Trafik Kazası- Avukata Başvurmak Neden Şart?

Bir anlık dikkatsizlik, bir kural ihlali veya beklenmedik bir durum… Trafik kazaları, ne yazık ki hayatın acı gerçeklerinden biri. Kaza anının şoku ve paniği atlatıldıktan sonra ise genellikle büyük bir karmaşa başlar: Hasar gören araçlar, yaralanmalar, belki de en acısı can kayıpları… Tüm bu fiziksel, duygusal ve maddi yıkımın ortasında, birçok mağdur için bir de hukuki süreçlerin ve sigorta prosedürlerinin karmaşık dünyası açılır. İşte tam bu noktada, yani en savunmasız hissedilen anda, atılacak adımlar ve alınacak kararlar, gelecekteki haklarınızı ve alacağınız tazminatı doğrudan etkiler. Çoğu zaman gözden kaçırılan veya önemsenmeyen detaylar, telafisi mümkün olmayan hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle, trafik kazası sonrası hukuki süreci anlamak ve en başından itibaren uzman bir avukatın rehberliğine başvurmak, yalnızca bir seçenek değil, haklarınızı tam ve eksiksiz koruyabilmek adına adeta bir zorunluluktur.

Kaza Sonrası İlk Adımlar ve Bilinmesi Gerekenler

Kaza meydana geldikten hemen sonraki dakikalar ve saatler, hem can güvenliği hem de ilerideki hukuki süreç açısından kritik öneme sahiptir. Panik haliyle yanlış adımlar atmak, haklıyken haksız duruma düşmenize veya haklarınızı ispatlamakta zorlanmanıza neden olabilir.

Öncelikle yapılması gereken, sakin kalarak durumu kontrol altına almaktır. Varsa yaralılara acil yardım çağrılmalı (112 Ambulans) ve kaza yeri güvenliği sağlanmalıdır. Diğer araç sürücüsü veya sürücüleri ile iletişim bilgileri (isim, adres, telefon, sigorta poliçe numaraları, TC kimlik numaraları) ve araç bilgileri (plaka, ruhsat bilgileri) eksiksiz olarak alınmalıdır. Kazaya tanık olan kişiler varsa, onların da iletişim bilgilerini almak ileride delil açısından faydalı olacaktır.

Kazanın oluş şeklini, araçların konumunu ve hasarları gösteren fotoğraflar çekmek, önemli bir delil niteliği taşır. Eğer kazada yaralanma veya ölüm varsa ya da taraflar arasında anlaşmazlık söz konusuysa, mutlaka trafik polisi veya jandarma çağrılmalıdır (112 Acil İhbar Hattı). Bu durumlarda, resmi görevliler tarafından tutulacak olan Kaza Tespit Tutanağı, kusur oranlarının belirlenmesinde temel belgelerden biri olacaktır.2 Maddi hasarlı kazalarda ise taraflar anlaşarak kendi aralarında Kaza Tespit Tutanağı düzenleyebilirler.

Bu ilk aşamada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri, kesinlikle kusuru kabul eden beyanlarda bulunmamaktır. Kaza anının stresiyle yapılan “özür dilerim”, “benim hatam” gibi ifadeler, daha sonra aleyhinize kullanılabilir. Kusurun kimde olduğu, yasal incelemeler ve bilirkişi raporları sonucunda belirlenecektir.

Sigorta şirketine kaza en kısa sürede bildirilmeli (genellikle 5 iş günü içinde) 1; ancak sigorta eksperine veya şirket yetkililerine detaylı ifade vermeden, herhangi bir belge imzalamadan önce mutlaka bir avukata danışmak, olası hak kayıplarının önüne geçecektir. Unutulmamalıdır ki, kaza sonrası atılan her adım, yapılan her beyan, hukuki sürecin seyrini ve sonucunu doğrudan etkileyebilir. Bu ilk anlardaki doğru ve bilinçli hareketler, hak arama mücadelesinin temelini oluşturur.

Trafik Kazası Mağdurunun Yasal Hakları Nelerdir?

Trafik kazası mağdurları, kazanın sonuçlarına (yaralanma, ölüm, maddi hasar) göre Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu çerçevesinde çeşitli tazminat haklarına sahiptir. Bu hakların bilinmesi ve doğru bir şekilde talep edilmesi, uğranılan zararların karşılanması açısından hayati önem taşır. Tazminat talepleri, kazadaki kusur oranlarına göre şekillenir.

