Sahte İhbar Cezası Nedir?

Günümüzde gerek sosyal medya üzerinden gerekse kolluk kuvvetlerine doğrudan yapılan sahte ihbarlar nedeniyle pek çok kişi haksız yere mağdur edilmekte, yargı makamları ise gereksiz yere meşgul edilmektedir. Bu gibi durumların önüne geçilmesi için kanun koyucu, sahte ihbar cezası konusunda ciddi yaptırımlar öngörmüştür. Bu yazıda, sahte ihbar nedir, hangi durumlar bu suçu oluşturur ve sahte ihbar cezası ne kadar, birlikte inceleyeceğiz.

Sahte İhbar Nedir?

Sahte ihbar, gerçekte var olmayan bir suçu, suçu işlemeyen bir kişiye isnat ederek, yetkili mercilere veya kolluk kuvvetlerine yapılan asılsız bildiridir. Bu ihbarlar sonucunda, masum insanlar şüpheli olarak gözaltına alınabilir, soruşturmaya uğrayabilir ve haksız şekilde kamuoyunda itibarsızlaştırılabilir.

Sahte İhbar Cezası Türk Ceza Kanunu’nda Nasıl Düzenlenmiştir?

Sahte ihbar cezası, Türk Ceza Kanunu’nun 271. maddesinde açıkça düzenlenmiştir:

TCK m. 271: Yetkili makamlara, işlenmemiş bir suçu veya suç olmamakla birlikte bir olayın suç niteliği taşıdığına dair ihbarda bulunan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu düzenlemeye göre, gerçeğe aykırı şekilde yapılan her ihbar, tek başına suç oluşturmakta ve yargılamaya konu olabilmektedir.

Hangi Davranışlar Sahte İhbar Sayılır?

Aşağıdaki davranışlar sahte ihbar kapsamında değerlendirilir:

• Bir kişinin hiç işlemediği bir suçu işlediği yönünde emniyete ya da savcılığa dilekçe vermek
• Var olmayan bir patlayıcı madde ihbarı yapmak (örneğin bomba ihbarı)
• Gerçekte yaşanmamış bir olayı sosyal medya üzerinden ifşa etmek
• Husumet duyulan bir kişiyi kasıtlı olarak suça karıştırmak amacıyla sahte delil oluşturmak

Sahte İhbarın Mağduruna Zarar Verirse Cezası Artar mı?

Evet. Eğer sahte ihbar nedeniyle bir kişi haksız yere tutuklanır, gözaltına alınır ya da başka şekillerde zarar görürse; fail ayrıca TCK 267 kapsamında “iftira” suçundan da sorumlu tutulabilir. Bu durumda ceza beş yıla kadar çıkabilir.

Haksız İhbar Nedeniyle Mağdur Olan Kişi Ne Yapmalı?

Sahte ihbar cezası yalnızca kamu davası ile değil, mağdurun kişisel şikâyeti ile de gündeme gelebilir. Şikâyette bulunmak için:

1. Yaşanan olayla ilgili tüm belge ve delilleri (ihbar metni, ifade tutanakları vb.) toplayın
2. Asılsız ihbarı yapan kişiyi mümkünse açık kimliği ile belirleyin
3. Cumhuriyet Başsavcılığı’na giderek suç duyurusunda bulunun

Bununla birlikte mağdur, ayrıca tazminat davası açarak uğradığı maddi ve manevi zararın giderilmesini de talep edebilir.

Sahte İhbar Cezası Ne Kadar Sürede Zaman Aşımına Uğrar?

Sahte ihbar suçu, 8 yıllık dava zamanaşımı süresine tabidir. Yani bu sürede şikâyet ve soruşturma yapılmazsa artık yargılama yapılamaz. Bu nedenle zamanında hareket etmek hayati önem taşır.

Yanlışlıkla Yapılan İhbarlar da Suç Sayılır mı?

Eğer kişi ihbarını doğru bilgiye dayanarak yapmış ancak sonradan hata yaptığını fark etmişse, bu durum sahte ihbar cezası kapsamında değerlendirilmez. Kasıt unsuru aranır. İhbarın iyi niyetli yapılmış olması, cezai sorumluluğu ortadan kaldırabilir.

Hukuki Süreci Bilmek, Yanlışların Önüne Geçer

Sahte ihbar cezası, masum insanların zarar görmesini önlemek için ceza hukukumuzda özel olarak düzenlenmiş bir suç tipidir. Bu tür ihbarlarda bulunan kişiler, hem ceza hem de tazminat sorumluluğu ile karşı karşıya kalabilir. Dolayısıyla herhangi bir suça ilişkin bildirimde bulunmadan önce mutlaka olayın gerçekliğinden emin olunmalıdır.

Av. Murteza Osman AŞIK olarak, gerek asılsız ihbara maruz kalanların, gerekse haksız yere suçlanan kişilerin hukuki süreçlerinde tam destek sunmaktayız. Detaylı bilgi ve danışmanlık için asikhukukburosu.com.tr üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular