’nin bakiye hasar tazminatı olarak aşağıda sunulan banka hesabına iadesini talep ediyoruz.
Bu talebimizin yerine getirilmemesi halinde, müvekkilin haklarını korumak adına her türlü yasal yola başvuracağımızı bildiririz.
NETİCE VE TALEP :
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle;
Müvekkil …’nin … tarihinde … plakalı motosikleti ile şirketiniz sigortalısı … plakalı aracın karıştığı trafik kazasında, Kaza Tespit Tutanağı ve şirketiniz sigortalısının alkollü araç kullanması gibi tam kusurlu olmasına rağmen müvekkile haksız ve hukuka aykırı şekilde %… kusur oranı atfedildiği,
Müvekkilin, haksız yere kendisine yüklenen %… kusur oranına istinaden … tarihinde …’a … TL hasar farkı tazminatını ödemek zorunda kaldığı,
… tarihli dilekçemiz ile tarafınıza “…”
imzalamayı reddettiğimiz ve şirketinizin yapacağı kusur değerlendirmesinin müvekkili bağlamayacağını bildirdiğimiz,
hususları dikkate alınarak, müvekkile haksız ve hukuksuz şekilde yüklenen %…’lük kusur oranına tekabül eden … TL bakiye hasar tazminatının, aşağıda belirtilen banka hesabına iadesine karar verilmesini; aksi halde yasal yollara başvurma hakkımız saklı kalmak kaydıyla, gereğini vekaleten arz ve talep ederim….
… Vekili Av. …
VEKİL IBAN
Alıntılanan çalışmalar
- www.hamdemirhukuk.com, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://www.hamdemirhukuk.com/practise_area/bakiye-hasar-bedeli-tazminati/#:~:text=Bakiye%20hasar%20bedeli%2C%20arac%C4%B1n%20onar%C4%B1m%C4%B1,aras%C4%B1ndaki%20fiyat%20fark%C4%B1n%C4%B1%20ifade%20eder.
- Bakiye Pert Bedeli Tazminatı – Hamdemir Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://www.hamdemirhukuk.com/hizmetlerimiz/bakiye-pert-bedeli-tazminati/
- Pert Araç Bedeli Nedir? – Minval Hukuk, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://minvalhukuk.com/sigorta-hukuku/pert-arac-bedeli-nedir/
- Araç Değer Kaybı Tazminatı Kimlerden Tazmin Edilebilir? 2025, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://www.hakanmert.av.tr/arac-deger-kaybi-tazminati-nedir/
- Araç Değer Kaybı Hesaplama | Kulaçoğlu Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://kulacoglu.av.tr/arac-deger-kaybi-talebi-ve-tahsili/
- ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI NASIL ALINIR | Avukat Yaşar Öztürk Hukuk ve Danışmanlık Bürosu, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://www.yasarozturk.av.tr/?p=makaleler&id=379
- Bakiye Hasar Bedeli Tazminatı – Hamdemir – Hamdemir Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://www.hamdemirhukuk.com/practise_area/bakiye-hasar-bedeli-tazminati/
- Değer Kaybı Davaları – UD Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://www.davatazminat.com/trafik-kazasi/deger-kaybi-davalari/
- YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2018/17-138, erişim tarihi Ocak 20, 2025, https://www.kazanci.com.tr/gunluk/hgk-2018-17-138.htm