Yaralanma Durumunda Talep Edilebilecek Tazminatlar:

• Tedavi Giderleri: Kaza nedeniyle yapılan tüm tıbbi harcamalar bu kapsama girer. Ameliyat, hastane yatış ücretleri, ilaçlar, fizik tedavi, rehabilitasyon, kullanılan medikal cihazlar (protez, ortez vb.) gibi masraflar talep edilebilir.4 Sadece kaza sonrası yapılan değil, gelecekte yapılması muhtemel tedavi masrafları da uzman raporlarıyla belgelendirilerek istenebilir.
• Kazanç Kaybı (Geçici İş Göremezlik Tazminatı): Yaralanma nedeniyle kişinin çalışamadığı süre boyunca mahrum kaldığı gelir veya kazanç kaybıdır.4 Kişinin mesleği, geliri ve tedavi süresi dikkate alınarak hesaplanır.
• Çalışma Gücünün Azalmasından veya Yitirilmesinden Doğan Kayıplar (Sürekli İş Göremezlik Tazminatı): Kaza sonucu kalıcı bir sakatlık (maluliyet) oluşmuşsa, kişinin çalışma gücündeki azalma veya tamamen yitirme nedeniyle gelecekte uğrayacağı maddi kayıplar tazmin edilir.4 Bu tazminat, Adli Tıp Kurumu veya üniversite hastanelerinden alınacak maluliyet oranını belirleyen rapora göre, kişinin yaşı, geliri ve kusur durumu göz önünde bulundurularak hesaplanır.
• Bakıcı Giderleri: Yaralanan kişinin, iyileşme sürecinde veya kalıcı sakatlık durumunda başkasının bakımına muhtaç olması halinde, bakıcı masrafları talep edilebilir.2
• Manevi Tazminat: Kaza nedeniyle çekilen fiziksel acı, ruhsal sıkıntı, elem, ızdırap ve yaşama sevincindeki azalma gibi manevi zararlar için talep edilir.4 Miktarı, olayın özellikleri, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, kusur oranları ve yaralanmanın ağırlığı gibi faktörlere göre hakim tarafından takdir edilir.4

Ölüm Durumunda Talep Edilebilecek Tazminatlar:

• Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Ölen kişinin yaşarken maddi destek sağladığı kişiler (eşi, çocukları, anne-babası veya desteklediğini ispatlayan diğer kişiler), bu destekten mahrum kaldıkları için tazminat talep edebilirler.2 Bu, en önemli tazminat kalemlerinden biridir ve ölen kişinin yaşı, geliri, destek olunan kişilerin yaşı ve destek ihtiyacı gibi faktörlere göre hesaplanır. Eşlerin de birbirinin desteği olduğu kabul edilir.8
• Cenaze ve Defin Giderleri: Cenaze töreni, defin işlemleri ve ilgili diğer masraflar talep edilebilir.2 Bu masrafların belgelerle ispatlanması esastır, ancak belge sunulamasa bile mahkeme makul bir miktar takdir edebilir.8
• Ölüm Hemen Gerçekleşmemişse Tedavi Giderleri: Kişi kaza sonrası bir süre tedavi görüp daha sonra vefat etmişse, vefatına kadar yapılan tedavi masrafları da talep edilebilir.4
• Manevi Tazminat: Ölen kişinin yakınları (eşi, çocukları, anne-babası, nişanlısı, duruma göre kardeşleri gibi), duydukları derin acı, üzüntü ve manevi sarsıntı nedeniyle tazminat talep edebilirler.4

Maddi Hasar Durumunda Talep Edilebilecek Tazminatlar:

• Araç Hasar Bedeli (Onarım Giderleri): Aracın tamiri için yapılan masraflar (yedek parça, işçilik vb.) talep edilir.1
• Değer Kaybı Tazminatı: Araç, kaza sonrası ne kadar iyi tamir edilirse edilsin, ikinci el piyasa değerinde bir düşüş yaşar. Bu değer düşüşü, aracın yaşı, kilometresi, hasarın niteliği ve geçmiş hasar durumu gibi faktörlere göre hesaplanarak talep edilebilir.2 Sigorta şirketleri genellikle bu kalemi kendiliğinden ödemezler, talep edilmesi gerekir.
• Araç Mahrumiyet Bedeli (İkame Araç Bedeli): Aracın tamirde kaldığı süre boyunca kullanılamaması nedeniyle oluşan mağduriyetin giderilmesi için (örneğin, araç kiralama masrafı veya alternatif ulaşım giderleri) talep edilen tazminattır.2
• Kazanç Kaybı (Ticari Araçlar İçin): Kazaya karışan araç ticari amaçla kullanılıyorsa (taksi, kamyonet, otobüs vb.), aracın çalışamadığı süre boyunca uğranılan ticari kazanç kaybı da talep edilebilir.2

Bu tazminat kalemlerinin her birinin tespiti, hesaplanması ve ispatı ayrı bir uzmanlık gerektirir. Özellikle değer kaybı, sürekli iş göremezlik veya destekten yoksun kalma gibi geleceğe yönelik ve karmaşık hesaplamalar içeren tazminat türlerinde, hak kaybı yaşamamak için hukuki destek almak kaçınılmazdır.

“Kusur” Ne Anlama Gelir ve Neden Önemlidir?

Trafik kazası davalarında ve sigorta süreçlerinde en sık duyulan ve sonucu en çok etkileyen kavramlardan biri “kusur”dur. Peki, hukuki anlamda kusur ne demektir ve neden bu kadar önemlidir?

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre kusur: “Eksiklik, noksan, nakisa. Özür. Bilerek veya bilmeyerek bir işi gereği gibi yapmama. Elverişsiz durum.”.14 Trafik kazaları bağlamında kusur, sürücülerin veya yayaların trafik kurallarına aykırı davranarak, yani bir işi (araç kullanmayı, yolda yürümeyi) bilerek veya bilmeyerek gereği gibi yapmayarak kazanın meydana gelmesine sebep olmaları anlamına gelir.

Kusurun önemi, tazminat sorumluluğunu doğrudan belirlemesinden kaynaklanır. Bir trafik kazasında kimin ne oranda (% olarak ifade edilir) kusurlu olduğu, kimin kime ne kadar tazminat ödeyeceğini veya sigorta şirketinden ne kadar tazminat alabileceğini belirler.2

• Tam Kusurlu (%100): Eğer bir taraf kazanın meydana gelmesinde tamamen kusurlu bulunursa, genellikle karşı tarafın ve varsa zarar gören üçüncü kişilerin tüm zararlarını karşılamakla yükümlü olur. Kendisi ise karşı taraftan veya onun sigortasından tazminat talep edemez (Kendi Kasko sigortası hariç).
• Kısmi Kusurlu (%0 – %99): Kazada her iki tarafın da belirli oranlarda kusuru varsa (örneğin %75’e %25), her taraf kendi kusuru oranında karşı tarafın zararından sorumlu olur. Tazminat talebinde bulunan kişinin alacağı miktar, kendi kusur oranı nispetinde azaltılır.11
• Kusursuz (%0): Eğer bir tarafın kazanın oluşumunda hiçbir kusuru yoksa, zararının tamamını kusurlu olan taraftan veya onun sigorta şirketinden talep etme hakkına sahiptir.

Kusur oranının belirlenmesi ise çoğu zaman karmaşık bir süreçtir. İlk olarak kaza yerinde tutulan Kaza Tespit Tutanağı veya polis/jandarma raporu dikkate alınır.2 Ancak bu tutanaklar kesin değildir. Sigorta şirketleri, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) aracılığıyla bu tutanakları değerlendirerek bir kusur oranı belirleyebilir.16 Taraflar bu orana itiraz ederse, dosya Kaza Kusur Değerlendirme Komisyonu’na gidebilir.16 Anlaşmazlık devam ederse veya dava açılırsa, mahkeme tarafından atanacak uzman bilirkişiler (genellikle trafik, makine mühendisliği gibi alanlardan) dosyayı, delilleri (ifadeler, kamera kayıtları, kaza yeri incelemesi vb.) ve Karayolları Trafik Kanunu (KTK) hükümlerini 16 inceleyerek detaylı bir rapor hazırlar. Mahkeme, bu bilirkişi raporunu ve diğer delilleri değerlendirerek nihai kusur oranına karar verir.

Unutulmaması gereken bir diğer nokta da “müterafik kusur” (birlikte kusur veya ortak kusur) kavramıdır. Mağdurun kendi davranışı da zararın artmasına neden olmuşsa (örneğin, emniyet kemeri veya kask takmamak), alacağı tazminattan kusuru oranında indirim yapılabilir.17 Yargıtay kararlarında da kask takmayan motosiklet yolcusunun %20 müterafik kusurlu sayılarak tazminatından indirim yapıldığı görülmektedir.18

Kusur tespiti süreci, görüldüğü gibi teknik detaylar, yasal yorumlar ve itiraz mekanizmaları içeren, çekişmeli olabilen bir süreçtir. Sigorta şirketlerinin veya karşı tarafın belirlediği kusur oranını sorgulamadan kabul etmek, ciddi hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle, kusur oranının adil bir şekilde belirlenmesi için hukuki destek almak büyük önem taşır.

Avukata Başvurmak Neden Sadece Faydalı Değil, Aynı Zamanda Zorunludur?

Trafik kazası sonrası karşılaşılan hukuki süreçler ve sigorta prosedürleri, mağdurlar için çoğu zaman içinden çıkılması zor bir labirent gibidir. Bu labirentte yolunu kaybetmemek, haklarını eksiksiz korumak ve hak ettiği tazminatı alabilmek için profesyonel bir rehbere, yani bir avukata başvurmak, sadece tavsiye edilen bir durum değil, adeta bir zorunluluktur. Peki, neden?

1. Hak Kaybını Önleme: En kritik konulardan biri zamanaşımı süreleridir. Maddi hasarlı kazalarda 2 yıl, yaralanmalı kazalarda 8 yıl, ölümlü kazalarda ise 15 yıla varan dava açma süreleri vardır.4 Bu süreler kaçırıldığında, haklı dahi olsanız dava açma ve tazminat talep etme hakkınızı kalıcı olarak kaybedersiniz. Ayrıca, hangi tazminat kalemlerini talep edebileceğinizi bilmemek (örneğin, değer kaybı, manevi tazminat gibi 4), sigorta şirketine eksik veya yanlış bilgi vermek, farkında olmadan hakkınızdan feragat anlamına gelen belgeler imzalamak gibi riskler de mevcuttur. Avukat, tüm bu süreçleri sizin adınıza takip ederek hak kaybı yaşamanızı önler.2
2. Süreci Doğru Yönetme: Kaza sonrası yapılması gerekenler (delil toplama, rapor alma, bildirim yapma), doldurulması gereken formlar, takip edilmesi gereken prosedürler oldukça karmaşıktır.13 Hangi mahkemede veya hangi yolla (dava mı, Sigorta Tahkim Komisyonu mu?) hakkınızı aramanız gerektiği 13, hangi delillerin (bilirkişi raporu, tanık beyanı, tıbbi belgeler) sunulması gerektiği gibi teknik konular uzmanlık gerektirir. Avukat, tüm bu süreci sizin adınıza profesyonelce yönetir, usul hataları yapılmasını engeller ve dosyanızın en doğru şekilde ilerlemesini sağlar.2
3. Tazminatı Maksimize Etme: Mağdurların en büyük beklentisi, uğradıkları zararın tam olarak karşılanmasıdır. Ancak zararın doğru hesaplanması, özellikle sürekli iş göremezlik, destekten yoksun kalma gibi geleceğe yönelik kayıplar veya manevi tazminat gibi soyut kalemler söz konusu olduğunda oldukça zordur.2 Sigorta şirketleri veya karşı taraf, genellikle zararı olduğundan az gösterme veya düşük bir miktar teklif etme eğilimindedir.17 Avukat, tüm zarar kalemlerini (maddi, manevi, doğrudan, dolaylı) eksiksiz olarak tespit eder, yasalara ve güncel Yargıtay kararlarına uygun şekilde hesaplar ve en yüksek adil tazminatı almanız için gerekli hukuki argümanları sunar.2
4. Sigorta Şirketleriyle Eşit Şartlarda Müzakere: Sigorta şirketleri, bu tür dosyalarla her gün ilgilenen, kendi hukuk departmanları ve uzmanları olan kurumlardır. Mağdurun tek başına bu kurumlarla müzakere etmesi, bilgi ve deneyim açısından eşitsiz bir mücadeledir.17 Sigorta şirketleri, poliçe limitleri 1, yasal boşluklar veya prosedürel detayları kullanarak ödemeyi geciktirebilir veya azaltabilir.10 Avukat, sigorta hukukuna ve şirketlerin çalışma prensiplerine hakim olduğu için sizin adınıza etkili bir şekilde müzakere eder, haklarınızı savunur ve sigorta şirketinin yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlar.3 Kazaya karışan aracın sigortası olmasa dahi Güvence Hesabı’ndan 23 tazminat talep etme gibi özel durumları da bilir ve yönetir.
5. Delil Toplama ve Değerlendirme: Davanın kazanılması veya haklılığın ispatı, büyük ölçüde delillere bağlıdır. Avukat, kaza tespit tutanağından tıbbi raporlara, tanık ifadelerinden kamera kayıtlarına, uzman bilirkişi raporlarından (kaza analizi, maluliyet tespiti vb.) ilgili tüm delilleri zamanında toplar, hukuki değerini analiz eder ve en etkili şekilde sunar.2
6. Hukuki Temsil: Dava açılması, duruşmalara katılım, dilekçelerin hazırlanması, karşı tarafın iddialarına cevap verilmesi gibi süreçler hem zaman alıcı hem de streslidir.3 Avukat, tüm bu hukuki süreçlerde sizi temsil ederek üzerinizdeki yükü alır ve sizin tedavi sürecinize veya normal hayatınıza dönmenize odaklanmanızı sağlar.3

Sonuç olarak, trafik kazası sonrası bir avukata başvurmak, sadece yasal bir hakkı kullanmak değil, aynı zamanda karmaşık ve potansiyel olarak mağduriyet yaratabilecek bir sürece karşı en güçlü savunma mekanizmasını oluşturmaktır. Bilgi eksikliği, prosedür hataları veya sigorta şirketlerinin taktikleri nedeniyle hak ettiğiniz tazminatı alamama riskini ortadan kaldırmak için uzman bir avukatın desteği şarttır.

Batman’da Yaşananlar: Örnek Olaylarla Hukuki Süreç

Teorik bilgilerin ve yasal hakların pratikte nasıl işlediğini görmek, konunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur. İşte Batman’da yaşanmış olabilecek, kimlik bilgileri gizlenmiş ancak gerçekçi kurgusal örnek olaylar:

Örnek Olay 1: Yaralanma ve Kusur İtirazı

Ahmet Bey, Batman’ın en işlek caddelerinden biri olan Turgut Özal Bulvarı’nda aracıyla seyrederken, ara sokaktan hızla çıkan bir aracın çarpması sonucu yaralanır ve aracı ciddi hasar görür. Kaza yerine gelen trafik polisi tarafından tutulan ilk Kaza Tespit Tutanağı’nda, Ahmet Bey’e de şerit değiştirme ihlali yaptığı iddiasıyla %25 oranında tali kusur verilir. Karşı tarafın sigorta şirketi, bu tutanağa dayanarak Ahmet Bey’in tedavi masraflarının ve araç hasarının sadece %75’ini karşılamayı teklif eder ve değer kaybı talebini reddeder. Durumdan şüphelenen Ahmet Bey, bir avukata başvurur. Avukat, öncelikle kaza yerini gören MOBESE ve işyeri kamera kayıtlarının temin edilmesi için gerekli başvuruları yapar. Görüntülerde, diğer sürücünün aşırı süratli olduğu ve kavşağa kontrolsüz girdiği açıkça görülmektedir. Ayrıca avukat, dosyaya uzman bir trafik bilirkişisi atanmasını talep eder. Bilirkişi raporu ve kamera kayıtları ışığında mahkeme, diğer sürücünün %100 asli kusurlu olduğuna karar verir. Sonuç olarak Ahmet Bey, tüm tedavi masraflarını, çalışamadığı süre için kazanç kaybını, aracının tamir masrafını ve yaklaşık 108.000 TL tutarındaki değer kaybını eksiksiz olarak alır. Avukata başvurmasaydı, hem eksik tazminat alacak hem de değer kaybı hakkından mahrum kalacaktı.

Örnek Olay 2: Ölüm ve Sigorta Şirketinin Oyalama Taktiği

Batman’ın Kozluk ilçesi yakınlarında meydana gelen bir minibüs kazasında yolcu olarak bulunan Mehmet Bey hayatını kaybeder. Geride eşi Ayşe Hanım ve iki küçük çocuğu kalır. Ailenin tek geçim kaynağı Mehmet Bey’dir. Ayşe Hanım, eşinin ölümü nedeniyle hakları olan destekten yoksun kalma tazminatını alabilmek için minibüsün Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) şirketine başvurur. Ancak sigorta şirketi, sürekli yeni ve gereksiz belgeler talep ederek, hesaplamanın karmaşık olduğunu belirterek süreci aylarca uzatır. Sonunda Ayşe Hanım’a, yasal hakkı olan miktarın çok altında, komik denebilecek bir tazminat teklifinde bulunurlar. Hem acısı taze olan hem de maddi zorluklarla boğuşan Ayşe Hanım, bir tanıdığının tavsiyesiyle bir avukatla görüşür. Avukat, öncelikle gerekli tüm belgeleri (veraset ilamı, nüfus kayıt örneği, Mehmet Bey’in gelir durumunu gösterir belgeler vb.) hızla toparlar. Aktüerya uzmanı bir bilirkişiden destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması alır. Yasalara göre Ayşe Hanım ve çocuklarının alması gereken tazminat miktarının, sigorta şirketinin teklifinin yaklaşık üç katı olduğunu tespit eder. Sigorta şirketinin oyalama taktiğine devam etmesi üzerine avukat, dosyayı Sigorta Tahkim Komisyonu’na taşır.11 Komisyon, kısa sürede avukatın talebini haklı bularak, sigorta şirketinin yasal faiziyle birlikte hesaplanan tazminatın tamamını ödemesine karar verir. Avukat desteği sayesinde Ayşe Hanım, hem hakkı olan tazminatı tam olarak almış hem de sigorta şirketinin yıpratıcı süreciyle tek başına mücadele etmek zorunda kalmamıştır.

Bu örnekler, trafik kazası sonrası hukuki süreçlerde karşılaşılabilecek zorlukları ve uzman bir avukatın bu zorlukların aşılmasındaki kritik rolünü somut bir şekilde göstermektedir.

Yargı Kararları Işığında Trafik Kazası Davaları

Trafik kazalarına ilişkin uyuşmazlıklar mahkemelere taşındığında, Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri (BAM) tarafından verilen kararlar büyük önem taşır. Bu kararlar, benzer davalar için “emsal” niteliği taşıyarak, hukukun nasıl yorumlandığını ve uygulandığını gösterir. Avukatlar, müvekkillerinin haklarını savunurken bu emsal kararlardan yararlanırlar.5 İşte bazı önemli yargı kararlarından çıkarımlar:

• Manevi Tazminat Miktarı: Yargıtay, manevi tazminatın sembolik bir miktar olmaması gerektiğini, caydırıcı ve zararı bir nebze olsun giderecek nitelikte olması gerektiğini vurgulamaktadır. Örneğin, bir kararında, trafik kazasında %25 kusurlu dahi olsa çocuğunu kaybeden anne-baba için hükmedilen 7.000’er TL manevi tazminatı az bulmuştur.25 Başka bir kararında ise manevi tazminatın, mağdurun yaralanma derecesi ve maluliyet oranıyla orantılı olması gerektiğine dikkat çekmiştir.7 Bu kararlar, manevi tazminat taleplerinde hakkaniyete uygun bir miktar belirlenmesinin önemini göstermektedir. Yargıtay, bir başka dosyada da ilk derece mahkemesinin belirlediği manevi tazminat miktarını az bularak hakkaniyete uygun bir miktara hükmedilmesi için kararı bozmuştur.18
• Müteselsil Sorumluluk ve Kusur İndirimi: Trafik kazası sonucu oluşan zararlardan, kazaya karışan kusurlu sürücü, araç sahibi (işleten) ve aracın sigortacısı genellikle birlikte ve zincirleme (müteselsil) olarak sorumludur.18 Bu, mağdurun zararının tamamını bu sorumlulardan herhangi birinden veya hepsinden talep edebileceği anlamına gelir. Yargıtay, bir kararında, mahkemenin sorumluları hem kusur oranlarına göre hem de müteselsilen sorumlu tutmasının hatalı olduğunu, müteselsil sorumluluk ilkesi gereği tazminatın tamamından sorumlu tutulmaları gerektiğini belirtmiştir.18 Aynı kararda, kask takmayan motosiklet yolcusunun %20 oranında müterafik (ortak) kusurlu sayılarak tazminatından indirim yapılması gerektiği de vurgulanmıştır. Bu, mağdurun kendi ihmalinin de tazminat miktarını etkileyebileceğini göstermektedir.
• Kusur Oranının Belirlenmesi ve Ceza Mahkemesi Kararının Etkisi: Kusur oranının tespiti davaların kilit noktasıdır. Bölge Adliye Mahkemesi kararları da bu konudaki hassasiyeti göstermektedir. Örneğin, bir BAM kararında, kazaya karışan sürücülerin kusur oranları (%75’e %25) belirlenirken alkol faktörünün de değerlendirildiği görülmektedir.26 Başka bir önemli İzmir BAM kararında ise, kaza sonrası tutulan tutanak, tanık beyanları ve ilk bilirkişi raporunda çelişkiler olmasına rağmen, kesinleşmiş ceza mahkemesi kararında sürücünün kırmızı ışıkta geçerek kazaya sebebiyet verdiği tespitinin hukuk mahkemesini bağlayacağı kabul edilmiştir.27 Türk Borçlar Kanunu madde 74 uyarınca, hukuk hakimi ceza mahkemesinin kusur oranına ilişkin kararıyla bağlı olmasa da, maddi olguların (örneğin kırmızı ışıkta geçme fiilinin) varlığına ilişkin kesinleşmiş tespitiyle bağlıdır. Bu durum, ceza davası süreçlerinin hukuk davaları üzerindeki etkisini ortaya koymaktadır.

Bu yargı kararları, trafik kazası davalarının ne kadar teknik detay içerdiğini, kusur tespitinin, tazminat hesaplamasının ve sorumluluk ilkelerinin doğru uygulanmasının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Alanında uzman bir avukat, bu emsal kararları takip ederek müvekkilinin lehine olan hukuki argümanları en güçlü şekilde sunabilir.

Trafik Kazası Sonrası Yol Haritanız (Tablo)

Aşağıdaki tablo, trafik kazası sonrası atılması gereken adımları, dikkat edilmesi gereken noktaları ve bir avukatın bu süreçteki rolünü özetlemektedir:

Bu tablo, sürecin genel bir çerçevesini sunmaktadır. Her kaza kendi özelinde farklılıklar gösterebilir ve her aşamada atılacak adımlar, olayın koşullarına göre değişebilir. Bu nedenle, tablodaki bilgiler genel bir rehber niteliğinde olup, profesyonel hukuki danışmanlığın yerini tutmaz.

Dikkat Edilmesi Gereken Süreler: Zamanaşımı

Hukukta “zamanaşımı”, bir hakkın talep edilebilmesi için kanunla belirlenmiş olan süreyi ifade eder. Trafik kazalarından doğan tazminat talepleri için de belirli zamanaşımı süreleri vardır. Bu süreler hak düşürücü niteliktedir; yani süre dolduktan sonra, haklı bile olsanız, dava açarak veya başka bir yolla tazminat talep etme hakkınızı tamamen ve geri dönülemez bir şekilde kaybedersiniz. Bu nedenle zamanaşımı sürelerini bilmek ve bu sürelere uymak hayati önem taşır.

Karayolları Trafik Kanunu (KTK) madde 109 ve ilgili diğer mevzuata göre trafik kazalarında genel zamanaşımı süreleri şöyledir:

• Sadece Maddi Hasarlı Kazalar: Eğer kazada yaralanma veya ölüm yoksa, sadece araçta veya eşyada hasar meydana gelmişse, tazminat davası açma süresi, zarar görenin, zararı ve tazminat ödemekle yükümlü olan kişiyi (kusurlu sürücü, sigorta şirketi vb.) öğrendiği tarihten itibaren 2 yıldır. Bu süre, her halükarda kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yılı geçemez.4 Örneğin, kazadan 3 yıl sonra kusurlu tarafı öğrenseniz bile, 10 yıllık süre dolmuşsa dava açamazsınız. Pratikte genellikle 2 yıllık süre esas alınır.
• Yaralanmalı Kazalar: Kazada bir veya daha fazla kişi yaralanmışsa, durum değişir. KTK’daki 2 yıllık öğrenme ve 10 yıllık azami süre kuralı geçerli olmakla birlikte, eğer kazaya neden olan eylem aynı zamanda Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) suç olarak tanımlanmışsa (ki taksirle yaralama bir suçtur) ve ceza kanunundaki dava zamanaşımı süresi daha uzunsa, hukuk davası için de bu uzun süre uygulanır.4 Taksirle yaralama suçunun TCK’daki temel dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.4 Dolayısıyla, yaralanmalı trafik kazalarında tazminat davası açmak için genellikle 8 yıllık bir süreniz vardır. Bu süre kaza tarihinden itibaren başlar.
• Ölümlü Kazalar (veya Hem Ölüm Hem Yaralanma Olan Kazalar): Eğer kaza ölümle sonuçlanmışsa veya aynı kazada hem ölüm hem de yaralanma varsa, yine ceza zamanaşımı süreleri uygulanır. Taksirle ölüme neden olma suçunun TCK’daki dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.4 Bu nedenle, ölümlü kazalarda destekten yoksun kalma ve manevi tazminat gibi talepler için dava açma süresi kaza tarihinden itibaren 15 yıldır.
• Diğer Durumlar: Sigorta şirketine veya kusurlu tarafa karşı açılacak rücu davalarında zamanaşımı, ödemenin yapıldığı ve rücu edilecek kişinin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıldır.20 Eğer sigortadan veya karşı taraftan kısmi bir ödeme alıp “ibraname” imzaladıysanız ve kalan miktar için dava açmak istiyorsanız (fark davası), bu dava için ibranamenin imzalandığı tarihten itibaren 2 yıllık zamanaşımı süresi işleyebilir.28

Zamanaşımını Durduran veya Kesen Haller: Dava açılması, icra takibi başlatılması, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulması gibi durumlar zamanaşımını keser, yani süre yeniden işlemeye başlar. Arabuluculuğa başvurulması ise zamanaşımını kesmez ancak arabuluculuk süreci boyunca sürenin işlemesini durdurur.20

Görüldüğü gibi zamanaşımı süreleri, kazanın sonucuna ve ilgili yasal düzenlemelere göre değişiklik göstermektedir. Bu sürelerin takibi ve doğru uygulanması hukuki bilgi gerektirir. En ufak bir gecikme veya yanlış hesaplama, tüm haklarınızı kaybetmenize neden olabilir. Bu riski ortadan kaldırmanın tek yolu, kazadan hemen sonra vakit kaybetmeden bir avukata başvurarak hukuki süreci başlatmaktır.

Özetle: Trafik Kazası Kader Değildir

Hayatın akışı içinde hiç beklenmedik bir anda meydana gelen trafik kazaları, şüphesiz derin üzüntülere ve ciddi zorluklara yol açar. Ancak yaşanan bu talihsiz olay, sonuçları itibarıyla bir “kader” olmak zorunda değildir. Kazanın fiziksel ve duygusal etkileriyle mücadele ederken, hukuki haklarınızın farkında olmak ve bu hakları korumak için doğru adımları atmak, sürecin sizin lehinize işlemesini sağlayabilir. Uğranılan zararların tazmini, geleceğin yeniden inşası için önemli bir adımdır ve Türk Hukuk Sistemi, mağdurlara bu imkanı tanımaktadır.

Haklarınızı Bilin, Koruyun ve Bir Uzmandan Destek Alın

Bu makalede detaylıca açıklandığı üzere, trafik kazası sonrası haklarınız oldukça kapsamlıdır; ancak bu haklara ulaşmak, karmaşık yasal prosedürler, sigorta şirketleriyle girilen çetin müzakereler, kusur oranlarının tespiti gibi teknik detaylar ve en önemlisi zamanaşımı gibi kritik süreler nedeniyle uzmanlık gerektiren bir süreçtir. Haklarınızı bilmek önemlidir, ancak bu bilgiyi doğru ve zamanında kullanarak haklarınızı korumak ve tam olarak alabilmek için profesyonel hukuki destek almak kaçınılmazdır.2

Sigorta şirketlerinin veya karşı tarafın sunduğu ilk teklifi kabul etmek, eksik bilgiyle hareket etmek veya yasal süreleri kaçırmak, telafisi mümkün olmayan mağduriyetlere yol açabilir. Bu nedenle, bir trafik kazası geçirdiyseniz veya bir yakınınız kazada zarar gördüyse, en küçük bir hak kaybı yaşamamak ve hak ettiğiniz tazminatı eksiksiz alabilmek için vakit kaybetmeden trafik kazaları konusunda uzman bir avukata başvurmanız şarttır.

Aşık Hukuk Bürosu olarak, Av. Murteza Osman AŞIK liderliğinde, trafik kazalarından kaynaklanan tazminat davalarında müvekkillerimizin haklarını en iyi şekilde savunmak için buradayız. Sürecin her aşamasında size rehberlik etmek, haklarınızı korumak ve en doğru sonuca ulaşmanızı sağlamak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Alıntılanan çalışmalar

1. Trafik Kazalarında Hukuki Süreç – YAVUZ HUKUK BÜROSU, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.eyavuz.av.tr/trafik-kazalarinda-hukuki-surec/
2. Ankara Trafik Kazası Avukatı – Av. Handan SAYAN ÖZGÜL, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://handansayanozgul.av.tr/trafik-kazasi-avukati/
3. Trafik Kazası Sigorta Hukuku | İzmir Aytuğ Avukatlık Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.aydinaytug.av.tr/trafik-kazasi-sigorta-hukuku.html
4. Trafik Kazası Halinde Yasal Haklar Nelerdir? – Ekin Hukuk, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.ekinhukuk.com.tr/trafik-kazasi-halinde-yasal-haklar-nelerdir/
5. Trafik Kazası Tazminatı 2023 – PA Hukuk ve Danışmanlık, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://pahukuk.com/trafik-kazasi-tazminati/
6. Trafik Kazalarında Kusur ve Tazminat Sorunları | Eskişehir Avukat | Refik Saydam Metin, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.saydamhukuk.com/blog/trafik-kazalarinda-kusur-ve-tazminat-sorunlari
7. Trafik Kazalarında Manevi Tazminat Talebi – Emsal Yargıtay Kararları – Kayı Hukuk Danışmanlık Arabuluculuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.kayihukuk.com.tr/trafik-kazalarinda-manevi-tazminat-talebi-emsal-yargitay-kararlari/
8. ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZALARINDA TAZMİNAT ÇEŞİTLERİ, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.yasarozturk.av.tr/?p=makaleler&id=333
9. Yargıtay Kararları – Tazminat Hukuku : Çelik Ahmet ÇELİK, erişim tarihi Nisan 15, 2025, http://www.tazminathukuku.com/yargitay-kararlari/
10. Trafik Kazası Sigorta Hukuku – OR Hukuk, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://or.av.tr/faaliyet-alanlari/trafik-kazasi-avukati-sigorta/
11. Trafik Kazası Sonucunda Araçlarda Meydana Gelen Değer Kaybının Tazmini, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://kilinclaw.com.tr/trafik-kazasi-sonucunda-araclarda-meydana-gelen-deger-kaybinin-tazmini/
12. Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tazminat Davası – KOÇ HUKUK VE DANIŞMANLIK BÜROSU, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.kochukukvedanismanlik.com/maddi-hasarli-trafik-kazasi-tazminatlari-nelerdir-nasil-hesaplanir
13. Trafik Kazası Avukatı | Av. Gözde Yavuzer, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://gozdeyavuzer.com/trafik-kazasindan-sonra-acilabilen-davalar/
14. Kusur Ne Demek, Ne Anlama Gelir? Kusur Kelimesi TDK Sözlük Anlamı Nedir? – Habertürk, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.haberturk.com/ne-demek/kusur-ne-anlama-gelir
15. Kusur Ne Demek? Kusur Kelimesinin TDK Sözlük Anlamı Nedir? – NTV Haber, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.ntv.com.tr/ne-demek/kusur-ne-demek-48184
16. Trafik Kazası Kusur Oranı – Yılmaz Çolak Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://yilmazcolakhukuk.com/trafik-kazasi-kusur-orani/
17. Trafik Kazası Avukatı – Dinlenç İspirli Avukatlık Trafik Kazası …, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://armagand.av.tr/blog-detay/trafik-kazasi-avukati/
18. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2019/5203 – KAZANCI, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.kazanci.com.tr/gunluk/17hd-2019-5203.htm
19. www.emremert.av.tr, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.emremert.av.tr/trafik-kazalarinda-zamanasimi-sureleri-nelerdir/#:~:text=Bir%20veya%20birden%20fazla%20yaral%C4%B1,Trafik%20Kanununa%20g%C3%B6re%202%20y%C4%B1ld%C4%B1r.
20. Trafik Kazalarında Zamanaşımı – Minval Hukuk, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://minvalhukuk.com/sigorta-hukuku/trafik-kazalarinda-zamanasimi/
21. Trafik Kazası Tazminat Davası Zamanaşımı – Demirbaş Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://demirbas.av.tr/trafik-kazasi-tazminat-davasi-zamanasimi/
22. Avukat Araba kazası – Άννα Δευτεραίου, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://deftereou-law.gr/tr/%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%BF-%CE%B1%CF%84%CF%8D%CF%87%CE%B7%CE%BC%CE%B1/
23. YARALANMALI TRAFİK KAZASI TAZMİNAT DAVASI | Avukat Yaşar Öztürk Hukuk ve Danışmanlık Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.yasarozturk.av.tr/?p=makaleler&id=332
24. TRAFİK KAZALARINDA AVUKATIN UZMAN DESTEĞİ ÖNEMLİDİR Gümüş Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://gumushukukburosu.com/trafik-kazalarinda-avukatin-uzman-destegi-onemlidir,2,27
25. Trafik Kazası Tazminat Davası – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/tazminat-hukuku/olumlu-ve-yaralamali-trafik-kazasi-tazminat-davasi.html
26. araç sürücüsünün kazanın meydana gelmesinde %75 oranında, karşı araç sürücüsünün,%25 oranında kusurlu olduğu belirtildikten sonra, kazanın sigortalı araç sürücüsünün münhasıran alkollü olmasından meyd | Uğur Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.ugurhukukburosu.com/tr/bolge-adliye-istinaf-mahkemesi-kararlari/arac-surucusunun-kazanin-meydana-gelmesinde-75-ora-10632
27. Kararcı — Yargıtay İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi …, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://kararci.com/yargitay/24-12-2021/i%CC%87zmir-b%C3%B6lge-adliye-mahkemesi-11-hukuk-dairesi/2020-561/2021-1599
28. Trafik Kazası Nedeniyle Tazminatta Zamanaşımı – Ünalan Hukuk Bürosu, erişim tarihi Nisan 15, 2025, http://unalanhukuk.com/tr/trafikkazasinedeniyletazminatasimi
29. Avukat Tutmanız İçin Gerekli Nedenler – avukatlık bürosu – çetinkaya hukuk, erişim tarihi Nisan 15, 2025, https://www.cetinkayahukuk.com/avukat-tutmaniz-icin-gerekli-nedenler/